Câu hỏi nghiêm túc được đặt ra là liệu Trung Quốc có còn tiếp tục cho Mỹ vay tiền đề bù đắp thâm hụt ngân sách liên bang trong tương lai?
Đó là chuyện sau này. Còn trước mắt, Trung Quốc đang bán trái phiếu kho bạc Mỹ vì họ đang rất cần tiền. Gần đây, Trung Quốc đã tung ra nhiều biện pháp để hỗ trợ thị trường và ngăn đồng tiền nước này khỏi giảm giá mạnh, đồng thời nỗ lực kích thích nền kinh tế.
Trung Quốc vẫn đang là trái chủ lớn nhất của Mỹ. Tính đến tháng 6/2015, số trái phiếu kho bạc Mỹ mà Trung Quốc nắm giữ đứng ở mức 1,3 nghìn tỷ USD.
Tuy nhiên, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc đã giảm mạnh với mức kỷ lục 94 tỷ USD trong tháng 8/2015, và các chuyên gia phân tích cho rằng chủ yếu là do lượng nắm giữ trái phiếu Mỹ giảm.
Việc Trung Quốc bán trái phiếu Mỹ và khả năng sẽ không mua trái phiếu kho bạc trong tương lai gần đang làm dấy lên câu hỏi về khả năng tăng lãi suất của Mỹ.
Khi thị trường chứng khoán bất ổn, giới đầu tư luôn tìm chỗ trú ẩn an toàn ở trái phiếu kho bạc Mỹ và lợi suất loại trái phiếu này giảm xuống. Nhưng điều bất thường là dù thị trường chứng khoán tháng 8 cực kỳ biến động, lợi suất trái phiếu Mỹ thực tế vẫn tăng nhẹ vào cuối tháng 8.
Một phần của động thái đó có thể là phỏng đoán Fed có thể tăng lãi suất vào tuần tới. Tuy nhiên, thị trường cũng nghi ngờ rằng diễn biến bất thường đó trên thị trường trái phiếu có thể là do Trung Quốc đang bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ.
Lần này, Trung Quốc bán trái phiếu Mỹ để lấy tiền ngăn chặn đà giảm giá của đồng Nhân dân tệ. Ngoài ra, chính quyền Bắc Kinh cũng đang nỗ lực hỗ trợ cho thị trường chứng khoán - vốn đã mất một nửa giá trị chỉ trong vài tháng mùa hè vừa qua.
Theo giám đốc phân tích của hãng United-ICAP, trong bối cảnh dòng vốn chảy ra khỏi Trung Quốc tăng mạnh và đồng Nhân dân tệ đang chịu áp lực bán ra mạnh, thì cách duy nhất nước này có thể làm là bán trái phiếu Mỹ để mua đồng nội tệ.
Lâu nay, thị trường vẫn lo ngại rằng Trung Quốc có thể nhấn chìm kinh tế Mỹ nếu bán ra lượng lớn trái phiếu chính phủ Mỹ mà họ nắm giữ, theo đó sẽ khiến chi phí vay tăng vọt.
Tuy nhiên, những ngày đen tối đó có vẻ chưa đến vào lúc này.
Theo nhà kinh tế trưởng Michael McDonough của Bloomberg Intelligence, nếu lượng nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ của Trung Quốc là một quả bom nguyên tử, thì việc bán trái phiếu dù với tốc độ chậm để giảm áp lực cho đồng Nhân dân tệ cũng khó có thể bù đắp được tác động từ một vụ nổ của nó.
Tuy nhiên, nếu Trung Quốc bán ra, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ sẽ tăng lên cao hơn so với bình thường. Đó là một điều đáng quan ngại vì lãi suất trái phiếu Mỹ thường được dùng để hoạch định lãi suất cho thẻ tín dụng hay lãi suất cho vay thế chấp bất động sản.
Ngoài ra, lợi suất trái phiếu tăng có thể khiến cho thị trường nhà đất của Mỹ phục hồi chậm lại.
Vấn đề là Trung Quốc rốt cuộc cần bao nhiêu tiền để bảo vệ đồng nội tệ và thị trường chứng khoán của họ. Không ai, kể cả Trung Quốc, biết được điều đó.
Cho đến nay, thị trường trái phiếu Mỹ dường như đang phản ánh diễn biến của Trung Quốc.
Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm của Mỹ hiện đứng ở mức 2,22%, không thay đổi so với cách đây 1 tháng.
Lực cầu đối với trái phiếu Mỹ vẫn cao, đặc biệt là khi so sánh với mức lãi suất âm của trái phiếu các cường quốc kinh tế khác như Đức và Nhật Bản.
Các nhà hoạch định chính sách của Mỹ hy vọng xu hướng này sẽ tiếp tục. Giờ đây kinh tế Trung Quốc đang trong tình trạng bất ổn, Mỹ có thể sẽ không còn coi Trung Quốc là chủ nợ tiềm năng số 1 để mua trái phiếu của họ như trong quá khứ nữa.
