Trang Business Insider đưa tin, những thương nhân dầu mỏ và những nguồn tin địa phương cho biết các thành phố chính của Nigeria đang phải đối mặt với tình trạng thiếu xăng do các công ty nhập khẩu đang phải chịu sức ép từ sự giảm giá mạnh của đồng nội tệ Nigeria, tín dụng bị thắt chặt và việc chính phủ nước này chưa thanh toán các khoản trợ cấp giá xăng dầu.
Người dân chen nhau mua xăng tại Nigeria
Một điều trớ trêu là cuộc khủng hoảng tiền tệ dẫn đến tình trạng thiếu xăng dầu tại Nigeria lại được gây ra một phần bởi giá dầu giảm mạnh.
Nguyên nhân là chính phủ Nigeria đã dự đoán giá dầu cao hơn mức hiện tại khi dự toán ngân sách, vốn phụ thuộc vào nguồn thu dầu mỏ. Kết quả là Nigeria đã in thêm tiền để trả các khoản nợ, qua đó khiến giá đồng nội tệ giảm mạnh và làm tăng chi phí khi nước này nhập khẩu hàng hóa, bao gồm xăng dầu. Điều này dẫn đến tình trạng xuất khẩu dầu thô với giá rẻ nhưng lại nhập khẩu xăng với giá đắt hơn.
Một nguyên nhân nữa cho tình trạng trên là chính phủ Nigeria trợ giá phần lớn cho xăng dầu và hiện không thanh toán được các khoản nợ trợ giá đúng kỳ hạn.
Tình hình ngày càng tồi tệ
Do nguồn cung xăng chính thức không đáp ứng đủ nhu cầu nên người dân đã tìm đến thị trường chợ đen.
Ông Bartholomew Odey Akpa, một tài xế taxi, trong cuộc phỏng vấn với hãng tin Reuters ngày 2/3 cho biết đã đứng xếp hàng mua xăng 12 tiếng. “Tôi làm việc tại sân bay với vai trò lái xe chở khách…và hiện không còn đủ xăng để tôi có thể làm việc.”
Nigeria là nước xuất khẩu khoảng 2 triệu thùng dầu thô/ngày, nhưng nước này lại phụ thuộc hoàn toàn vào việc nhập khẩu 40 triệu lít xăng/ngày cho tiêu thụ.
Công ty xăng dầu quốc doanh của Nigeria đã cố gắng làm dịu tình hình mua xăng bằng cách tuyên bố vào ngày 27/2 rằng nước này sẽ có nguồn cung cấp bổ sung cho xăng dầu, nhưng hiệu quả chẳng đáng là bao.
Ảnh hưởng nghiêm trọng
Mặt hàng xăng dầu tại Nigeria được trợ giá rất lớn bởi chính phủ thông qua Cơ quan Quản lý Giá Xăng dầu (PPPRA). Tổng thống Nigeria Goodluck Jonathan đã gây ra tình trạng bạo loạn năm 2012 khi cố gắng loại bỏ chính sách trợ giá này.
Những khoản nợ chưa thanh toán do việc trợ giá xăng của chính phủ cùng với giá dầu thô giảm mạnh và đồng tiền nội tệ giảm giá đã khiến việc nhập khẩu xăng dầu bị đình trệ.
Đồng Naira của Nigeria đã giảm xuống mức thấp kỷ lục 206,60 Naira/USD vào tháng 2/2015, giảm 20% kể từ đợt phá giá vào tháng 11/2014. Ngân hàng trung ương Nigeria đã phải từ bỏ việc chuyển đổi tiền tệ 2 lần/tuần trong tháng nhằm bảo vệ lượng dự trữ ngoại hối.
Tỷ giá Naira/USD
Động thái trên khiến các nhà nhập khẩu không còn lựa chọn nào khác ngoài việc trả lãi suất liên ngân hàng ở mức cao, qua đó làm trầm trọng thêm tình hình tài chính.
Một nguồn tin cho biết có khoảng 50% các nhà nhập khẩu hiện nay đã dừng nhập khẩu do các ngân hàng từ chối cho vay.
Một phát ngôn viên của Bộ Tài chính Nigeria cho biết Bộ trưởng đã gặp gỡ các doanh nghiệp vào tuần trước và đã đồng ý tiếp tục thực hiện các khoản thanh toán trợ giá.
Thư ký điều hành Femi Olawore của Hiệp hội Thị trường Xăng dầu Nigeria (MOMAN) cho biết tình hình sẽ bình ổn trở lại khi khoản tiền trợ giá được dự kiến chi trả vào ngày 3/3/2015.
Bộ Tài chính nước này cho biết lần trả tiền cuối cùng cho những nhà nhập khẩu là vào tháng 12/2014 với 345 tỷ Naira và hiện vẫn còn 265 tỷ Naira tiền nợ đã bao gồm tỷ giá chuyển đổi tiền tệ và tiền lãi.
