Theo bản báo cáo, lãi suất đang chịu sức ép do huy động của hệ thống tổ thức tín dụng tăng chậm hơn cho vay.
Tính đến ngày 31/3, tổng vốn huy động chỉ đạt 4.557 nghìn tỷ đồng, tăng 0,98% so với đầu năm, trong đó vốn huy động bằng VND tăng 1,9%, bằng ngoại tệ giảm 4,9%. Trong khi đó, tổng vốn cho vay đạt 3.826 nghìn tỷ đồng, tăng 1,7% so với đầu năm, trong đó cho vay bằng VND tăng 2,4%, còn cho vay bằng ngoại tệ giảm 0,9%.
Tăng trưởng huy động thấp trong khi tăng trưởng tín dụng khá đã khiến tỷ lệ cho vay/huy động tăng lên 84%, cao hơn mức 83% ghi nhận vào cuối năm 2014.
Đáng chú ý, tỷ lệ cho vay/huy động ngoại tệ là 87%, cao hơn hẳn mức 83,4% ghi nhận vào cuối năm 2014, nguyên nhân do huy động tiền gửi ngoại tệ giảm 4,94% so với cuối năm 2014.
Dấu hiệu tăng của lãi suất, cũng thể hiện qua việc lợi suất trái phiếu chính phủ (TPCP) có xu hướng tăng kể từ tháng 3/2015, đã gây khó khăn cho hoạt động huy động TPCP.
Tỷ lệ trúng thầu/gọi thầu TPCP từ đầu năm đạt 64,5% và chỉ hoàn thành 31,7% kế hoạch phát hành cả năm. Ngoài nguyên nhân lãi suất, huy động TPCP chậm còn do dòng tiền đầu tư dài hạn của còn hạn chế, các NHTM quan tâm nhiều tới TPCP kỳ hạn dưới 5 năm nhằm đảm bảo tốt hơn danh mục đầu tư của họ, trong khi họ cũng ưu tiên đẩy mạnh tín dụng.
Với tốc độ huy động TPCP hiện tại, UBGSTC cho rằng áp lực huy động vốn đối với Kho bạc Nhà nước trong những tháng tiếp theo sẽ không nhỏ.
Hoạt động của các tổ chức tín dụng cải thiện
Thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng ổn định trong 5 tháng đầu năm 2015. Lãi suất VND qua đêm liên ngân hàng hạ nhiệt trong những tuần đầu tháng 5 ngay sau khi NHNN tuyên bố điều chỉnh tỷ giá thêm 1%.
Tiền gửi của các TCTD khác và đi vay các TCTD khác giảm 11,5%, tỷ trọng vốn liên ngân hàng/tổng nguồn vốn giảm từ 13,9% vào tháng 12/2014 xuống 12,4% vào tháng 3/2015.
Báo cáo cho thấy hệ thống tài chính hoạt động tích cực, với thu nhập lãi thuần của các TCTD trong quý I/2015 tăng 19,1% so với cùng kỳ năm trước, trong khi lợi nhuận trước trích lập dự phòng rủi ro tín dụng cũng tăng 21,5%.
Tuy nhiên, chênh lệch thu chi của toàn hệ thống lại giảm 8,7% so với cùng kỳ, đạt 9.935 tỷ đồng, do các TCTD tăng cường trích lập dự phòng rủi ro, chi phí dự phòng rủi ro tăng 71,3% so với quý I/2014.
Chứng khoán vẫn tăng bất chấp dấu hiệu tăng lãi suất
Mặc dù lãi suất có dấu hiệu tăng nhưng thị trường chứng khoán trong tháng 5 vẫn tăng điểm nhẹ, một phần nhờ khối ngoại mua ròng.
Chỉ số VN-Index đóng cửa phiên 22/5 tại 561,8 điểm, tăng 3,1% so với đầu năm 2015.
UBGSTC nhận định thị trường chứng khoán hướng tăng trở lại nhờ một số yếu tố. Thứ nhất là sự trở lại của các dòng tiền bắt đáy sau hơn 2 tuần sụt giảm trước đó. Thứ hai, giá dầu thế giới tăng tạo ra tín hiệu khả quan cho nhóm ngành dầu khí. Thứ ba, những thông tin từ việc nới room cũng như ký kết các hiệp định thương mại đã kích thích dòng tiền đầu cơ chảy mạnh. Cuối cùng, thông tin về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) chưa nâng lãi suất trong tháng 6 tạo tâm lý an toàn cho nhà đầu tư.
Kể từ đầu tháng 5, khối ngoại đã duy trì mua ròng, đạt khoảng 1.000 tỷ đồng (tương đương 47 triệu USD). Tổng cộng từ đầu năm 2015, khối ngoại mua ròng 2.900 tỷ đồng (135 triệu USD), bằng khoảng 60% cùng kỳ năm 2014.
