Năm 2012, anh từng khiến người Mỹ và cả thế giới ngỡ ngàng khi mua lại thị trấn Buford với cái giá xấp xỉ 1 triệu USD, và trở thành thị trưởng của thị trấn này. Sau đó anh còn xúc tiến thành lập Công ty cà phê PhinDeli, đồng thời đổi tên thị trấn này thành PhinDeli với tham vọng quảng bá, kinh doanh loại cà phê pha phin đặc trưng của Việt Nam đến tận tay người tiêu dùng Mỹ.
Tự nhận là người khởi nghiệp chậm hơn so với những người khác. Sau khi đã đi làm hơn 12 năm, Phạm Đình Nguyên mới bắt đầu thành lập công ty IDS, sau đó là PhinDeli. Với anh, khởi nghiệp là hành trình rất dài, đòi hỏi ở người khởi nghiệp sự bền bỉ và một cam kết lâu dài.
Có nhiều lúc cảm thấy ngã lòng, anh tự trách mình rằng thiếu gì con đường không đi, tại sao lại chọn con đường khó đến vậy? Nhưng rồi những giây phút đó trôi qua nhanh vì anh luôn quan niệm rằng: "Thất bại là chuyện bình thường, là lẽ đương nhiên". Và thế là anh lại tiếp tục bước đi trên con đường của mình...
Chào anh, sau gần 2 năm làm thị trưởng tại PhinDeli, anh tự nhận thấy mình đã được gì và mất gì?
Tôi thấy rằng bản thân mình được nhiều và mất cũng nhiều.
Được là được nhiều người biết đến. Được là được có những cơ hội thử thách "không gì không thể".Và mất thì mất cũng nhiều. Vì thử thách quá lớn nên tôi phải chịu nhiều sức ép và mất nhiều thời gian và công sức.
Vậy còn việc hợp tác với Kinh Đô thì sao?
Kinh Đô cũng là một đối tác mà chúng tôi mong muốn hợp tác vì Kinh Đô có thể bổ trợ cho chúng tôi những mặt PhinDeli chưa mạnh như hệ thống phân phối, hệ thống quản lý…
Tuy nhiên, việc hợp tác với Kinh Đô được công bố tại đại hội cổ đông thường niên năm 2014 đã không diễn ra như mong đợi. Có một số lý do cả chủ quan và khách quan khiến hợp tác đã không xảy ra.
Anh có thể nói thêm một chút về nguyên nhân hợp tác không thành với Kinh Đô?
Tôi nghĩ nguyên nhân chủ yếu mang tính khách quan mà thôi. Giá cả hoàn toàn không phải là lý do hợp tác không thành của chúng tôi.
Thời gian mà tôi cùng với anh Thành, anh Nguyên thảo luận về việc hợp tác cũng là thời gian Kinh Đô bận rộn với việc triển khai hợp tác với Mondelēz. Do đó hợp tác với PhinDeli lúc đó không phải là ưu tiên số 1 của Kinh Đô.
Hơn nữa, cơ hội để cho các sản phẩm PhinDeli tích hợp với hệ thống phân phối của Kinh Đô hiện giờ rất là ít. Mà đây lại là nền tảng cho việc hợp tác giữa PhinDeli và Kinh Đô.
Như đã nói, việc hợp tác với Kinh Đô tuy không thành nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục tiến về phía trước với những chiến lược đã đề ra.
Nói vậy thì PhinDeli vẫn muốn kết hợp với một đối tác có đủ tiềm lực để có thế "đi xa" hơn? Đã có cái tên nào sẽ thay thế Kinh Đô chưa?
Đúng như vậy. Chủ trương hợp tác với các đối tác tiềm lực mạnh bổ trợ qua lại là định hướng lâu dài của PhinDeli. Bạn không thể làm tất cả một cách hiệu quả và cùng một lúc được. Hiện giờ chúng tôi cũng có một vài đối tác cũng đang tìm hiểu, nên tôi chưa thể tiết lộ bây giờ được.
Tôi luôn tâm niệm rằng, muốn đi nhanh thì đi một mình. Còn muốn đi xa thì phải đi với bạn. Với PhinDeli cũng vậy. Chúng tôi đã đi một đoạn đường mặc dù chưa đến đâu nhưng cũng đã xác lập được một vị trí đáng kể trong tâm trí người tiêu dùng về một thương hiệu cà phê Việt "làm nước Mỹ tỉnh giấc". Và tôi nghĩ rằng, PhinDeli vẫn cần có thêm một bạn đường, để có thể chia sẻ tầm nhìn, bổ trợ cho mình những điểm mình còn yếu.
