Nhiều chuyên gia tài chính ngân hàng đã chỉ ra bất cập khi ngân hàng phải bán nợ xấu cho VAMC như nợ xấu nhưng phải có tài sản đảm bảo, vẫn phải theo dõi xử lý và trích lập dự phòng đầy đủ trong 5 năm với trái phiếu đặc biệt của VAMC.
Trong bối cảnh kinh doanh khó khăn, những tưởng nhận trái phiếu đặc biệt của VAMC thì ngân hàng đưa được nợ xấu ra khỏi bảng cân đối để tập trung kinh doanh thì nay vẫn phải trích lập dự phòng. Đây được cho là nguyên nhân khiến các TCTD không mặn mà với bán nợ cho VAMC.
Mọi chuyện dường như đã thay đổi sau một văn bản được NHNN ban hành. Theo TBKTSG, ngày 7/5/2014, NHNN đã ban hành văn bản số 3038/NHNN-TTGSNH yêu cầu TCTD bán nợ xấu cho VAMC trong đó nêu rõ: “Trường hợp tổ chức tín dụng trích lập dự phòng rủi ro lớn dẫn đến lỗ, tổ chức tín dụng đề xuất phương án trích lập dự phòng rủi ro phù hợp với tình hình và khả năng tài chính, báo cáo NHNN xem xét, chấp thuận”
Ngoài ra trong văn bản yêu cầu: “TCTD có tỷ lệ nợ xấu theo kết quả thanh tra, giám sát trên mức 3% không có kế hoạch, hoặc có kế hoạch nhưng chậm bán nợ xấu cho VAMC sẽ không được NHNN xem xét, chấp thuận đề nghị mở rộng nội dung hoạt động, giới hạn tăng trưởng tín dụng, mở rộng quy mô, địa bàn hoạt động và mở chi nhánh, phòng giao dịch”.
Với văn bản chỉ đạo điều hành như vậy, NHNN đã thể hiện rõ quan điểm cũng như quyết tâm trong xử lý nợ xấu thông qua VAMC. Chắc hẳn, sau khi nhận được công văn 3038/NHNN-TTGS không TCTD nào có nợ xấu trên 3% dám “chần chừ” bán nợ cho VAMC.
Theo phân tích của TBKTSG, với quy định này của NHNN thì các cổ đông cần chú ý đến tỷ lệ nợ xấu và lợi nhuận của các ngân hàng. Bởi lẽ, việc trích lập dự phòng không còn quy định chung mà đề xuất và chấp thuận trong biên độ từ 0- 20%.
Hơn nữa, những TCTD đề xuất giảm tỷ lệ trích lập này thực chất là lỗ nhưng nay được “hoãn” lại bằng giảm trích lập. Như vậy, lợi nhuận và nợ xấu đã không còn thực chất.
Tuy nhiên, cái được của quy định là tỷ lệ nợ xấu 3% do cơ quan giám sát NHNN chứ không phải TCTD tự báo cáo nên kế hoạch mua nợ xấu của VAMC năm 2015 có lẽ cũng sẽ hoàn thành đúng hạn. Vì thế mục tiêu hạ tỷ lệ nợ xấu các TCTD xuống dưới 3% chắc cũng trong tầm tay của NHNN
