Kể từ đầu năm đến nay VN-Index đã tăng 20,8%, khá nhiều cổ phiếu tăng gấp đôi gấp ba song dòng tiền vẫn tiếp tục luân chuyển giữa các nhóm cổ phiếu thay vì chốt lời rồi rút ra như thời điểm trước. Vậy điều gì đã khiến chứng khoán trở thành kênh đầu tư hấp dẫn nhất hiện nay?
Chúng ta sẽ so sánh giữa kênh đầu tư chứng khoán với các kênh đầu tư khác.
Gửi tiết kiệm
Theo số liệu của NHNN, mặt bằng lãi suất đến nay đã giảm khoảng 0,5-1,5%/năm so với cuối năm 2013, trong đó lãi suất huy động giảm khoảng 0,5-1%/năm, lãi suất cho vay giảm khoảng 1-1,5%/năm.
Lãi suất huy động tại các ngân hàng lớn hiện tại đã giảm xuống mức 4,5%/năm kỳ hạn 1 tháng (BIDV), 4,8%/năm (VCB), 5%/năm (Sacombank) với kỳ hạn 12 tháng Sacombank là 6,8%/năm, VCB là 6,5%/năm và BIDV là 7%/năm.
Với mức lãi suất hiện tại, dòng vốn tiền gửi tiết kiệm đã chảy một phần không nhỏ sang đầu tư chứng khoán.
Giá vàng rớt thảm
Vàng vốn là một kênh đầu tư ưa thích để giữ giá trị tài sản trong bối cảnh lạm phát tăng cao và ở trong chu kỳ giá tăng khá dài, nhưng từ năm 2012, giá vàng đã bước vào chu kỳ giảm giá cùng với việc lạm phát liên tục được duy trì ở mức thấp. Sau khi đạt đỉnh gần sát mức 1.800 USD/oz vào tháng 10/2012, giá vàng hiện chỉ còn quanh mức 1.208 USD/oz.
Tại thị trường trong nước,việc Ngân hàng Nhà nước quản lý chặt hoạt động kinh doanh vàng miếng, không cho phép duy trì các sàn vàng, đã khiến cho hoạt động đầu tư vàng trở nên kém hấp dẫn hơn nhiều. Rủi ro cũng tăng cao khi chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới khá cao, hiện tại ở mức 12-13%. Giá vàng trong nước hiện duy trì quanh mức 35,6 triệu đồng/lượng, thấp nhất kể từ tháng 12/2013.
Giá vàng giao ngay (USD/oz) 2009-2014 (Nguồn: Bloomberg)
Tỷ giá ổn định
So với ngoại tệ, thì có thể thấy ở góc độ tài sản, ưu điểm của ngoại tệ (đặc biệt là các ngoại tệ mạnh như USD, AUD…) có tính thanh khoản cao và khả năng được chấp nhận thanh toán trên toàn thế giới.
Tuy nhiên ở góc độ đầu tưthì khó có thể nói đây là một kênh đầu tư hiệu quả. Năm 2014cán cân thương mại của Việt Nam được cải thiện mạnh mẽ và ổn định nhờ khu vực FDI,dự trữ ngoại hối Nhà nước tăng lên mức kỷ lục, vượt 35 tỉ đô la Mỹ điều này đã khiến Thống đốc Nguyễn Văn Bình khẳng địnhnăm nay việc điều chỉnh tỷ giá sẽ không dùng hết 2% và nếu có điều chỉnh sẽ chỉ khoảng từ 1-1,43%.
Tỷ giá được giữ ổn định cộng với mức chênh lệch giữa lãi suất tiền gửi VND và USD luôn ở mức khá cao, ít nhất là 5%nên việc nắm giữ ngoại tệ thời điểm này không mang lại hiệu quả đầu tư cao.
Hơn nữa vẫn với việc quản lý thị trường ngoại hối khá chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước, rủi ro về mặt pháp lý đối với đầu tư ngoại tệ là khá lớn đối với nhà đầu tư cá nhân.
