Đã qua thời chật vật tăng tín dụng?
Theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), tính đến ngày 8/5 tăng trưởng tín dụng (TTTD) toàn hệ thống NH đạt 3,69%. Dù đầu năm đã có nhiều dự báo về tình hình TTTD trong năm 2015 sẽ tốt hơn năm trước, nhưng con số 3,69% cũng gây nhiều chú ý. Vì nếu so với năm 2014, phải đến hết tháng 7 thì TTTD toàn hệ thống mới đạt 3,6%. Nếu như cùng thời điểm năm ngoái, khi trao đổi với phóng viên, lãnh đạo nhiều NH than thở, dù cán bộ tín dụng của tôi làm ngày làm đêm không kể ngày nghỉ nhưng phải khó khăn lắm mới mời được DN vay vốn.
Quả thực, chưa năm nào tăng tín dụng lại chật vật như năm 2014. Thế nhưng, năm nay nhiều lãnh đạo phấn khởi cho biết tình hình TTTD của NH khá khả quan. "Như thông lệ, phải đến hết quý I may ra tín dụng của NH mới ngoi lên mặt đất, và phải hết quý II, tốc độ TTTD mới bắt đầu đẩy nhanh hơn theo chu kỳ kinh doanh. Nhưng năm nay, ngay từ đầu năm NH đẩy mạnh các sản phẩm liên kết với các sàn bất động sản, đi sâu vào thị trường ngách như cho vay tiểu thương ở chợ… nên TTTD khá tốt ngay từ đầu năm", một vị lãnh đạo NH tiết lộ.
 |
| Thị trường bất động sản đang ấm dần lên, đặc biệt phân khúc nhà ở bình dân đang khá "đắt hàng" |
Phó tổng giám đốc HDBank Lê Thành Trung cũng không bất ngờ với kết quả TTTD của gần 5 tháng đầu năm. Điều kiện kinh tế có dấu hiệu phục hồi, nhất là thị trường bất động sản đang ấm dần lên, đặc biệt phân khúc nhà ở bình dân đang khá "đắt hàng"… đây là nguồn giải ngân lớn cho tín dụng các NH. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng theo ông Trung, cơ hội kinh doanh của các DN nhiều hơn khi chỉ số PMI khá tốt, cho thấy dấu hiệu phục hồi sản xuất.
Mặt bằng lãi suất cho vay vẫn đang ở mức hợp lý. Với DN có nền tảng kinh doanh tốt, lãi suất vay chỉ dao động từ 7 - 9%/năm. Định hướng điều hành chính sách rõ ràng, các chỉ số vĩ mô đều nằm trong tầm kiểm soát của cơ quan quản lý... tạo niềm tin cho DN mạnh dạn mở rộng sản xuất kinh doanh. Ví như, tỷ giá đến giờ phút này vẫn nằm trong điều hành chung của NHNN; dù giá điện, xăng tăng nhưng nhiều dự báo lạm phát vẫn trong dao động 4-5% như mục tiêu đề ra.
Dường như, kênh tín dụng bất động sản đang là điểm đến của rất nhiều NH. Cán bộ tín dụng một chi nhánh thuộc NHTMCP lớn cho biết, từ đầu năm đến nay số lượng khách hàng vay mua nhà, nhất là nhà chung cư, tăng gấp 3 lần so với những năm trước.
Hiện tại, phân khúc chung cư giá rẻ, nhà thu nhập thấp với giá dao động từ 800 triệu đồng đến 1,8 tỷ đồng rất hút khách. Khách hàng chủ yếu là cán bộ nhân viên Nhà nước có nhu cầu nhà ở thực và chỉ vay dao động từ 300 - 500 triệu đồng, phù hợp với khả năng tài chính, trả nợ của mình. Nhờ vậy, sau 5 tháng mà cán bộ tín dụng trên đã hoàn thành được quá nửa chỉ tiêu lãnh đạo giao.
Phân bổ vốn đồng đều cho nền kinh tế
Thị trường bất động sản ấm dần lên nhờ dòng tín dụng của NH. Song, đã có lo ngại cảnh báo những rủi ro về việc các NH hơi "mạnh tay" chi cho lĩnh vực này. Những lo ngại về bong bóng bất động sản hoặc NH sử dụng vốn ngắn hạn đầu tư trung dài hạn nhiều dẫn đến bẫy thanh khoản cũng là hợp lý. Nhưng theo ông Trung, đối với những nhà quản trị NH tất cả những điều đó đã được dự liệu, không có vấn đề gì bất thường.
