Theo thông báo điều chỉnh kế hoạch phát hành TPCP năm 2014 của Kho bạc Nhà nước lần 2, tổng khối lượng trái phiếu phát hành năm 2014 là 262 nghìn tỷ đồng, tức đã tăng thêm 52 nghìn tỷ đồng so với kế hoạch Kho bạc Nhà nước công bố đầu năm 2014, tương đương tăng khoảng 25%. Tính đến hết tháng 11, Kho bạc Nhà nước huy động được 217 nghìn tỷ đồng. Như vậy, để đạt mục tiêu đặt ra tại kế hoạch điều chỉnh, trong tháng này Kho bạc Nhà nước sẽ phải phát hành và huy động thêm 45 nghìn tỷ đồng.
Thế nhưng, căn cứ vào các yếu tố thị trường, các chuyên gia chứng khoán cho rằng, Kho bạc Nhà nước khó có thể hoàn thành mục tiêu đề ra. Nhìn lại thị trường sơ cấp tháng 11 cho thấy lực cầu khá yếu, chỉ 6.473 tỷ đồng trái phiếu, bao gồm trái phiếu Kho bạc Nhà nước, Ngân hàng Phát triển và Ngân hàng Chính sách xã hội được huy động, giảm 60,32% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, trái phiếu Ngân hàng Phát triển quay trở lại thị trường sơ cấp sau gần 8 tháng, nhưng tổng cộng chỉ có 7 thành viên tham gia 3 phiên đấu thầu và chỉ có 60 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 5 năm được huy động trong tổng số 5.000 tỷ đồng gọi thầu.
Ngân hàng Chính sách xã hội huy động được 100 tỷ đồng trái phiếu 5 năm. Lượng thành viên tham gia đấu thầu rất thấp. Đặc biệt, phiên đấu thầu cuối cùng trong tháng đã không có NĐT nào tham gia. Lãi suất trúng thầu trái phiếu Kho bạc Nhà nước bật tăng trở lại, đặc biệt với kỳ hạn 5 và 15 năm. Trước tình hình trên, nếu Kho bạc Nhà nước đẩy mạnh phát hành nhằm hoàn thành mục tiêu, lãi suất trúng thầu có thể sẽ chịu áp lực đi lên.
Thực tế, lợi suất các kỳ hạn lần lượt tăng lên. Tháng 11, thị trường đã chứng kiến nguồn cung dồi dào trên thị trường thứ cấp, do nhiều thành viên thị trường tích cực hiện thực hóa lợi nhuận và tái cơ cấu danh mục vào cuối năm. Nhìn ở sức cầu, nhu cầu trái phiếu dài hạn cũng chưa đủ lớn để hấp thu phần còn lại của kế hoạch, do nhu cầu thực tế đối với trái phiếu dài hạn chủ yếu chỉ đến từ các công ty bảo hiểm. Nhu cầu tái đầu tư trái phiếu lại không quá lớn khi lượng trái phiếu đáo hạn tháng 12 chỉ đạt 12.000 tỷ đồng.
Đáng chú ý, tín dụng tăng trưởng tốt trở lại, tính đến cuối tháng 11 đã tăng 10,73% so với cuối năm ngoái. Như vậy, với tăng trưởng tín dụng đang dần tốt lên và các ngân hàng vẫn sẽ ưu tiên các hoạt động cho vay. Trong khi, kế hoạch phát hành 2014 sửa đổi tập trung vào trái phiếu trung và dài hạn, điều này cũng gây áp lực bán trái phiếu.
Công ty chứng khoán VCBS cho rằng, diễn biến lợi suất trái phiếu trong tháng 12 sẽ phụ thuộc rất lớn vào quyết tâm hoàn thành kế hoạch phát hành mới của Kho bạc Nhà nước. Nếu cơ quan này cố gắng theo đuổi các mục tiêu mới bằng mọi giá, lợi suất trái phiếu sẽ chịu áp lực đi lên, đặc biệt ở các kỳ hạn dài. Theo kế hoạch mới, 45 nghìn tỷ đồng trái phiếu cần được phát hành thêm trong tháng này để đạt chỉ tiêu đề ra. Tuy nhiên, lực cầu đối với trái phiếu dài hạn có thể sẽ không đủ lớn để hấp thu. Do đó, lợi suất trái phiếu thứ cấp sẽ phụ thuộc khá lớn vào diễn biến thị trường sơ cấp thời gian tới.
Với diễn biến trên thực tế, các chuyên gia cho rằng, việc phát hành trái phiếu Kho bạc Nhà nước 2014 khó có thể đạt được kế hoạch điều chỉnh. "Chúng tôi nhìn nhận, kế hoạch phát hành mới của Kho bạc Nhà nước là khá tham vọng. Theo đó, sẽ có khoảng 45.000 tỷ đồng cần được phát hành trong tháng 12 để đạt chỉ tiêu đề ra. Trong khi đó, khối lượng trúng thầu trung bình 1 tháng chỉ ở khoảng 20.000 tỷ đồng. Vì vậy, Kho bạc Nhà nước khó có thể cán đích trong năm nay", đại diện VCBS cho hay.