Tỷ giá USD/VND 2009-2014 (Nguồn: Bloomberg)
Bất động sản: Cơ hội ăn chênh lệch không nhiều
Về bất động sản, câu chuyện hơi khác một chút. Có lẽ với các năm 2012-2013 thì vấn đề so sánh giữa chứng khoán và bất động sản không cần phải bàn cãi nhiều, vì sự điều chỉnh của thị trường BĐS lúc đó khá mạnh mẽ.
Gần đây, với mặt bằng lãi suất thấp như hiện nay, khoảng cách giữa lãi suất tiết kiệm và lợi tức có được từ việc cho thuê nhà cũng xích lại gần nhau, đặc biệt tại TPHCM.
Tuy vậy, tại thời điểm này có thể thấy thị trường bất động sản ấm lên cũng là từ nhu cầu mua nhà để ở (cầu thực), chứ không phải từ nhu cầu đầu tư hay đầu cơ. Với tình hình hàng tồn kho còn nhiều và nguồn cung vẫn sẵn sàng đáp ứng ở nhiều mức thu nhập, có thể thấy cơ hội giành được lợi nhuận từ hoạt động đầu tư thứ cấp không còn dễ như trước kia.
Tiền đổ đồn về chứng khoán
Nhìn trên thị trường chứng khoán, chỉ cần lấy chỉ số VnIndex, thì có thể thấy có mức tăng khá đều đặn, khoảng 20%/năm từ năm 2012 đến nay. Trong bối cảnh lạm phát duy trì ở mức thấp, tỷ giá ổn định, tăng trưởng kinh tế dần hồi phục, các quá trình tái cấu trúc nền kinh tế bước đầu mang lại hiệu quả tích cực là các nhân tố vĩ mô hỗ trợ đằng sau mức tăng trưởng ấn tượng này.
Chỉ số VnIndex 2009-2014 (nguồn: Bloomberg)
Tuy vậy, hiện nay vẫn còn có một số hiểu lầm phổ biến về đầu tư chứng khoán, có thể liệt kê ra như sau:
Đầu tư chứng khoán rất rủi ro, như đánh bạc vậy.
Nhìn chung các hoạt động đầu tư đều có rủi ro (no risk no return, no pain no gain - lợi nhuận đi kèm rủi ro).
Tuy nhiên với hoạt động đầu tư các cổ phiếu niêm yết, các thông tin về giá cả, kết quả kinh doanh của các công ty cũng như các thông tin có thể ảnh hưởng đến giá cổ phiếu đều khá minh bạch. Các rủi ro về pháp lý cũng rất thấp (trong khi đối với vàng, USD thì rủi ro này lại khá cao).
Nhà đầu tư khi tham gia thị trường cần nắm được mức độ chịu đựng rủi ro của mình để có các chiến lược đầu tư hợp lý. Khi tham gia thị trường và không tìm hiểu về sản phẩm đầu tư, thì mọi kênh đầu tư đều có thể chỉ là đánh bạc với may rủi.
Đầu tư chứng khoán cần rất nhiều thời gian, cả ngày ôm bảng điện tử?
Không phải nhà đầu tư nào cũng phải là một day trader. Nếu bạn có ít thời gian, bạn có thể sử dụng môi giới để theo dõi cổ phiếu hộ bạn, hoặc bạn có thể đầu tư vào các chứng chỉ quỹ mở, ETF phù hợp với quan điểm đầu tư của bạn. Và lợi nhuận thu được, khi bạn nhận định đúng xu hướng trung hạn và dài hạn của thị trường, sẽ luôn tốt hơn việc đầu tư ngắn hạn, lướt sóng hàng ngày vốn chỉ dành cho dân chuyên nghiệp.
Nếu có ít tiền bạn có thể đầu tư chứng khoán, nhưng nếu có rất nhiều tiền, bạn nên đầu tư bất động sản?
Giá trị giao dịch hàng ngày của thị trường chứng khoán Việt Nam hiện ở mức 3 nghìn tỷ một ngày, và ngay cả các quỹ đầu tư có quy mô lớn (ví dụ như các quỹ ETF, với giá trị tài sản 4-500 triệu USD) đều có thể giao dịch hàng ngày. Do vậy, không có lý do gì các nhà đầu tư cá nhân lại phải lo ngại về tính thanh khoản của các cổ phiếu.