Các công ty dầu mỏ lớn đã thức tỉnh từ “giấc mơ dầu mỏ” và đang phải đối mặt với sự giảm mạnh củagiádầu thô.
Công ty dầu mỏ Royal Dutch Shell Plc đã hủy một dự án trị giá 6,5 tỷ USD tại Qatar, còn công ty Schlumberger Ltd đã cắt giảm 9.000 nhân viên, công ty Statoil ASA thì từ bỏ việc thăm dò dầu khí tại Greenland. Các nhà sản xuất dầu mỏ hàng đầu thế giới, bao gồm các nhà khai thác dầu đá phiến của Mỹ, đang giảm bớt đà bùng nổ” của việc khai thác dầu, vốn đã đẩy sản lượng vượt quá lượng cầu của thế giới.
Việc giảm sản lượng sẽ còn tiếp tục khi trong tháng 1/2015, giá dầu thô đã giao dịch dưới 50 USD/thùng, một mức giá bất ngờ đối với các chuyên gia dự đoán cách đây 2 tháng trong thời điểm OPEC tuyên bố từ chối cắt giảm sản lượng để giữ giá dầu.
Theo dự đoán của Cowen & Co, nếu thị trường dầu mỏ tiếp tục ảm đạm như hiện nay thì đầu tư toàn cầu vào thăm dò và khai thác dầu mỏ có thể sẽ giảm hơn 30% trong năm nay, mức giảm lớn nhất kể từ năm 1986.
Giá dầu WTI
Chuyên gia phân tích Dragan Trajkov của Oriel Securities Ltd cho biết không có nhiều người dự đoán được giá dầu xuống mức thấp như hiện nay, thậm chí kể cả các công ty sản xuất dầu mỏ. Các công ty này phải tìm biện pháp đối phó với những ảnh hưởng từ tình trạng giá dầu giảm xuống biên độ mới hiện nay và tác động đầu tiên sẽ từ các khoản đầu tư mới cho ngành dầu mỏ.
Các công ty Shell, BP Plc, Chevron Corp và các nhà sản xuất hàng đầu khác đang chuẩn bị công bố kết quả kinh doanh năm 2014 cho các nhà đầu tư vào cuối tháng này hay vào đầu tháng 2/2015, đồng thời đề ra những kế hoạch trong năm nay. CEO của các công ty này đang đối mặt với thách thức trong việc thuyết phục các cổ đông rằng bất chấp sự ảm đạm của thị trường, cổ tức vẫn sẽ không bị giảm.
Giá dầu Brent: 31 USD/thùng
Xu thế trên thị trường dầu mỏ hiện nay cho thấy các công ty dầu mỏ cần phải chuẩn bị cho những điều tồi tệ nhất. Tập đoàn Bank of America Corp nhận định rằng lượng dự trữ dầu thô trên thế giới đang gia tăng và dự đoán rằng giá dầu Brent kỳ hạn có thể giảm từ 48 USD/thùng hiện nay xuống 31 USD/thùng trong cuối quý 1/2015. Mức giá này thậm chí còn thấp hơn mức giá 36,30 USD/thùng trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Giá dầu Brent
Vào tháng 7/2014, giá dầu giao dịch ở mức trên 100 USD/thùng và các chuyên gia phân tích đã dự báo mức giá này sẽ được giữ trong vài năm. Tuy nhiên, quy mô và tốc độ sụt giảm giá dầu như hiện nay đã khiến các công ty bắt đầu phải giảm hoạt động sản xuất.
Công ty dầu mỏ lớn nhất Châu Âu là Shell đã hủy bỏ dự án xây dựng tổ hợp sản xuất hóa dầu trị giá 6,5 tỷ USD tại Qatar. Công ty này cho biết dự án trên hiện đã không còn hiệu quả về kinh tế trong tình hình hiện nay.
Cắt giảm việc làm
Công ty cung cấp dịch vụ khai thác dầu mỏ lớn nhất thế giới Schlumberger đã phải gánh chịu 1,77 tỷ USD tiền hủy hợp đồng trong quý 4/2014 và cho biết sẽ cắt giảm 9.000 việc làm, tương đương 7,1% tổng số nhân viên, do dự đoán chi tiêu cho khai thác dầu từ khách hàng sẽsuy giảm.
Công ty dầu mỏ BP của Anh đã cắt giảm 300 việc làm tại Scotland với lý do điều này là cần thiết nhằm đảm bảo tính cạnh tranh trong hoạt động kinh doanh của công ty. Công đoàn tại đây dự đoán sẽ còn có nhiều việc làm nữa bị cắt giảm trong ngành dầu khí.
Số việc làm trong ngành dầu cát cũng bắt đầu giảm tại Canada. Công ty sản xuất dầu thô lớn nhất Canada là Suncor Energy Inc cho biết sẽ cắt giảm 1.000 việc làm do công ty giảm chi tiêu đầu tư cho các dự án mới. Giám đốc Tài chính Alister Cowan của công ty này cho biết sẽ tiếp tục có các biện pháp nếu cần để bảo vệ nguồn tài chính.
Các công ty dầu đá phiến
Một số sự suy giảm đầu tư vào ngành dầu mỏ đến từ ngành khai thác dầu đá phiến của Mỹ, nguyên nhân chính dẫn đến sự bùng nổ sản lượng sản xuất và khiến giá dầu giảm mạnh.Continental Resources, công ty khai thác dầu lớn nhất tại mỏ dầu đá phiến Bakken - North Dakota, đã giảm dự toán chi tiêu cho năm 2015 đi 41% xuống 2,7 tỷ USD.
Công ty thăm dò khí đốt Range Resources Corp tại Appalachia đã cắt giảm dự toán chi tiêu năm 2015 đi 33% xuống 870 triệu USD. Tăng trưởng sản lượng trong năm nay dự kiến đạt 20%, thấp hơn mức 24% trong năm 2014.
CEO Tony Durrant của Premier Oil Plc cho biết giá dầu tiếp tục ở mức thấp đã khiến các nhà sản xuất tập trung vào cắt giảm chi phí và trì hoãn các khoản đầu tư khai thác mới. Các công ty dầu mỏ đang xem xét lại các kế hoạch đầu tư và hầu hết các dự án chưa được phê duyệt đều bị hoãn lại.
Dựa trên dự đoán giá dầu bình quân trong năm 2015 là 70 USD/thùng, khảo sát hàng năm của tập đoàn tài chính Cowen về chi tiêu cho thăm dò và khai thác dầu mỏ cho thấy đầu tư vào dầu mỏ sẽ giảm 17% xuống 570 tỷ USD. Đây là mức giảm cao hơn so với mức 15% của năm 2009.
Chuyên gia phân tích James Crandell cho rằng nếu giá dầu bình quân cả năm là 60 USD/thùng, mức giảm đầu tư sẽ lên tới 30-35%.
Tình hình sau năm 2015
Các chuyên gia phân tích tại Danske Bank AS nhận định sự sụt giảm đầu tư cho ngành công nghiệp dầu mỏ có thể sẽ kéo dài tới hết năm nay.Cuộc chiến giá dầu và thị phần của OPEC cùng phản ứng chậm chạp từ nguồn cung dầu mỏ sẽ tiếp tục làm suy yếu giá dầu.
Danske Bank AS cũng dự đoán việc giảm dòng vốn đầu tư cho thăm dò và khai thác dầu mỏ năm 2015 sẽ khiến suy giảm chi phí đầu tư và cổ tức trong năm 2016.
