Ngành nào đủ sức soán ngôi họ dầu?

Năm 2014, CP họ Dầu khí (PVx) có ảnh hưởng cực lớn trên TTCK. Nhưng khi giá dầu giảm mạnh vào những tháng cuối năm, vị thế của PVx cũng bị lung lay dữ dội.

PVx vẫn là quyền lực

PVx là nhóm CP có rất nhiều lợi thế cả về số lượng, chất lượng và chủng loại. Trong mỗi năm hay mỗi giai đoạn của TTCK, đều có những CP của PVx đóng vai trò trụ cột hay chỉ báo của thị trường. 5-7 năm trước, PVF (hồi đó có tên Tài chính dầu khí) hay PVX (Xây lắp dầu khí) là những trụ cột tại sàn HOSE và HNX, rồi sau tới GAS (PVGas) và PVS (Dịch vụ Kỹ thuật dầu khí).

Điều này bắt nguồn từ quân số đông đảo và sự đa dạng về ngành nghề hoạt động, chỉ cần công ty này, ngành nọ đi xuống lập tức có đơn vị khác nổi lên thay. Điều dễ thấy là nếu giá dầu duy trì ở mức thấp, những hoạt động liên quan đến dầu khí sẽ bị ảnh hưởng và sẽ tác động đến những công ty như GAS, PVD (PVDrilling), PVS…

Thực ra CP tăng giá có thể bắt nguồn từ rất nhiều yếu tố ngoài hoạt động kinh doanh. Tiêu biểu như GAS, một số tổ chức mua vào CP này ngoài yếu tố cơ bản còn đến từ việc GAS là CP có giá trị vốn hóa lớn nhất thị trường nên bắt buộc phải có trong danh mục. Vậy nên còn vô số lý do khác có thể tác động đến nhóm PVx như chia cổ tức, chia thưởng, thoái vốn…

Tuy nhiên, nhóm này sẽ gặp một rào cản khá lớn về tâm lý. Chỉ trong thời gian ngắn, ngoài việc giảm giá trị, các PVx cũng phần nào bị giảm kỳ vọng trong mắt các NĐT. Chưa kể, một nhóm CP đã tăng mạnh cũng cần một quãng nghỉ để tạo sự cân bằng trở lại. Chẳng hạn những ai có lãi sau khi bán ra cần thời điểm thích hợp để quay lại, những ai lỗ cũng phải cắt lỗ và chờ thời cơ mới, trừ khi có những đợt tăng "bốc đầu" mạnh mới có thể lấy lại sự hứng khởi cho các PVx.

Bởi nếu không, PVx có thể sẽ giống như nhóm CP ngân hàng, tức giá trị vốn hóa vẫn rất lớn, nhưng biến động kém, qua đó không gây được nhiều ảnh hưởng trên thị trường như 7-8 năm trước. Ngoài ra, PVx cũng có những gương mặt sẽ được hưởng lợi nhờ giá nhiên liệu giảm như DPM (Đạm Phú Mỹ) lợi thế do giá khí đầu vào giảm, hay PVT (PVTrans) sẽ giảm được chi phí vận chuyển do giá xăng dầu giảm…

Thách thức nằm ở chỗ, so với GAS, PVD, PVS… những CP không bị ảnh hưởng, hoặc hưởng lợi nhờ giá dầu giảm có giá trị vốn hóa thấp hơn nên khả năng vươn lên chỉ có thể xảy ra nếu nhóm này có những đột phá đặc biệt trong hoạt động.

Đi tìm ứng viên

Trước tiên cần xem xét "cựu vương" ngân hàng, nếu so đo chi tiết quy mô vốn hóa nhóm này hiện cũng nằm ở tốp đầu thị trường. Vấn đề cơ bản của CP ngân hàng ai cũng thấy là thời chưa thuận, ngành này vẫn đang trong giai đoạn tái cấu trúc để có một diện mạo mới hơn.

Mà quá trình tái cấu trúc làm cho đến nơi, đến chốn vài năm có khi chưa đủ. Vậy nên CP ngân hàng nếu có sóng cũng chỉ ở mức độ đơn lẻ, hoặc lâu lâu có một đợt nhưng sẽ khó lòng tạo sự hứng khởi trong thời gian dài.

Chứng khoán cũng là nhóm CP có số lượng đông đảo và cũng chứa đựng những yếu tố có thể tạo nên một nhóm CP chỉ báo. Năm 2014, thanh khoản trung bình của thị trường đạt gần 3.000 tỷ đồng/phiên, tăng mạnh so với những năm trước đây và đồng nghĩa với KQKD của các CTCK cũng trở nên tích cực.

Trong trường hợp thanh khoản năm 2015 tiếp tục được đẩy lên một mức cao hơn, vị thế của CP các CTCK chắc chắn sẽ tăng mạnh. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ, các CTCK không thể tự mình "kích cầu" mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như việc các công ty lớn lên sàn để có thêm "hàng", hoặc có nhiều quỹ đầu tư bỏ tiền vào… Một hạn chế của nhóm CP chứng khoán là quy mô vốn hóa nhìn chung không quá lớn, nên ảnh hưởng tạo ra sẽ không tác động thẳng vào sự biến động của chỉ số mà thiên về tâm lý nhiều hơn.

Ảnh: LONG THANH


Ứng viên cuối cùng chính là nhóm CP bất động sản và vật liệu xây dựng, đây là nhóm khả dĩ nhất có thể cạnh tranh trực tiếp ảnh hưởng với dầu khí. Cả 2 nhóm đều có những CP vốn hóa lớn có thể so đọ trực tiếp với các đối thủ khác như VIC (Vingroup), HAG (Hoàng Anh Gia Lai), HPG (Hòa Phát), HSG (Hoa Sen), HT1 (Xi măng Hà Tiên 1)…

Mặt khác, năm 2015 kinh tế hứa hẹn sẽ tiếp tục phục hồi tích cực và bất động sản cũng là ngành nhận được nhiều kỳ vọng. Giai đoạn khó khăn nhất của bất động sản đang dần qua và các công ty lớn đang tích cực khẳng định những lợi thế của mình trong hoạt động. Riêng các công ty vật liệu xây dựng, ngoài việc hưởng lợi từ bất động sản còn có cả sự tích cực từ lĩnh vực hạ tầng.

Vốn dĩ CP bất động sản từ lâu đã luôn có sóng mạnh, trong khi vật liệu xây dựng sau một giai đoạn dài "chìm nghỉm" vì khó khăn đã phục hồi trong năm 2014. Vậy nên, sự hứng khởi có thể đến từ nhóm bất động sản và vật liệu xây dựng trong năm 2015. Tuy nhiên, khác với nhóm PVx, khi tăng giá, do cùng một họ nên sức lan tỏa khá lớn, các CP bất động sản và vật liệu xây dựng cho dù có sóng mạnh nhưng vẫn có xu hướng tách biệt, do các công ty trong ngành khác nhau về đặc điểm.

Các nhóm thực phẩm như VNM, KDC, MSN hay phân phối như MWG cũng nhận được những kỳ vọng, nhưng số lượng CP trong nhóm lại không nhiều và không đa dạng nên sẽ không dễ để so đọ với các nhóm khác. Nói tóm lại, CP dầu khí dù suy giảm ảnh hưởng vẫn sẽ là một quyền lực trên sàn chứng khoán trong năm 2015, tuy nhiên sẽ gặp phải sự cạnh tranh quyết liệt từ nhóm CP bất động sản.