Vị thế của ngành bia trong nền kinh tế
Tại hội thảo “Cạnh tranh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực bia – nước giải khát” tổ chức ngày 23/12 tại Hà Nội, TS Nguyễn Văn Việt cho biết VBA mới làm một nghiên cứu với Viện chiến lược chính sách của Bộ Công Thương, thấy được ngành bia và nước giải khát (NGK) có vị trí quan trọng.
TS Nguyễn Văn Việt trình bày tại hội thảo
Ngành này nộp ngân sách lên đến 35 nghìn tỷ đồng, tức xấp xỉ 2 tỷ USD, chiếm khoảng 4,5% tổng ngân sách quốc gia. Ngành bia thu hút khoảng 400.000 lao động, trong khi ngành NGK cũng thu hút gần 300.000 lao động.
Ông Việt cho biết hiện nay sản lượng bia của chúng ta cũng tạm đủ và đã bắt đầu xuất khẩu.
Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của ngành bia đang chững lại, từ mức 15-20% trước đây nay tụt xuống còn 6-7%.
Số liệu do VBA cung cấp cho thấy, trong năm 2013, Việt Nam đã sản xuất khoảng 3,2 tỷ lít bia trên cả nước, tăng 7,1% so với năm 2012.
Dự tính sản lượng bia của năm 2014 sẽ đạt khoảng 3,4 tỷ lít, tăng 6,7%.
Về NGK, sản lượng sản xuất năm nay dự kiến đạt khoảng 4,2 tỷ lít, tăng so với con số 3,9 tỷ lít của năm trước.
Vị chủ tịch VBA cho rằng những tập đoàn hàng đầu thế giới như Pepsi hay Coca-Cola, và những tập đoàn trong nước như Tân Hiệp Phát và một số công ty khác đã tạo dựng nên một ngành bia-NGK của Việt Nam phát triển ngang tầm khu vực.
Tiêu thụ bia, đâu là con số thực?
Gần đây, có nhiều thông tin nói rằng Việt Nam uống bia ở top đầu thế giới, Việt Nam là quán quân uống bia…
Tuy nhiên, ông Việt đánh giá: “Qua số liệu của Viện chiến lược chính sách và qua số liệu của Tổng cục thống kê, hiện nay con số 3,2 tỷ lít bia không phải là nhiều.”
“Việt Nam chỉ đứng thứ 52 thế giới và Lào hiện nay đã vượt lên đứng đầu các nước trong khu vực,” ông cho biết.
Theo báo cáo của VBA, Ireland mới là “quán quân” về uống bia của thế giới, với mức tiêu thụ bình quân năm 2013 của nước này là 182,2 lít/người, tiếp đến là Cộng hòa Séc với 174,9 lít/người, và Bỉ với 165,1 lít/người.
Trong khu vực, Lào là nước tiêu thụ bia đứng đầu với 50,8 lít/người, tiếp đến là Nhật Bản 44 lít, Hàn Quốc 42,8 lít, Thái Lan 38,1 lít, Trung Quốc với 37,3 lít.
Việt Nam đứng thứ sáu tại Châu Á với mức tiêu thụ trung bình là 32 lít/người, nhưng vẫn cao hơn mức trung bình của thế giới là 27 lít/người.
Lượng bia tiêu thụ của Việt Nam cũng khiêm tốn, nếu so với những nước như Đức, khi chỉ trong 1 tuần lễ hội nước này uống tới 7-8 triệu lít bia.
“Không phải là biện hộ, nhưng chúng ta cũng phải nhìn nhận bằng số liệu thực tế,” ông Việt đánh giá về tình hình tiêu thụ tại Việt Nam.
Xét về mức độ tiêu thụ cồn, ông Việt cho biết độ cồn tuyệt đối của Việt Nam hiện nay là 4 lít cồn/người.
Độ cồn tiêu thụ ở Châu Âu được ghi nhận ở mức trên 10 lít/người, ở khu vực Bắc Mỹ là 7,5-9,9 lít/người. Còn ở Châu Á, độ cồn tiêu thụ bình quân đầu người tại Hàn Quốc là 12,3 lít, tại Lào là 7,3 lít, Nhật Bản là 7,2 lít, Thái Lan là 7,1 lít.
“Như vậy, Việt Nam thua tất cả các nước trong khu vực, chỉ cao mấy nước theo đạo hồi như Brunei, Indonesia, Maylaysia,” vị chủ tịch VBA kết luận.
Triển vọng của ngành bia Việt Nam
Trình bày trước đó tại hội thảo, bà Trần Phương Lan, Trưởng phòng Giám sát và Quản lý chất lượng (Cục Quản lý Cạnh tranh – Bộ Công Thương), cho biết thị trường bia Việt Nam đã đạt tốc độ tăng trưởng khá nhanh trong giai đoạn 2010-2012 do các doanh nghiệp nội địa mở rộng sản xuất và các doanh nghiệp nước ngoài tham gia ngày càng nhiều.
Tỷ lệ tiêu thụ trong nước cũng tăng lên liên tục qua từng năm, từ 21,7 lít/người/năm vào năm 2008 lên 23,09 lít năm 2009, lên 27,53 lít năm 2010 và lên 29,83 lít năm 2010.
Những yếu tố đó cho thấy thị trường sản xuất bia tại Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển.
Trích dẫn một báo cáo về thực phẩm và đồ uống Việt Nam của Business Monitor, bà Trần Phương Lan nhận định thị trường bia của Việt Nam dự kiến có mức tăng trưởng ổn định hàng năm ở mức 7% trong vòng 5 năm tới.
Theo báo cáo này, sản lượng bia của Việt Nam sẽ đạt 3,3 tỷ lít bia năm 2014, 3,5 tỷ lít năm 2015, 3,8 lít năm 2016 và 4,1 tỷ lít năm 2017.
Trao đổi với phóng viên Người Đồng Hành bên lề hội thảo, T.S Nguyễn Văn Việt cho biết:
Uớc tính năm nay xuất khẩu bia của chúng ta vẫn tốt. Sản lượng bia xuất khẩu theo số liệu của năm 2013 là khoảng gần 70 triệu lít. Nhìn chung, tốc độ tăng trưởng của xuất khẩu năm nay cao hơn tốc độ sản xuất, tức đạt khoảng 7-8%. (Sản xuất năm nay tăng khoảng 7% so với năm trước.)
Tỷ trọng xuất khẩu bia và NGK của chúng ta không lớn, chỉ đạt 60-70 triệu lít/3 tỷ lít sản lượng.
Các thị trường xuất khẩu chính của bia Việt Nam là Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, các thị trường Đông Nam Á.
