Con số thực, giải pháp phù hợp
Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, nợ xấu của các TCTD trên địa bàn liên tục tăng mạnh từ tháng 6 đến nay. Nguyên nhân, một phần do Thông tư 09 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2013/TT-NHNN của Thống đốc NHNN có hiệu lực. Theo đó, một DN vay ở nhiều NH nhưng chỉ cần có nợ quá hạn ở một NH thì tất cả các khoản nợ của DN đều được đưa vào diện nợ xấu. Cách tính mới đã đẩy tỷ lệ nợ xấu trong tháng 6 tăng đến 13.800 tỷ đồng. Nếu cơ cấu theo lĩnh vực cho vay, nợ xấu lĩnh vực sản xuất kinh doanh chiếm 74,25%, lĩnh vực phi sản xuất chiếm 25,75%. Trong tổng nợ xấu 60.900 tỷ đồng thì DNNVV chiếm 39,3%.
DN vay ở nhiều NH nhưng chỉ cần có nợ quá hạn ở một NH thì tất cả các khoản nợ của DN đều được đưa vào diện nợ xấu
Với nhiều người, khi nhìn nhận con số nợ tăng liên tục sẽ cảm thấy không yên tâm. Song ông Minh nhận định, những con số nợ được công bố trong thời gian qua là điểm tích cực đối với thị trường. Bởi, cách công bố nợ khá chi tiết và rõ ràng của các TCTD trên địa bàn, NHNN chi nhánh thành phố đã có những giải pháp tháo gỡ phù hợp để xử lý thay vì "bế tắc" trong những năm trước đây.
Cụ thể, thời gian qua, để xử lý nợ xấu, NHNN đã phân loại từng nhóm nợ, từng NH và đưa ra 5 nhóm giải pháp: Giải pháp đối với các TCTD như ban hành quy trình, quy chế, xử lý tài sản thế chấp, trích lập dự phòng rủi ro; Giải pháp đối với khách hàng của TCTD như xếp hạng tín dụng, thẩm định chất lượng, cơ cấu nợ...; Giải pháp về cơ chế chính sách như cơ cấu nợ, kết nối NH-DN; Giải pháp đối với NHNN như thanh tra giám sát, phối hợp với các Sở ngành giải quyết các vấn đề liên quan và; Giải pháp bán nợ xấu cho VAMC.
Bằng việc phân định rạch ròi từng khoản nợ, các NHTM đã có cơ sở thực hiện cơ cấu lại nợ cho các DN gặp khó khăn về tài chính để giảm chi phí cho DN, góp phần giảm nợ xấu NH, tích cực thu hồi nợ, xử lý tài sản đảm bảo, bán nợ cho VAMC, trích lập và xử lý dự phòng rủi ro.
Kết quả, các NH trên địa bàn đã xử lý được 15.584 tỷ đồng nợ xấu. Dự kiến từ nay đến hết năm, các NH trên địa bàn cũng sẽ bán thêm 20.000 tỷ đồng nợ xấu cho VAMC. Thêm vào đó, Thông tư liên tịch 16 của Bộ Tư pháp, Bộ Tài nguyên - Môi trường và NHNN về việc xử lý tài sản đảm bảo có hiệu lực từ 22/7/2014 đã hỗ trợ nhiều hơn việc thu hồi nợ của các NH. Hiện hoạt động kinh doanh của các NH cũng được cải thiện, NH có trích lập dự phòng rủi ro đúng, đủ để xử lý nợ xấu nên kỳ vọng đưa nợ xấu về mức quy định của NHNN rất khả quan.
Thị trường cho vay được thanh lọc
Đến thời điểm này, các NHTM trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh vẫn phải đối mặt với vấn đề chung của hệ thống là nợ xấu đang vây bủa khiến tín dụng tăng trưởng chậm hơn so với mong đợi. Tuy nhiên, ông Minh chia sẻ, khi những điểm nghẽn được nhìn nhận thực chất hơn, tỷ lệ nợ xấu được công khai với số liệu cụ thể, các bước xử lý được công bố rõ ràng hơn, kiểm soát chặt chẽ giúp dòng tín dụng trên địa bàn có điều kiện tiếp cận thị trường tốt hơn so với năm trước.
Trên thực tế, các TCTD trên địa bàn tích cực đánh giá lại, phân loại đúng chất lượng và khả năng thu hồi của các khoản nợ; tiếp tục cơ cấu lại nợ; hỗ trợ vốn để khách hàng khắc phục khó khăn và phục hồi sản xuất kinh doanh; kiểm soát chặt chẽ và giảm chi phí hoạt động; tăng cường trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu; tăng cường năng lực quản trị rủi ro, nhất là rủi ro tín dụng, nhằm hạn chế nợ xấu mới phát sinh. Song song với việc xử lý nợ xấu, các TCTD trên địa bàn đã "rã băng" luồng vốn tín dụng đang bị đóng băng và chảy vào nền kinh tế.
Cụ thể, dù không đạt được kế hoạch đề ra song so với năm ngoái, tăng trưởng tín dụng tại TP. Hồ Chí Minh cũng đã có khởi sắc hơn con số 9% của năm 2013. Theo báo cáo 9 tháng đầu năm, quy mô nguồn vốn và dư nợ cho vay của TP. Hồ Chí Minh đã đạt hơn 1 triệu tỷ đồng. Chất lượng tín dụng tập trung vào sản xuất kinh doanh, dư nợ cho vay 5 nhóm lĩnh vực; ngành ưu tiên đạt 578.000 tỷ đồng, chiếm 58% tổng dư nợ, tăng 7,9% so với cuối năm 2013.
Đặc biệt, nhờ làm trong sạch con số nợ của khách hàng, dòng tín dụng cho vay trung và dài hạn tăng nhanh và chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong tổng dư nợ. Đáng chú ý, 80% dòng vốn hiện nay đang chảy vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh và chỉ có 20% đi vào lĩnh vực bất động sản, chứng khoán, tiêu dùng. Riêng 3 tháng cuối năm, với mức tăng trưởng gần 5%, các NH đã bơm ra thị trường nguồn vốn đáng kể, bởi với quy mô dư nợ đã đạt hơn 1 triệu tỷ đồng thì 1% tăng trưởng cho vay tại TP. Hồ Chí Minh rất lớn, tương đương 10.000-12.000 tỷ đồng. Dự kiến cả năm, mức tăng trưởng tín dụng trên địa bàn có thể đạt 11%, gần sát với mục tiêu đề ra là 12-14%.
Nhìn chung, các NH trên địa bàn thành phố đã bước đầu đạt được thành tựu nhất định trong việc giải quyết nợ xấu. Tuy nhiên, đây mới chỉ là bước đầu của chặng đường dài, vì vậy, ông Minh cho rằng muốn giải quyết nợ xấu triệt để, các NH thời gian tới cần tiếp tục đẩy nhanh quá trình tính toán lại nợ xấu theo chuẩn mực quốc tế.
"Sẽ không còn việc e ngại khi tính toán lại nợ xấu theo chuẩn mực quốc tế cũng như công bố các thông tin về nợ xấu và sở hữu chéo, vì điều này chỉ giúp ngăn chặn nguy cơ phát bệnh trầm trọng hơn trong tương lai", ông Minh chia sẻ.
