Chuyên gia kinh tế cao cấp Tomohiro Ota của Goldman Sachs nhận định việc giá dầu giảm có thể tăng áp lực đẩy lạm phát xuống. Tình hình này có thể khiến lạm phát giảm đến 0,8 điểm phần trăm trong năm nay. Giá dầu thô đã giảm khoảng 50% kể từ tháng 6/2014 trong bối cảnh dư thừa nguồn cung dầu.
Trong khi đó, Goldman Sachs dự đoán rằng việc đồng Yên yếu chỉ có thể gia tăng lạm phát tối đa là 0,4 điểm phần trăm.
Việc chấm dứt 2 thập kỷ giảm phát là một trong những trọng tâm trong các chính sách kinh tế của Thủ tướng Shinzo Abe và ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ). Tuy nhiên, mục tiêu này đã có vẻ đang bị chậm tiến độ. Theo số liệu công bố của chính phủ, chỉ số lạm phát cơ bản tháng 2/2015 tại Nhật Bản đã ở mức gần bằng 0% so với cùng kỳ năm ngoái, đấy là chưa kể ảnh hưởng của việc tăng thuế tiêu thụ trong tháng 4/2014.
Ảnh hưởng của sự tăng thuế
Khi Nhật Bản tăng thuế tiêu thụ từ 5% lên 8% vào tháng 4/2014, chi tiêu hộ gia đình Nhật Bản đã suy giảm.
Trong tháng 2/2015, chi tiêu hộ gia đình đã giảm 2,9% so với cùng kỳ năm ngoái, tháng giảm thứ 13 liên tiếp. Mặc dù các hàng hóa nhập khẩu chỉ chiếm 20% chi tiêu hộ gia đình Nhật Bản nhưng việc tăng thuế tiêu thụ sẽ có ảnh hưởng tiêu cực lớn hơn so với dự đoán trước đây.
Động thái tăng thuế tiêu thụ sẽ khiến các công ty Nhật Bản nhập khẩu hàng hóa, vốn đã có chi phí cao vì đồng Yên yếu, thay vì tăng giá bán lại sử dụng những biện pháp khác nhằm hạ chi phí xuống. Qua đó khiến tỷ lệ lạm phát thấp hơn nữa.
Theo Goldman Sachs, các công ty thực phẩm sử dụng nguyên liệu nhập khẩu hiện nay đang giảm kích thước bao bì mặt hàng hoặc bắt đầu sử dụng những nguyên liệu nhập khẩu giá rẻ chứ không tăng giá bán.
Xu thế nhất thời
Năm 2013, khi BoJ thực hiện chương trình nới lỏng định lượng đầu tiên thì lạm phát đã gia tăng. Tuy nhiên nhiều chuyên gia lo ngại sự tăng giá này là do những yếu tố bên ngoài như giá dầu thế giới tăng và các hộ gia đình chi tiêu nhiều trước khi việc tăng thuế tiêu thụ được thực hiện.
Việc đồng Yên giảm giá gần 30% so với đồng USD và giá dầu tăng hơn 8% trong khoảng tháng 9/2012-5/2014 đã thúc đẩy lạm phát nửa cuối năm 2013 lên khoảng 0,5 điểm phần trăm.
Đồng nội tệ Nhật Bản đã giảm giá gần 10% kể từ khi BoJ gia tăng chương trình nới lỏng định lượng vào cuối tháng 10/2014. Mặc dù vậy, quốc gia này chỉ nâng tỷ lệ lạm phát lên 0,25 điểm phần trăm. Thậm chí, tỷ lệ lạm phát tại Nhật Bản sẽ không thay đổi nhiều trong tương lai.
Goldman đánh giá, nếu đồng Yên giảm xuống 150 Yên/USD thì lạm phát cũng chỉ tăng cao nhất là 0,5% và không thể bù đắp cho áp lực giảm phát từ giá dầu.
Tiếp tục nới lỏng tiền tệ?
Khi mục tiêu đạt lạm phát 2% trong vòng 2 năm sẽ hết hạn vào tháng 4/2015 và có vẻ không thực hiện được, nhiều chuyên gia dự đoán BoJ sẽ gia hạn mục tiêu và có thể thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ một lần nữa.
Goldman nhận định rằng BoJ sẽ cần phải nới lỏng chính sách tiền tệ để đảm bảo khả năng thanh khoản tín dụng. Các chuyên gia của tổ chức này dự đoán BoJ nhiều khả năng sẽ thực hiện một đợt nới lỏng nữa vào tháng 7/2015.
