Theo Nghị định 24/NHNN thì các tổ chức, cá nhân chỉ được thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép và được NHNN cấp giấy phép. Do vậy, tổ chức, cá nhân thành lập và kinh doanh trên sàn vàng online là hoạt động bất hợp pháp. Với hoạt động phi pháp thì luôn tiềm ẩn rủi ro và thua thiệt đối với nhà đầu tư (NĐT).
Sàn vàng đã một thời rất phổ biến ở Việt Nam với 20 sàn giao dịch và trở nên phức tạp trong các năm 2008-2009 trước khi Chính phủ ban hành lệnh cấm vào cuối năm 2009. Sàn vàng lúc đó thu hút sự tham gia của nhiều doanh nghiệp (DN), ngân hàng, kể cả các tổ chức không có chức năng kinh doanh vàng và hàng chục ngàn NĐT tham gia đã tạo nên cơ sốt vàng ảo.
Hoạt động đầu tư sàn vàng ảo trước đây có 3 yếu tố đặc trưng: thực hiện việc khớp lệnh định kỳ giữa người mua và người bán, cho phép vay vàng đầu tư và mua bán khống cũng như giao dịch trạng thái kỳ hạn. Đặc biệt các ngân hàng và tổ chức kinh doanh sàn vàng cho phép sử dụng công cụ đòn bẩy tài chính trong đầu tư kinh doanh vàng.
Sàn vàng kéo theo các công cụ hỗ trợ như: đòn bẩy tài chính cho NĐT, hoạt động mua bán vàng liên tục với nước ngoài thông qua tài khoản để cân bằng trạng thái, mua bán khống, mua bán kỳ hạn ….được thực hiện dưới nhiều hình thức và biến tướng gây ra rủi ro cho các tổ chức, cá nhân và bất ổn hệ thống tài chính. Đã nảy sinh nhiều tranh chấp, kiện cáo về những rủi ro, sự cố khi tham gia sàn vàng.
Nhiều NĐT kinh doanh vàng trên tài khoản đã thất bại, thua lỗ. Không ít DN và tổ chức tài chính dù ở gốc độ người tổ chức kinh doanh hay trực tiếp đầu tư cũng chịu nhiều thiệt hại khi giá vàng thế giới biến động. Đã có những ngân hàng công bố thua lỗ hàng ngàn tỷ đồng vì vàng.
Hiện nay, dù mọi hoạt động kinh doanh vàng qua tại khoản bị cấm nhưng thực tế kinh doanh vàng ảo chui vẫn còn dưới các hình thức biến tướng như sàn vàng chui HGI thành lập tháng 5/2009, hoạt động kinh doanh vàng tài khoản từ năm 2009 đến nay.
Theo Nghị định 24/NHNN về Quản lý hoạt động kinh doanh vàng (Nghị định 24) thì các tổ chức, cá nhân chỉ được thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép và được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép. Do vậy, tổ chức, cá nhân thành lập và kinh doanh trên sàn vàng online là hoạt động bất hợp pháp. Với hoạt động phi pháp thì luôn tiềm ẩn rủi ro và thua thiệt đối với NĐT. Công ty Cổ phần đầu tư tài chính Hà Nội (HGI) là một ví dụ gần nhất, công ty này đã nhận của nhà đầu tư 270 tỷ đồng và đến nay không có khả năng thanh toán. Sàn ảo, “giấc mơ vàng” cũng cũng chỉ là ảo.