Giả sử không tìm được đối tác phù hợp, anh có bao giờ nghĩ rằng mình sẽ tự tay phát triển PhinDeli hay không?
Như tôi đã nói, tôi muốn PhinDeli đi nhanh và đi xa hơn nữa. Tìm kiếm đối tác luôn được chúng tôi quan tâm. Tuy nhiên, chúng tôi không thể ngồi đợi có người đến rồi mới làm. Không có thì tôi vẫn làm. Và sẽ phải làm cực hơn. Thế thôi!
Anh có thể cho biết chiến lược của PhinDeli tại thị trường Việt Nam trong những năm tới là như thế nào? Là người "đến sau", PhinDeli có gì khác biệt để có thể để cạnh tranh với các đối thủ khác?
Tại thị trường Việt Nam, là người đến sau; chúng tôi gặp nhiều thách thức hơn từ sự khác biệt về sản phẩm cho đến hệ thống phân phối.
Đối với PhinDeli, đối thủ chính là các loại cà phê "bẩn". Nó không thể gọi là cà phê đơn giản vì nó không chứa cà phê. Quan trọng hơn là nó rất nguy hiểm cho sức khỏe. Hãy tưởng tượng, mỗi ngày ai đó cứ uống 1-2 ly cà phê "bẩn" như thế này.
Để đáp ứng cho nhu cầu thưởng thức cà phê đúng nghĩa, an toàn cho sức khỏe và tiện lợi; chúng tôi hiện đang triển khai hệ thống nhượng quyền cà phê take-away tại các căng tin trường đại học, bệnh viện, nhà máy, xí nghiệp…
Ý tưởng nhượng quyền này được các chủ căng-tin hoan nghênh vì chất lượng ly cà phê đúng nghĩa, đáp ứng cho nhu cầu mang đi và quan trọng hơn là có giá rất phải chăng, hợp túi tiền.
Còn với thị trường bên Mỹ thì sao, PhinDeli sẽ gặp nhiều khó khăn khi người tiêu dùng có khẩu vị và thói quen uống cà phê khác hẳn Việt Nam? Anh tự tin vào thành công của PhinDeli tại Mỹ chứ?
Đối với thị trường Mỹ, chúng tôi tiếp tục duy trì hình ảnh thị trấn cà phê Việt PhinDeli, đồng thời giới thiệu những sản phẩm mới đáp ứng cho nhu cầu tiện dụng. Chúng tôi hiện đang hoàn tất hồ sơ đăng ký cho Cục Quản lý Dược và Thực phẩm Hoa Kỳ để chính thức giới thiệu cà phê hòa tan mới PhinDeli.
Ngay từ đầu tôi đã xác định, chơi ở thị trường Mỹ là phải lâu dài. Không thể ngày một ngày hai được. Tưởng thưởng rất là lớn vì đây là thị trường tiêu thụ cực lớn và cũng rất mở, sẵn sàng đón nhận cái mới. Tuy nhiên, đầu tư vào đó thì cũng không ít.
Như đã nói, chúng tôi từng bước giới thiệu vào thị trường Mỹ những sản phẩm mới cũng nhưng phong cách thưởng thức cà phê Việt mới, tiện lợi hơn - như cà phê hòa tan, cà phê pha máy.
Giữa cà phê rang xay và cà phê hòa tan, đâu sẽ là sản phẩm chủ đạo của PhinDeli? Bản thân chữ Phin trong PhinDeli hướng người tiêu dùng nghĩ đến cà phê phin, anh có cho rằng đây là trở ngại cho việc phát triển mảng cà phê hòa tan của công ty?
Cà phê rang xay giúp chúng tôi xây dựng hình ảnh cà phê Việt với cách pha phin truyền thống. Do đó chúng tôi mới đặt tên là Phin.
Cà phê hòa tan sẽ chiếm một tỉ trọng lớn doanh số do nó đáp ứng được nhu cầu tiện dụng của khách hàng, đặc biệt là người tiêu dùng trẻ. Việc phát triển 2 sản phẩm cà phê hòa tan mới (2in1 và 3in1) cũng trung thành với hình ảnh cà phê Phin ban đầu. Nghĩa là, chúng tôi ứng dụng một công nghệ Trích li từ Phin nên hương vị có thể nói là rất gần và giống với cà phê phin.
