Ủy ban Chứng khoán: Muốn có quyền điều tra để chống thao túng

Năm 2014, số vụ vi phạm bị xử phạt về hành vi thao túng giá nở rộ cả về quy mô và số lượng. Bước sang năm mới, Ủy ban Chứng khoán (UBCK) khẳng định sẽ mạnh tay siết chặt hơn và không chùn bước trong thanh tra, xử lý vi phạm.

Tới tấp xử phạt thao túng giá

Năm 2014, UBCK đã ra tổng cộng 124 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK đối với 32 cá nhân và 192 tổ chức. Tổng số tiền phạt trên 10,4 tỷ đồng.

Sang năm 2015, dù cơ quan quản lý đã liên tục cảnh báo nhưng số vụ vi phạm vẫn có dấu hiệu tăng. Ngoài một số "án" phạt đã công bố ngay từ đầu năm, ngay trước khi nghỉ Tết, cơ quan thanh tra chứng khoán đã phải ban hành một loạt quyết định xử phạt.

"Quyền điều tra ở đây hiểu là quyền tiếp cận thông tin, quyền triệu tập để xác minh mối quan hệ giữa các đối tượng nghi vấn tham gia việc thao túng, nội gián để từ đó xác thực đủ bằng chứng, từ đó chuyển cơ quan công an thực thi nghiệp vụ hình sự".

Ông Vũ Bằng, Chủ tịch UBCKNN

Đơn cử: ngày 12/2, UBCKNN ban hành Quyết định số 166 xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK đối với ông Nguyễn Mạnh Nghĩa (148 Quán Thánh, quận Ba Đình, Hà Nội) mức phạt 250 triệu đồng. Trong quãng khoảng 3 tháng, ông Nguyễn Mạnh Nghĩa đã thống nhất với ông Nguyễn Trọng Giang sử dụng 4 tài khoản chứng khoán để thực hiện các giao dịch với mục đích tạo cung, cầu giả tạo cổ phiếu STP của Công ty Cổ phần Công nghiệp Thương mại Sông Đà.

Cùng đó, UBCKNN ban hành Quyết định số 156 xử phạt vi phạm hành chính 50 triệu đối với Công ty Cổ phần Sợi Trà Lý (Thái Bình). Đơn vị này đã trả cổ tức năm bằng cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu và phát hành cổ phiếu cho cán bộ chủ chốt nhưng không báo cáo UBCKNN trước và sau khi thực hiện. Công ty này cũng chào bán cổ phiếu riêng lẻ cho cổ đông hiện hữu nhưng không đăng ký, không báo cáo về kết quả chào bán.

Tăng thẩm quyền điều tra - Có nên?

Theo Chánh thanh tra UBCK, bà Nguyễn Thị Chân Phương, với lực lượng mỏng hơn 40 người, trong suốt năm vừa qua để làm tốt công tác thanh tra, cơ quan này luôn phải kiểm tra liên miên.

"Theo dõi thị trường, phát hiện được bất cứ thông tin hay giao dịch nào bất thường, chúng tôi lập tức tìm hiểu, khi thấy có căn cứ là lập đoàn thanh tra luôn. Trước mỗi lần thanh kiểm tra, chúng tôi chỉ báo trước cho đơn vị có dấu hiệu vi phạm hay công ty chứng khoán có giao dịch đáng ngờ một vài ngày"- Bà Phương cho biết.

Về việc phát hiện những giao dịch bất thường, theo bà Phương, nhờ hệ thống kiểm soát của UBCK tốt cũng như sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị như Trung tâm Lưu ký chứng khoán, các sở giao dịch chứng khoán như Hose, HNX nên nếu có nghi ngờ đều có căn cứ để kiểm chứng. Nhờ đó lực lượng chức năng có thể bắt và xử lý các trường hợp.

Một vấn đề "nóng" được nhà đầu tư quan tâm tới đây là những kiến nghị xung quanh việc tăng thẩm quyền cho UBCKNN, trong đó có quyền điều tra để lành mạnh hóa thị trường. Theo Chủ tịch UBCKNN Vũ Bằng, nếu nói về thẩm quyền điều tra thì UBCK nhiều nước trên thế giới đã có được quyền này. Những nước quanh chúng ta như Lào, Campuchia cơ quan quản lý về TTCK cũng đã được trao quyền điều tra.

"Quan điểm của chúng tôi là nếu có được quyền này thì việc phân tích phát hiện các dấu hiệu có tính chất hình sự sẽ tốt hơn, từ đó có cơ sở đầy đủ hơn để chuyển hồ sơ sang cơ quan công an xử lý. Thực tế, chúng tôi đã từng chuyển sang cơ quan công an một số vụ nghi vấn liên quan đến hành vi thao túng, nội gián nhưng cũng không xử lý được, vì cơ sở dữ liệu, bằng chứng để cơ quan công an có thể xử lý, kết luận và khởi tố chưa thực sự đầy đủ. Với những nghi vấn liên quan đến thao túng giá chứng khoán, nếu không có thẩm quyền điều tra thì UBCK chỉ xác định được một nhóm nhỏ mà không thể thấy được các mối quan hệ đằng sau"- Ông Bằng cho biết.