Chuyên viên Bộ Tài chính Nhật Bản Takehiko Nakao, và cũng là người đứng đầu Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), đặt ra nghi vấn về khả năng cạnh tranh của Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng Châu Á (AIIB) do Trung Quốc khởi xướng. Ông cho rằng AIIB phải mất nhiều năm tích lũy tài chính hoặc các cơ hội đầu tư nữa mới so sánh được với ADB.
ÔngTakehiko Nakao
Thời gian gần đây, ông Nakao đã “chào đón” sự ra đời của AIIB cùng với những nhà lãnh đạo các ngân hàng phát triển khác, đồng thời đưa ra những kiến nghị hợp tác trong các dự án đầu tư tương lai.
Tất cả các chuyên gia đều cho rằng đang có sự thiếu hụt trong đầu tư cơ sở hạ tầng trên thế giới. Vì vậy, việc gia tăng tài chính cho khu vực này đều đáng được hoan nghênh.
Tuy nhiên, trong cuộc phòng vấn với tờ Financial Times, ông Nakao nhấn mạnh rằng khả năng cho vay của AIIB trong thời kỳ đầu sẽ không cao. Trên thực tế, Trung Quốc đã trở thành nhà đầu tư lớn trong khu vực cơ sở hạ tầng thông qua các ngân hàng phát triển nội địa như Ngân hàng Phát triển Trung Quốc (CDB).
“Tôi không cố ý đánh giá thấp sáng kiến thành lập AIIB.” Ông Nakao cho rằng việc thành lập ngân hàng này là điều “dễ hiểu.”
Mặc dù vậy, người đứng đầu ADB nhận định ngân hàng do ông quản lý có gần 100 tỷ USD dư nợ tín dụng tại Châu Á, gấp đôi so với số vốn đề xuất cho AIIB. Tổng số vốn pháp định của ADB ở mức hơn 150 tỷ USD.
“Đó là một lượng tài chính rất lớn. Tôi không tự hào rằng chúng tôi lớn hơn. Nhưng chúng tôi đã có một quá trình hoạt động lâu dài, một khả năng cho vay nhất định cùng với nhiều chuyên gia và đội ngũ nhân viên đa dạng. Chúng tôi sẽ tiếp tục đóng vai trò là nhà đầu tư cơ sở hạ tầng trong khu vực.”
Ông Nakao không cho rằng sự phát triển của hệ thống tài chính quốc tế sẽ có sự thay đổi lớn nào khi AIIB xuất hiện. Tất nhiên, sẽ có những phân tích khác nhau của các chuyên gia về “ý nghĩa biểu tượng” của động thái này.
Người đứng đầu ADB cho rằng việc nhiều nước Châu Âu gia nhập AIIB là điều dễ hiểu khi họ có những mối liên hệ lịch sử khác nhau đến khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. Điều này hoàn toàn khác so với 2 cổ đông lớn nhất của ADB là Nhật Bản và Mỹ.
Mỹ và Nhật Bản đã đầu tư rất nhiều vào ADB và Ngân hàng Thế giới (WB) trong những năm sau 1944. Sự thành lập của ADB năm 1966 là nhằm bảo đảm thịnh vượng và ổn định tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. Lập trường của Mỹ và Nhật Bản sẽ rất khác so với các nước Châu Âu bởi 2 quốc gia này đều thuộc khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.
Cả Nhật Bản và Mỹ đều đã từ chối gia nhập thành viên sáng lập AIIB, bất chấp nhiều nước chủ chốt tại Phương Tây như Anh, Pháp đã tham gia tổ chức này.
Hiện Mỹ và Nhật Bản đều công khai thể hiện sự hoài nghi về AIIB, nhấn mạnh sự cần thiết của ngân hàng này trong việc thiết lập những tiêu chuẩn về môi trường và xã hội cho phù hợp với các tổ chức như ADB hay WB.
Sau cuộc họp với người đồng nhiệm Mỹ, Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso cho biết ADB đã được phép hợp tác với AIIB trong các dự án chung. Tuy nhiên, ông Aso nhấn mạnh rằng AIIB cần nâng cao tiêu chuẩn hơn nữa về tính công bằng cũng như cách quản lý.
Ngân hàng AIIB vẫn còn một chặng đường dài phải đi trước khi đi vào hoạt động trong thực tế hay có thể bắt đầu cho vay. Những quy định chi tiết đang được đàm phán và câu hỏi về cách quản lý, ra quyết định và phương thức phân chia cổ phần vẫn chưa được trả lời.
Ông Nakao nói rằng mặc dù hơn 50 quốc gia đã gia nhập nhưng có vẻ AIIB vẫn là một dự án của riêng Trung Quốc.
Trước khi ADB được thành lập vào năm 1966, các cuộc thảo luận đã diễn ra trong nhiều năm với sự tham gia của không ít quốc gia. Ông Nakao cho biết: “ADB không phải chỉ được thành lập riêng bởi Nhật Bản.”
