Đai gia Đoàn Nguyên Đức sinh năm 1962 (tại xã Nhơn Mỹ, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định). Sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo, đông anh em. Cậu bé Đoàn Nguyên Đức ngày ngày dắt trâu ra đồng, thả ước mơ vào bãi ngô xanh và cánh diều no gió.
Lúc bấy giờ Đức chỉ có một tâm nguyện duy nhất là có tiền để học, học thật giỏi, đậu đại học và một cái nghề để thoát ra khỏi cuộc sống bần hàn. 10 năm dắt trâu ra đồng, kéo cày, xẻ đất, cái nắng cái gió làm cháy tóc sạm da càng khiến cho Đoàn Nguyên Đức nuôi quyết tâm thoát nghèo.
Lớp 12, năm 1982, cậu vào TP HCM thi đại học, mang theo khát vọng của cả gia đình và những tham vọng từ thuở ấu thơ. Thế nhưng, con đường học vấn không mở ra trước mắt. Năm ấy, Đức trượt đại học… Không nản lòng, cậu lại vùi đầu vào sách vở. Sáng dắt trâu ra đồng, chiều về tranh thủ học bài. Nhưng dù cố gắng đến mấy, Đức vẫn không thể vào được cổng trường đại học. Như một định mệnh, cả 4 lần đi thi Đức đều không đạt kết quả như ý muốn.
Xét ở một góc độ nào đó, trượt đại học khiến bầu Đức dồn tâm sức nhiều hơn cho nghiệp kinh doanh. Và như vậy mới có Hoàng Anh Gia Lai lớn mạnh như ngày nay.
Năm 1990, Đoàn Nguyên Đức khởi nghiệp bằng việc trực tiếp điều hành một phân xưởng mộc nhỏ, chuyên đóng bàn ghế cho học sinh tại xã. Sau đó, ông mở rộng hoạt động kinh doanh sang sản xuất hàng nội thất rồi nhiều lĩnh vực khác.
Năm 1993, ông thành lập xí nghiệp tư doanh Hoàng Anh Pleiku. Đến năm 2006, nó trở thành Công Ty Cổ Phần Hoàng Anh Gia Lai với nhiều lĩnh vực kinh doanh như khoáng sản, gỗ, cao su, thủy điện, địa ốc và bóng đá. Công ty bắt đầu niêm yết chứng khoán tại Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HoSE) vào năm 2008 với mã HAG. Tính đến thời điểm tháng 11 năm 2010 tổng vốn hóa thị trường của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đạt 22.524,09 tỷ đồng.
Bầu Đức sở hữu “tập đoàn” anh em rất “khủng”. Ngoài bầu Đức, cha mẹ ông còn có …9 người con nữa.
Có Hoàng Anh Gia Lai lớn mạnh mới có bầu Đức – người sở hữu khối tài sản lên đến hàng ngàn tỷ đồng. Thậm chí có năm bầu Đức trở thành người giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam. Những thông tin này về bầu Đức có lẽ dư luận Việt Nam đã thuộc nằm lòng.
Thế nhưng, có một thông tin không phải ai cũng biết. Đó chính là bầu Đức sở hữu “tập đoàn” anh em rất “khủng”. Ngoài bầu Đức, cha mẹ ông còn có 9 người con nữa. Hầu hết trong số họ đều ít nhiều nắm giữ cổ phiếu HAG. Và tất nhiên, bầu Đức vẫn là người sở hữu nhiều cổ phiếu HAG nhất.
Theo báo cáo tình hình quản trị 2015 của công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai, tại thời điểm 21/12/2014, bầu Đức nắm giữ gần 343 triệu cổ phiếu HAG, tương ứng 43,39% vốn HAG. Theo thị giá HAG ngày 22/1/2015, khối tài sản trên thị trường chứng khoán của bầu Đức đạt gần 7.650 tỷ đồng. Bầu Đức vẫn đứng ở vị trí thứ 2 trong danh sách những người giàu nhất sàn chứng khoán.
Người nắm giữ lượng cổ phiếu HAG nhiều thứ 2 trong gia đình là ông Đoàn Nguyên Thu. Hiện tại, ông Thu có gần 6,5 triệu cổ phiếu HAG. Thị giá của lượng cổ phiếu này đạt khoảng 144 tỷ đồng. Ông Thu cũng có mặt trong danh sách những người giàu nhất sàn chứng khoán Việt Nam.
Trong các anh em của bầu Đức, ông Thu là người đóng góp nhiều công sức cho Hoàng Anh Gia Lai. Ông Thu đang là thành viên Hội đồng quản trị kiêm Phó Tổng giám đốc Hoàng Anh Gia Lai. Khác với người anh trượt đại học, ông Thu có trình độ thạc sỹ quản trị kinh doanh. Giàu thứ 3 trong gia đình là ông Đoàn Nguyên Thịnh. Ông Thịnh nắm giữ gần 500.000 cổ phiếu HAG. Lượng cổ phiếu này mang lại cho ông Thịnh khối tài sản 11 tỷ đồng.
