Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (Vicofa) đã miêu tả tình cảnh ảm đạm của thị trường cà phê qua một báo cáo mang tên ảm đạm không kém “Vụ cà phê đau buồn với người trồng và sản xuất cà phê” công bố ngày 14/9/2015.
Theo báo cáo này, Vicofa cho biết giá cà phê đang xuống mức thấp nhất trong vòng mấy năm qua. Tại thị trường trong nước, giá cà phê hồi đầu vụ ở mức 41.000 đồng/kg và xuất khẩu với giá FOB ở mức trên 2.000 USD/tấn. Tuy nhiên, giá sau đó đã liên tục giảm, tuy có phục hồi nhưng không thể lên mạnh.
Đến tháng 8, giá cà phê giảm mạnh còn 36.500 đồng/kg đối với cà phê nhân xô và 1.723 USD/tấn đối với cà phê xuất khẩu giá FOB, giảm lần lượt 7,4% và 12,1% so với cùng kỳ năm ngoái.
“Mức giá trên đã làm cho doanh nghiệp xuất khẩu và người trồng cà phê thua lỗ. Một số nông dân đã quyết định chuyển sang trồng cây khác như tiêu, bơ, mắc ca, … Một số doanh nghiệp xuất khẩu thua lỗ đã bỏ nghề kinh doanh cà phê,” Vicofa cho biết.
Giá đã giảm, nhưng tình hình sản xuất và xuất khẩu cũng tồi tệ không kém.
Vicofa cho biết sản lượng cà phê của Việt Nam niên vụ 2014/15 đã giảm tới 20%.
Do sản lượng đang ở mức thấp, lượng xuất khẩu trong 8 tháng đầu năm 2015 cũng chỉ đạt 873.493 tấn với kim ngạch đạt 1,8 tỷ USD, giảm 29% về lượng và giảm 29,4% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.
Trong khi đó, lượng xuất khẩu 11 tháng đầu niên vụ 2014/15 dự kiến chỉ đạt 1,17 triệu tấn với kim ngạch đạt 2,5 tỷUSD, giảm 22,3% về lượng và giảm 19,8% về giá trị so với cùng kỳ vụ trước.
Vicofa cho rằng lượng tồn kho cà phê trong doanh nghiệp và trong dân trong niên vụ này không còn nhiều như những nguồn tin không tin cậy đã nêu. Nên nếu tính cả niên vụ 2014/15, Việt Nam dự kiến chỉ xuất khẩu được khoảng trên 1,2 triệu tấn, giảm 22% so với niên vụ 2013/14 và giảm 12% so với niên vụ 2012/13.
Nhưng có lẽ đúng là một phần "do trời". Vicofa cho biết sản lượng cà phê giảm trong bối cảnh tình hình thời tiết vẫn đang diễn ra bất ổn.
Trong một báo cáo cách đây không lâu, Vicofa đã dẫn chứng một số nguyên nhân khách quan cho tình trạng suy giảm sản lượng, trong đó cho biết do thời tiết thay đổi, mưa đến sớm khi thu hoạch và thời kỳ cà phê phát triển gặp hạn hán, nhiều vùng không đủ nước tưới bị mất trắng và những quả còn lại nhân nhỏ ảnh hưởng tới sản lượng. Ngoài ra, lượng cây cà phê già ngày một tăng, năng suất thấp.
Bên cạnh đó, thời tiết rét bất thường, cây cà phê bị nhiễm “cúm” khi ra hoa, cây rụng lá hàng loạt, sau đó còn bị ảnh hưởng bởi sương muối.
Với yếu tố thời tiết, cộng với tình trạng giá cà phê xuống thấp và chương trình tái canh cây cà phê già cỗi vẫn đang ở mức trì trệ, Vicofa nhận định sản lượng cà phê niên vụ 2015/16 tới khó có thể phục hồi, thậm chí có thể còn thấp hơn vụ này.
