Chiều ngày 5.2, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) gây “sốc” khi vừa có văn bản gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và Bộ trưởng Bộ Tài chính về các giải pháp tài chính tiền tệ để hạ lãi suất đồng tiền Việt Nam (VND) về mức thấp 1%/năm và một loạt các giải pháp khác. Đề xuất táo bạo của VAFI khiến giới tài chính, ngân hàng xôn xao, không ít người đặt câu hỏi về mục đích thực sự của VAFI khi đưa ra một loạt các đề xuất như vậy.
Trong số nhiều đề xuất mà VAFI gửi NHNN có thể tóm tắt như sau: 1. Chỉ duy trì khoảng 15 NHTMCP nội địa, các ngân hàng (NH) yếu kém kiên quyết cho giải thể, phá sản; 2. Khuyến khích vài ngân hàng nước ngoài ở vị thế ngân hàng toàn cầu mua nhiều tổ chức tín dụng yếu kém; 3. Tăng tỉ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực NH lên mức 49%; 4. Cho phép nhà đầu tư nước ngoài được mua không hạn chế cổ phần phổ thông không có quyền biểu quyết nhằm giúp các NH dễ dàng huy động được vốn; 5. Thay đổi cơ cấu cổ đông hiện nay trong hệ thống NHTM theo hướng tỉ lệ cổ phần của cổ đông chiến lược, cổ đông tổ chức nắm đa số và giảm tỉ lệ cổ phần nhà nước trong các NHTMNN; 6. Chuyển cổ phần đa số của BIDV, VCB, Vietinbank, MHB về SIIC quản lý nhằm chấm dứt tình trạng NHNN vừa đá bóng vừa thổi còi và NHNN chỉ thực hiện công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực ngân hàng; 7. Ổn định tỉ giá…
PV Lao Động đã trao đổi với ông Ngô Ngọc Tuấn - Quyền Giám đốc Vietcombank chi nhánh Sóc Trăng - để hiểu rõ hơn các đề xuất này.
Ông Tuấn cho biết: "Cần hiểu rõ đề xuất của VAFI không phải là kiến nghị NHNN đưa ra một mệnh lệnh hành chính cưỡng bức các NHTM đưa mức lãi suất huy động VND về 1%. Thực tế VAFI chỉ ra rằng nếu NHNN làm theo một loạt các đề xuất của VAFI thì trong vòng 5 - 7 năm tới thì mức lãi suất huy động sẽ có thể giảm xuống 1%. Từ đó lãi suất cho vay có thể giảm xuống còn 3 - 4% và tạo điều kiện cho các DN phát triển".
Câu hỏi đặt ra là liệu các đề xuất này của VAFI có khả thi không? Một số chuyên gia tài chính thẳng thắn cho rằng, việc thực hiện nhiều đề xuất của VAFI là điều không tưởng.
Thứ nhất, việc giải thể và cho phá sản ngay lập tức các NHTM yếu kém trong thời điểm hiện tại là bất khả thi. Hệ thống NH Việt Nam đang bị tổn thương và cần một thời gian để hồi phục. Nếu giờ NHNN cho phá sản một loạt NH, thị trường sẽ bị rúng động, tâm lý người dân sẽ hoảng loạn. Vừa qua việc NHNN mua lại cổ phần của VNCB với giá 0 đồng/cổ phần trên thực tế là chuyển đổi nợ của cổ đông sang nợ của NHNN. NHNN làm vậy để đảm bảo quyền lợi của người gửi tiền tại VNCB.
Thứ hai, pháp luật Việt Nam có quy định bất hồi tố. Một khi quy định hay luật mới ra đời mà không cân nhắc kỹ sẽ mâu thuẫn với các quy định cũ. Ví dụ: giả sử trước đây cho phép 1 cổ đông sở hữu 5% cổ phần, thì theo luật mới, không thể bắt họ trả lại 5% cổ phần đó mà buộc phải mua với giá cao.
Thứ ba, trong tài chính kinh doanh, bất kỳ hành động nào cũng vì lợi ích của cá nhân hoặc lợi ích nhóm nhỏ. Nếu có lợi, người ta sẽ đầu tư, nếu bất lợi, người ta đầu cơ. Điều này có thể gây lũng loạn thị trường. Một chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng cho biết, khi một tổ chức tài chính đưa ra bất kỳ đề xuất gì cũng đều dựa trên lợi ích của chính họ, điều dư luận quan tâm là liệu các đề xuất của VIFA đang đứng về lợi ích của nhóm nào?
Thứ tư, cả nền kinh tế Việt Nam chưa bằng doanh thu của một tập đoàn lớn nước ngoài. Nhiều tập đoàn lớn nước ngoài có khả năng thôn tính cả hệ thống NH của Việt Nam. Chưa kể đến yếu tố chính trị, nhiều quốc gia có ý đồ không tốt sẽ gây lũng đoạn thị trường tài chính Việt Nam. Liệu VAFI có tính hết những điều này trước khi gửi đề xuất NHNN và Bộ Tài chính?