Những anh em còn lại của bầu Đức là bà Đoàn Thị Nguyên Thảo, Đoàn Thị Nguyên Xuân, Đoàn Thị Nguyên Nguyên, ông Đoàn Nguyên Ngôn, bà Đoàn Thị Nguyên Vinh lần lượt sở hữu 200.302 cổ phiếu HAG (tương đương 4,5 tỷ đồng), 153.593 cổ phiếu HAG (3,5 tỷ đồng), 146.884 cổ phiếu HAG (3,3 tỷ đồng), 20.598 cổ phiếu HAG (460 triệu đồng) và 14.712 cổ phiếu HAG (330 triệu đồng).
Trong khi đó, cha ông là Đoàn Tiến Quyết, anh ruột Đoàn Nguyên Lộc và em ruột Đoàn Nguyên Dung không sở hữu bất cứ cổ phiếu HAG nào. Còn mẹ bầu Đức, bà Nguyễn Thị Thơm, nắm giữ 150.375 cổ phiếu HAG (3,4 tỷ đồng).
Điều ngạc nhiên là trong khi anh em ruột nắm giữ lượng cổ phiếu trị giá hàng trăm tỷ đồng tại Hoàng Anh Gia Lai thì bầu Đức lại để vợ con “trắng tay”.
Cụ thể, bà Hoàng Thị Ngọc Bích, vợ bầu Đức và các con Đoàn Hoàng Anh, Đoàn Hoàng Nam và Đoàn Hoàng Nam Anh không nắm giữ bất cứ cổ phiếu HAG nào. Cả 4 thành viên này cũng chưa từng xuất hiện trước công chúng.
Thông tin này từng gây bất ngờ với nhiều người. Bởi theo lẽ thường, các ông chủ của những tập đoàn lớn sẽ để cho người thân của mình nắm giữ một phần tài sản của doanh nghiệp. Và khi cổ phiếu của doanh nghiệp đó đã lên sàn thì những người này cũng nắm một số cổ phần nhất định.
Trong lần hiếm hoi chia sẻ về gia đình, bầu Đức cho biết cả ba con của ông đều đang học tập và làm việc ở Singapore. Bầu Đức tin ở đất nước xa lạ, không ai biết mình là con tỷ phú, các con ông sẽ phát triển tự nhiên hơn.
Có vẻ như các con đã thực hiện được kỳ vọng của ông bầu nổi tiếng này. Cô con gái đầu lòng 24 tuổi của vị ông hiện làm việc cho một ngân hàng nước ngoài.
Ở xứ người, các con bầu Đức không thiếu thốn tình cảm gia đình khi có mẹ đi cùng vì bầu Đức nói: “Vợ phải toàn tâm toàn ý chăm con”. Chuyện con cái, gia đình đều do một tay vợ ông lo hết.
"Mình có ba con. Đứa đầu năm nay 24 tuổi, là cô gái mà anh nhắc đến tại lễ khởi công ở Myanmar. Thật ra cháu không phải làm việc cho HAGL, dịp ấy chỉ là về phụ giúp mình thôi, chứ cháu làm cho một ngân hàng nước ngoài để thu thập kinh nghiệm. Mình cho con sang Singapore học từ hồi 11 tuổi. Hai đứa em nó còn sớm hơn, một đứa sang từ 5 tuổi và đứa út từ 2 tuổi…”, bầu Đức tiết lộ.
“Mình thì công việc bù đầu, đi suốt, một tháng may ra có được ba ngày sống cùng gia đình ở Singapore. May là mình có bà xã lo hết mọi chuyện gia đình, chăm sóc cho mấy đứa nhỏ. Phải nói rằng đến giờ này, về chuyện vợ con, mình sướng lắm, hạnh phúc lắm”, bầu Đức cho biết.
Đặc biệt khi nói về cách giáo dục con cái, bầu Đức chia sẻ: "Mình nghĩ điều quan trọng nhất để giáo dục con cái là môi trường. Môi trường ở đây là gia đình, là cộng đồng xã hội xung quanh. Ý mình không dám chê xã hội Việt Nam là tệ, dù sự thật là đang có lắm vấn đề".
Theo bầu Đức, lý do ông muốn con cái đi học ở nước ngoài không chỉ vì môi trường giáo dục tốt mà còn để cho con tự lập, tránh được tiếng con của đại gia. Singapore là nước có môi trường tốt, kỷ luật, gần gũi với Việt Nam.
Ông Đức từng chia sẻ: “Con gái tôi kể: “Bạn bè con nhiều đứa bảo chẳng cần vào đại học cũng giàu, như Bill Gates, như ông Đức”. Nhưng các cháu không biết rằng cơ hội vẫn dành cho số đông đến từ chuyện học hành nghiêm túc”
“Nhưng với riêng gia đình mình thì cứ nghĩ xem, mang tiếng con đại gia thì đương nhiên sẽ gặp nhiều sự rủ rê, dụ dỗ. Đừng chủ quan nghĩ rằng con mình sẽ vượt qua cạm bẫy. Nó đi học, ra đời, mình làm sao bám theo suốt được? Chính vì vậy, mình quyết định cho các cháu ra nước ngoài sống từ nhỏ. Ở đó, nó như mọi người bình thường khác, chẳng ai biết là con đại gia. Và mình đã chọn Singapore, vì dù sao đó cũng là một nước Á Đông, có môi trường tốt, kỷ luật, gần gũi với Việt Nam mình, rồi cũng dễ cho bà xã mình đi chùa, ăn chay nữa", bầu Đức trải lòng trong một cuộc phỏng vấn trên VTC.
