Cuối tháng 9 năm 2014, NHNN đã ban hành Công văn số 7059/NHNN-TTGSNH với một số quy định hạn chế hoạt động cho vay tuần hoàn.
Cụ thể, NHTM phải thu hồi toàn bộ nợ gốc và lãi khi hết thời hạn cho vay đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng với khách hàng, không được tái tục toàn bộ hoặc một phần khoản nợ gốc đã cho vay; đối với các trường hợp đã cho vay theo phương thức cho vay tuần hoàn, các TCTD phải thỏa thuận với khách hàng điều chỉnh hợp đồng tín dụng.
Và sau vài tháng triển khai đã có nhiều ý kiến từ phía các ngân hàng cho rằng chính sách này chưa phù hợp với thực tế. Lãnh đạo một NHTMCP ở TPHCM cho rằng thông thường, TCTD và khách hàng căn cứ vào chu kỳ sản xuất, kinh doanh, thời hạn thu hồi vốn của dự án đầu tư, khả năng trả nợ của khách hàng và nguồn vốn cho vay của TCTD để thỏa thuận về thời hạn cho vay.
Tuy nhiên, với quy định mới về việc cho vay tuần hoàn của NHNN đã làm cho dòng tiền chảy ra nền kinh tế khó khăn hơn, đặc biệt những DN vay NH với mục đích tài trợ vốn lưu động, thay đổi liên tục trong năm.
Hệ quả của vấn đề này được thể hiện qua việc vòng quay của dòng tiền của các NH đang có dấu hiệu chậm lại. Vòng quay tiền tại NH chậm lại vì tín dụng ở một số lĩnh vực tắc nghẽn, hàng hoá tồn kho, sức tiêu thụ đình trệ… Bên cạnh đó, vòng quay vốn chậm lại còn có nguyên nhân do NHNN siết cho vay tuần hoàn đối với một số DN.
Giám đốc phụ trách khối tín dụng DN của một NHTM quốc doanh nêu ví dụ trong điều kiện bình thường của nền kinh tế, vòng quay tiền cho vốn lưu động trung bình khoảng 2,5 lần thì nay giảm xuống chỉ còn 1 lần, thậm chí chỉ xấp xỉ 0,5 lần. Điều đó cho thấy dòng vốn chảy vào DN đã khan hiếm nay lại còn thiếu vốn trầm trọng. Nhiều DN không có khả năng trả hết nợ gốc đúng thời hạn, không được vay mới trong khi đơn hàng có, khiến việc sản xuất bị chậm lại.
Trước đó tại một diễn đàn kinh tế, nhóm chuyên gia đại diện cho khối NH và chi nhánh NH ở VN cũng đã có những phân tích và khuyến nghị cụ thể về chính sách trên.
Cụ thể, các chuyên gia này cho rằng quyết định trên của NHNN - kèm các yêu cầu về việc không cho phép cho vay tuần hoàn - là mâu thuẫn với thông lệ quốc tế về cho vay, đặc biệt khi cho vay với mục đích tài trợ vốn lưu động thay đổi liên tục trong năm. Hiện nay, một phần lớn các khoản tín dụng tại TCTD nước ngoài, chi nhánh NH nước ngoài cho khách hàng là các khoản vay ngắn hạn nhằm mục đích tài trợ vốn lưu động. Thông thường kỳ hạn của mỗi khoản vay là vài tháng phù hợp với dòng tiền của một chu kỳ sản xuất, mua bán và XNK hàng hóa. Việc tái tục, quay vòng khoản vay không phải do việc suy giảm khả năng tài chính hay chất lượng tín dụng của khách hàng, mà xuất phát từ yêu cầu thực tế hoạt động của DN.
Và theo các chuyên gia này thì hoạt động này chắc chắn không làm tăng rủi ro tín dụng vì các NH sẽ phê duyệt kỳ hạn khoản vay dài hơn rất nhiều so với kỳ hạn rút vốn vay thực tế.
Từ đây, nhiều TCTD thể hiện kỳ vọng NHNN sẽ xem xét lại một số điều khoản để các DN có lịch sử tín dụng tốt được áp dụng các kỳ hạn vay ngắn hạn cho mỗi khoản vay. Theo đó, NHNN nên cho phép việc tái tục, quay vòng khoản vay dưới 1 năm và đặc biệt, không coi việc cho vay tuần hoàn là hành vi gia hạn nợ hay một hành vi tiêu cực theo quy định về trích lập dự phòng.