"Niềm tin vào VND mấy năm vừa rồi đã được củng cố đáng kể, vừa rồi tỷ giá có biến động chút nhưng dòng tiền bằng VND vẫn duy trì ổn định, chưa thấy một sự dịch chuyển nào giữa VND sang ngoại tệ khác. Đấy cũng là niềm tin để làm sao các NH dự liệu cho mình việc sử dụng bao nhiêu % nguồn vốn để đầu tư vào trong các dự án cho vay trung, dài hạn. Ngoài ra, chi nhiều hay ít còn tùy theo tính toán quản trị rủi ro, quản trị thanh khoản của từng NH", ông Trung lý giải thêm.
Qua tìm hiểu thực tế, đầu tư bất động sản hiện nay khác rất nhiều so với cách đây mấy năm. Vì hiện nay, phân khúc bất động sản tập trung cho vay đối với người có nhu cầu thực chứ không phải cho đầu cơ. Bài học nhãn tiền cho vay đầu cơ cũng đã được các NH nếm trải trong mấy năm qua nên họ cũng không dại gì đi theo vết xe đổ. Chính vì vậy, thời gian qua, các NH đẩy mạnh vào phân khúc khách hàng trên.
Không những không lo ngại, theo đánh giá của TS. Nguyễn Trí Hiếu thì đây là một tín hiệu tích cực đối với nền kinh tế. Và theo quan sát dòng vốn NH vào thị trường này dù tăng hơn trước nhưng vẫn khá thận trọng, chưa thấy hiện tượng đổ vốn ào ạt. Nhưng dù vốn có chảy mạnh vào lĩnh vực này thì ông Hiếu cho rằng không phải là một điều lo lắng nếu dòng vốn đó được bơm đúng địa chỉ, sử dụng một cách hiệu quả.
Thực tế, khu vực bất động sản đang trong đà phục hồi và rất cần dòng vốn của NH chảy vào khu vực này không chỉ giải quyết vấn đề cung - cầu gặp nhau mà sẽ giúp NH giải quyết nợ xấu. "Nếu thị trường bất động sản hồi phục có tính thanh khoản cao, người mua, người bán tham gia một cách mạnh mẽ vào thị trường có thể giúp các NH thanh lý tài sản thế chấp bất động sản nằm án binh bất động trong một thời gian dài", một chuyên gia bình luận thêm.
Tuy dòng vốn chảy vào bất động sản là điều tốt nhưng theo TS. Nguyễn Trí Hiếu thì các NH phải có sự phân bổ đồng đều cơ cấu nguồn vốn. Một phần vốn quan trọng cần phải được dành cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ. Bởi nếu một nền kinh tế tập trung quá vào một lĩnh vực nào đó đều có rủi ro. Giả sử nếu tập trung vào lĩnh vực bất động sản chắc chắn rủi ro rất lớn nếu có chuyện xảy ra với lĩnh vực này. Thực tế thị trường này đã rơi xuống đáy trong một thời gian dài khi bong bóng bất động sản vỡ sau một thời kỳ làm mưa làm gió.
"Các NH thấy chỗ nào họ kiếm tiền nhiều nhất, hố nào sâu nhất thì họ đổ nước vào đấy. Thế nên, cơ quan quản lý phải giám sát chặt chẽ lĩnh vực nào cần tiền, mức độ bao nhiêu, sự phân bổ thế nào là hợp lý đồng đều để giảm thiểu rủi ro cho hệ thống NH, cũng như không để mất cân đối vốn giữa các ngành, lĩnh vực trong nền kinh tế", một chuyên gia khuyến nghị.
Mặc dù, TTTD khá tốt nhưng theo nhận định chung của các chuyên gia, bản thân các NH lạc quan trong thận trọng. Đặc biệt chú trọng đến chất lượng tín dụng không nên mải chạy theo số lượng. Vì sự phục hồi của nền kinh tế chưa rõ nét, sức khỏe DN vẫn còn yếu nhất là từ nay đến cuối năm NH chịu nhiều sức ép về tái cơ cấu, xử lý nợ xấu, tỷ giá…
