Tuy nhiên, niềm vui với giá xăng vừa nhen nhóm chưa lâu thì Bộ Tài chính lại áp dụng tăng thuế nhập khẩu xăng dầu với lý do, giá dầu thô giảm sẽ làm thất thu ngân sách nên cần phải tăng thuế nhập khẩu xăng dầu. Theo đó, thuế suất nhập khẩu đối với xăng tăng từ 27 lên 35%, dầu diesel tăng từ 23% lên 30%, dầu hỏa tăng lên 35% so với trước đây 26%. Chính vì tăng thuế nhập khẩu nên giá xăng dầu trong nước chỉ có thể giảm 310 đồng/lít (trong khi xăng dầu thế giới tuột dưới ngưỡng 50USD/thùng). Theo tính toán của cơ quan hữu quan, giá dầu giảm 1 USD, ngân sách sẽ thất thu 1.000 tỷ đồng. Liên Bộ Tài chính - Công thương cho rằng, việc giảm giá xăng dầu, tăng thuế suất nhập khẩu là quyết định có sự cân nhắc giữa lợi ích của Nhà nước, DN, người tiêu dùng. Song trên thực tế liệu có phải như thế? So với mức giảm giá dầu thô trên thị trường thế giới, giá xăng dầu trong nước giảm quá thấp trong khi mức thuế suất nhập khẩu lại tăng lên quá cao.
Rõ ràng, việc tăng thuế suất nhập khẩu xăng dầu phần nào đó không nhận được sự ủng hộ do thuế suất tăng hay giảm thì người tiêu dùng đều phải gánh. Trường hợp giá dầu thô trên thị trường thế giới cao, thuế suất nhập khẩu giảm thì DN được hưởng lợi. Ngược lại, nếu giá dầu thô thấp, thuế suất nhập khẩu cao thì Nhà nước được lợi vì hụt thu ngân sách từ xuất khẩu dầu thô sẽ bù lại tăng thu từ thuế suất cao. Các chuyên gia kinh tế nêu quan điểm, không thể nghĩ ra cách bù thâm hụt ngân sách bằng cách tăng thuế nhập khẩu vì làm như thế chẳng khác nào chúng ta đang vô cảm với sự chuyển động của thị trường thế giới. Hơn nữa, việc tăng thuế suất nhập khẩu xăng dầu vô hình trung thắt chặt vòng quay sản xuất - tiêu dùng, mặt khác quyết định tăng thuế suất phần nào đó kìm hãm sự phát triển kinh tế trong nước. Nhiều câu hỏi đặt ra, tại sao Việt Nam không thể giữ giá nhập khẩu xăng dầu ở mức thấp nhằm tạo điều kiện cho DN sản xuất và kinh doanh? Bởi vì, chỉ khi nào đầu vào sản xuất thấp, giá thành phẩm có tính cạnh tranh cao, lợi nhuận DN tăng lên thì nguồn thu ngân sách trở lên dồi dào và bền vững hơn.
Hầu hết ý kiến cho rằng, nên xóa bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt và giảm thuế nhập khẩu đối xăng dầu để nền kinh tế hưởng lợi. Bên cạnh đó, cần thắt chặt chi tiêu công tránh tình trạng bội chi ngân sách, cũng là một cách để giảm thuế.
