Trong nhóm các NH quy mô nhỏ đang có sự cạnh tranh để vươn lên, nhưng rủi ro vẫn rất lớn khi nợ quá hạn đang tăng nhanh.
Trong đợt tái cấu trúc năm 2013, NHTMCP Nam Á (NamABank) cho biết sẽ tự tái cấu trúc và chưa có ý định sáp nhập với TCTD nào. Kết thúc 9 tháng 2014, NamABank có thu nhập lãi thuần tăng 56% so với cùng kỳ năm trước, đạt 505 tỷ đồng.
So với kế hoạch trước thuế, NamABank thực hiện được 81%, tương ứng với 170 tỷ đồng. NamABank có quy mô tổng tài sản 33.746 tỷ đồng, tính đến 30-9-2014 huy động đạt 15.968 tỷ đồng, tăng 18% so với đầu năm; cho vay tăng 32% với 15.267 tỷ đồng. Trong đó nợ quá hạn 844 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 5,5% tổng dư nợ. Riêng nợ có khả năng mất vốn cao gấp 2,5 lần đầu năm với hơn 250 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu tăng từ 1,48% lên 1,99%.
Bất ngờ trong số những NH thuộc tầm trung là NHTMCP Đông Á (DongABank) báo lỗ hơn 76 tỷ đồng trong quý III-2014, lũy kế 9 tháng lợi nhuận chỉ 149 tỷ đồng, giảm hơn 60% so với cùng kỳ năm trước. Tính đến 30-9, chỉ tiêu huy động của DongABank tăng 14% so với đầu năm lên mức 74.190 tỷ đồng, trong khi đó hoạt động cho vay sụt giảm 0,54% xuống 52.760 tỷ đồng.
Trong đó nợ quá hạn chiếm 6.946 tỷ đồng, tương đương hơn 13% tổng dư nợ. Trong thư gửi đến cổ đông, ông Trần Phương Bình, Chủ tịch HĐQT, thừa nhận còn nhiều khó khăn thách thức trong những tháng còn lại của năm 2014 và đó cũng là lý do NH này quyết định không chia cổ tức đợt 1 năm 2014.
Trong báo cáo riêng lẻ quý III-2014 của NHTMCP Quốc Dân-NCB (Navibank cũ), lợi nhuận sau thuế chỉ gần 9,8 tỷ đồng, giảm 7% so với cùng kỳ năm trước. Thu nhập thuần từ lãi trong 9 tháng đạt 473 tỷ đồng; các hoạt động dịch vụ và kinh doanh ngoại hối lần lượt lỗ 3,2 tỷ đồng và 5,6 tỷ đồng. Huy động của NCB tính đến cuối tháng 9-2014 tăng trưởng 23% so với đầu năm đạt 24.225 tỷ đồng, hoạt động cho vay cũng tăng 25% và đạt mức 16.874 tỷ đồng.
Trong đó nợ quá hạn chiếm 1.286 tỷ đồng, tương đương tỷ lệ 7,6% tổng dư nợ; tỷ lệ nợ xấu giảm từ 6,07% xuống mức 4,94%. Đây được xem là kết quả tích cực sau 1 năm tự tái cấu trúc của NCB kể từ tháng 6-2013, dù lợi nhuận của NH này mới đạt ở mức "tượng trưng".
Trong nhóm NH nhỏ, NHTMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) có kết quả hết sức bất ngờ. Báo cáo tài chính hợp nhất quý III-2014 cho thấy thu nhập lãi thuần trong 9 tháng năm 2014 đạt 3.524 tỷ đồng, tăng 45% so với cùng kỳ năm trước; chi phí hoạt động 2.455 tỷ đồng; lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh trước chi phí dự phòng ở mức 1.898 tỷ đồng, tăng 54% so với cùng kỳ năm trước.
Thu nhập thuần tăng mạnh, chi phí dự phòng giảm 18% so với cùng kỳ trước còn 552 tỷ đồng, nên lợi nhuận ròng của NH tăng trưởng mạnh và lên mức 1.070 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước là 423,5 tỷ đồng. Trong chi phí hoạt động, chi phí cho nhân viên lên đến 1.317 tỷ đồng, tăng hơn 58% so với cùng kỳ năm trước.
Số lượng nhân viên VPBank tăng mạnh so với đầu năm từ 6.795 người lên 9.212 người. Huy động khách hàng tại VPBank đến cuối tháng 9-2014 tăng 36% so với đầu năm đạt 100.296 tỷ đồng, cho vay cũng tăng 20% so với đầu năm lên 70.902 tỷ đồng.
Báo cáo tài chính của NHTMCP An Bình (ABBank) thu nhập lãi thuần 9 tháng đạt 1.088 tỷ đồng, tăng hơn 26% so với cùng kỳ năm trước; chi phí dự phòng rủi ro tín dụng lên đến 216 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ trước hơn 17 tỷ đồng; lãi sau thuế giảm 34% so với cùng kỳ trước đạt 166 tỷ đồng; huy động tăng 11% lên mức 41.132 tỷ đồng, trong khi cho vay giảm 1,4% xuống 23.314 tỷ đồng; nợ quá hạn tăng 12% và chiếm gần 3.740 tỷ đồng, tương đương 16% tổng dư nợ cho vay.
Bên cạnh sự đi xuống của một số NH như DongABank, một số NH nhỏ từng rơi vào tình trạng hết sức khó khăn trước đây đã có những chuyển biến tích cực. Điển hình VPBank đã có tăng trưởng huy động, cho vay và lợi nhuận tăng rất mạnh. Tuy vậy, tình hình chung vẫn chưa thể hoàn toàn lạc quan trước số phận của những NH trong nhóm có quy mô nhỏ này. Cục nợ xấu thực sự vẫn còn là một bí ẩn vì nợ quá hạn vẫn đang có xuống hướng tăng, điển hình là ABBank.
