Thiếu trái cây Úc: Có sao không?

Trái cây Úc xuất vào Việt Nam trên thực tế không nhiều, đứng hàng thứ năm sau Thái Lan, Trung Quốc, Hoa Kỳ, Myanmar. Nếu so sánh với các thị trường khác thì trái cây Úc giá khá cao, chưa khi nào là chủ lực tại thị trường Việt Nam.

Từ ngày 1/1/2015, Việt Nam sẽ tạm ngừng nhập khẩu 38 loại trái cây của Úc để tránh dịch ruồi đục quả đang diễn ra tại nước này. Với DN tư nhân Rau quả Bình Thuận - đơn vị nhập khẩu và phân phối trái cây lớn ở khu vực phía Nam, cung cấp đến 90% trái cây nhập khẩu vào hệ thống siêu thị lớn nhỏ và 20% thị phần trái cây nhập khẩu tại các chợ đầu mối, cửa hàng shop trên thị trường TP. Hồ Chí Minh, vấn đề dường như không quá nghiêm trọng đối với hoạt động kinh doanh.

Theo ông Đỗ Nguyễn Thy Linh, Giám đốc tiếp thị Rau quả Bình Thuận, DN nhập khẩu luôn chọn lựa mặt hàng thích hợp, giá cả cạnh tranh ở nhiều quốc gia trên thế giới, chứ không phụ thuộc vào bất cứ thị trường nào. Như thị trường Úc, Rau quả Bình Thuận chỉ nhập khẩu nho đỏ trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 7. Còn những mặt hàng khác như cherry (anh đào) vào mùa từ tháng 11 tới tháng 2 năm sau. Xoài, lê… cũng có nhập khẩu nhưng với số lượng ít và chỉ nhập khi loại trái cây đó vào mùa.

Theo thống kê nhập khẩu, trái cây Úc xuất vào Việt Nam trên thực tế không nhiều, đứng hàng thứ năm sau Thái Lan, Trung Quốc, Hoa Kỳ, Myanmar. Theo ông Linh, nếu so sánh với các thị trường khác thì trái cây Úc giá khá cao, do nhu cầu nội địa lớn nên trái cây Úc thường được cung cấp cho thị trường nội địa là chính. Ví dụ như giá trái cherry Úc đến tay người tiêu dùng Việt Nam với giá từ 650 - 700 nghìn đồng/kg thì hàng xuất xứ Mỹ giá chỉ 400 - 500 nghìn đồng/kg, dù chất lượng ngang nhau.

Vì vậy, DN nhập khẩu trái cây như Bình Thuận không ưu tiên nhập hàng Úc mà chọn hàng cùng loại từ rất nhiều thị trường khác, như táo, nho, lê, cherry nhập từ Mỹ; cam, chanh từ Nam Phi; lê, táo, nho của Pê Ru, Chi Lê; trái kiwi của New Zealand; hay lê đỏ của Canada… Theo giới kinh doanh nhập khẩu trái cây, hàng Úc chưa khi nào là chủ lực tại thị trường Việt Nam mà chỉ phục vụ cho một số đối tượng khách hàng nhất định như nhà hàng, khách sạn.

Ghi nhận tại nhiều chợ, siêu thị, trung tâm thương mại có số lượng kinh doanh trái cây ngoại nhập lớn như chợ Bến Thành, Tân Định, BigC, Aeon Mall, Lotte... cho thấy, rất khó phân biệt xuất xứ của trái cây ngoại nhập.

Theo chị Nguyễn Thanh Xuân, sạp trái cây 1023 Chợ Bến Thành, khách hàng thường chọn mua trái cây theo ý thích và loại nào ăn ngon, giá cao hay thấp, chứ ít ai chú ý đến xuất xứ của trái cây. Với tiểu thương cũng vậy, loại nào bán nhanh, giá đầu vào thấp, ổn định là được, không nhất thiết phải trái cây Úc hay Mỹ…

Riêng tại ba chợ đầu mối lớn của TP. Hồ Chí Minh như Thủ Đức, Bình Điền, Hóc Môn, lượng trái cây nhập chợ trung bình khoảng 110 tấn/ngày. Trong đó, trái cây ngoại chiếm từ 10 - 15% và có đến 90% trái cây ngoại vào chợ đầu mối có xuất xứ từ Trung Quốc. Anh Hồ Thanh Nguyên, chủ cửa hàng trái cây 141 Nguyễn Tri Phương (quận 5, TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, trái cây ngoại cao cấp có rất nhiều xuất xứ chứ không riêng hàng của Úc. Trái cây của Mỹ, Canada, New Zealand, Chi Lê hay Nam Phi ngon và rẻ hơn.

Chính vì vậy, theo các DN, việc tạm ngừng nhập khẩu nhiều loại trái cây thực tế không ảnh hưởng nhiều đến thị trường trái cây trong nước. Bởi, Việt Nam có thế mạnh về nhiều loại trái cây. Nhưng điều đáng lo là trái cây thuộc chủng loại nhập khẩu của Trung Quốc có giá rất cạnh tranh, dù chất lượng thấp nhưng có thể "đội lốt" hàng cao cấp, lừa người tiêu dùng. Hiện nay, trái cây ngoại tại chợ đầu mối phần lớn có xuất xứ từ Trung Quốc.

TS. Nguyễn Hữu Đạt, Giám đốc Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu 2 (thuộc Cục Bảo vệ thực vật) cho biết, việc tạm ngưng nhập khẩu trái cây Úc được đưa ra trong bối cảnh tại Úc đang có dịch ruồi đục quả trên nhiều loại rau quả. Tuy ruồi đục quả không gây hại đến sức khỏe con người, nhưng ruồi đục quả nằm trong đối tượng buộc phải kiểm dịch của Việt Nam, để phòng bệnh lây lan trên cây trồng trong nước.

Thanh Trà