Việt Nam: Giá điện cao, thu nhập thấp

Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh khẳng định: Hiện nay, chưa có cơ chế giám sát độc lập nào về giá điện của Việt Nam cũng như chưa có cơ quan nào điều chỉnh hành vi độc quyền của EVN (Tập đoàn điện lực Việt Nam).

"Giá điện của Việt Nam vẫn là giá độc quyền, EVN muốn "hét" thế nào người dân cũng phải chịu" - ông Doanh thẳng thắn.

Theo ông Doanh, giá điện phải tăng là có lý nếu để thu hút đầu tư, giảm nguy cơ thiếu điện, mua điện ngoài, song EVN phải có những giải trình thích hợp trước khi tăng giá điện và cân nhắc tăng ở mức nào. Bởi thực tế đời sống người dân và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vẫn đang phải "gánh" một chi phí không nhỏ khi phải sử dụng điện.

Trả lời báo chí mới đây, bà Patricia Marques - Tổng giám đốc Starbucks Việt Nam cũng đã coi giá điện tại Việt Nam là một trong những chi phí đắt đỏ bên cạnh chi phí vận chuyển, thuế nhập khẩu. "Điện ở Việt Nam cũng đắt hơn các nước lân cận nếu tính trên thu nhập đầu người" - bà Patricia Marques nói.

Với mức giá 1.508,85 đồng/kWh như hiện tại, Phòng Thương mại châu Âu (EuroCham) cho biết, giá điện Việt Nam đang tương đương 7 cent Mỹ/kWh trong khi tại Australia là 22-46,56 cent Mỹ/kWh, Đức là 31,41 cent Mỹ/kWh, Ấn Độ là 8-12 cent Mỹ/kWh, Indonesia là 8,75 cent Mỹ/kWh, Nhật Bản là 20-24 cent Mỹ/kWh, Malaysia là 7,09-14,76 cent Mỹ/kWh, Philippines là 30,46 cent Mỹ/kWh…

Ông Doanh cho biết, các tính toán này đều là tính toán đã cũ, dựa trên các thông số trước khi giá dầu thế giới giảm mạnh, thậm chí từ nhiều năm trước.

Theo chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng, so sánh giá điện của Việt Nam hiện nay với các nước là cũng là khập khễnh, bởi thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam đến giờ mới chỉ đạt hơn 2.000 USD/người/năm, trong khi của Australia năm 2013 đã là 67.458 USD/người/năm, Đức là 46,269 USD/người/năm, Nhật Bản là 38.634 USD/người/năm. Các nước có giá điện xấp xỉ Việt Nam như Indonesia, Malaysia thì cũng có thu nhập bình quân đầu người cao hơn ta nhiều, là 3.475 USD/người/năm và 10.538 USD/người/năm…

"Tôi chỉ tính, một gia đình công chức tại Việt Nam như tôi, dùng điện thắp sáng, bình nước nóng, tủ lạnh, ti vi, máy giặt mà một tháng phải chi tới hơn 1 triệu đồng tiền điện thì không phải là thấp so với thu nhập hiện nay" - vị chuyên gia này nhẩm tính.