Hiện tại, phần cốt lõi của PhinDeli là mảng cà phê hòa tan mà chúng tôi vừa tung ra. Nhờ có sự hỗ trợ phát triển thị trường của tập đoàn phân phối DKSH nên chúng tôi đã phủ nhanh hơn, rộng hơn so với thời kỳ đầu tự mình phải lo phân phối.
Ngoài ra, mảng nhượng quyền cà phê take-away cũng sẽ chiếm một tỉ trọng doanh số đáng kể vì chúng tôi được xem là tiên phong trong phân khúc này.
Trước đây, anh từng tiết lộ ý định sẽ thiết lập một chuỗi quán cà phê mang thương hiệu PhinDeli, hiện tại anh vẫn theo đuổi kế hoạch này chứ?
Đúng là trước đây chúng tôi có xem xét phát triển một chuỗi quán cà phê. Cho đến nay, chưa tìm thấy một ý tưởng nào mang tính đột phá. Tôi muốn làm cái gì cũng phải độc đáo khác biệt. Còn làm để cho có thì... thôi.
Là thị trưởng đồng thời cũng là công dân duy nhất của thị trấn PhinDeli, anh có bao giờ cảm thấy cô đơn không?
Có, nhiều lúc tôi cũng cảm thấy rất cô đơn. Con đường phía trước nhiều chông gai. Đôi khi cảm thấy mình đi chậm quá. Không biết bao giờ mới đến...
Nếu chỉ dùng 2 từ để nhận xét về bản thân, anh sẽ dùng 2 từ nào?
Kiên định. Tôi không bao giờ bỏ cuộc nếu như mình chưa làm hết sức!
Phạm Đình Nguyên nổi tiếng với tuyên ngôn "Không gì là không thể", vì thế tham vọng của anh chắc chắn là không hề nhỏ?
Tham vọng thì ai cũng có. Tôi thích đeo đuổi điều "không gì không thể". Có thể tôi sẽ thất bại, nhưng tôi sẽ thích thất bại hơn là thành công khi làm những điều đơn giản, mà ai cũng làm được. Sống hết mình, sống đàng hoàng thì một lúc nào đó cuộc sống sẽ trả lại mình, đó là niềm tin cho tôi sức mạnh bên trong, đó cũng là giá trị cốt lõi.
Mỗi ngày đối với tôi là một thách thức. Tôi luôn tự vấn mình đâu là giới hạn, nhưng tôi lại không muốn thấy giới hạn. Nếu một ngày nào đó bạn bằng lòng với giới hạn đó, thì ngày đó có thể là ngày cuối cùng...
Xin cảm ơn anh.
"Làm việc 7 năm ở Coca Cola, trải qua nhiều vị trí, từ giám sát, bán hàng, marketing, trải qua rất nhiều đời sếp, vào đúng thời điểm mà cuộc chiến giữa Coca Cola và Pepsi trở nên khốc liệt nhất, đã tạo cho tôi bản lĩnh không biết sợ gì hết.
Lúc đó mình còn trẻ, lại có môi trường cực kỳ khắc nghiệt để học, nên chẳng ngại việc gì dù là nhỏ nhất, từ khuân vác, xuống hàng với anh em, đến những sự kiện ca nhạc mười mấy ngàn người khắp các tỉnh thành từ Nam chí Bắc…
Một trong những chuyện điên rồ nhất mà tôi không bao giờ quên. Đó là lần giám đốc cấp cao của Coca Cola toàn cầu sang thăm Việt Nam. Con đường đầu tiên mà ông xuống sân bay là đường Trường Sơn, có rất nhiều quán ăn uống bên đường trưng bảng hiệu của các hãng nước giải khát. Pepsico dường như biết trước chuyện này, nên đã "phủ xanh" hết con đường bằng bảng hiệu Pepsi.
Sếp nói với tôi: "Anh muốn em đêm nay phải biến đường Trường Sơn thành màu đỏ của Coke hết". Trong một đêm, tôi huy động toàn bộ lực lượng thuyết phục từng của hàng gỡ hết biển xanh, chuyển sang biển đỏ. Sáng hôm sau cả con đường đỏ rực bảng hiệu của Coca Cola. Việc này có lẽ đã khiến cho vài bạn ở Pepsi bị khiển trách, vì họ không nghĩ trong một đêm chúng tôi có thể làm được chuyện đó".
Phạm Đình Nguyên
