Hai quỹ này rà soát danh mục hàng quý dựa vào một số tiêu chí cơ bản như vốn hoá thị trường, thanh khoản, tỷ lệ cổ phiếu tự do giao dịch (free float) và "room" còn lại của nhà đầu tư nước ngoài. FTSE Vietnam UCITS ETF định kỳ công bố việc đổi danh mục vào thứ Sáu đầu tiên của các tháng 3, 6, 9 và 12, còn Market Vectors Vietnam ETF thực hiện việc này chậm hơn một tuần.
Tuần trước, FTSE Vietnam UCITS ETF đã công bố loại DIG của Tổng CTCP Đầu tư Phát triển Xây dựng do không còn đáp ứng điều kiện về thanh khoản và GMD của CTCP Đại lý liên hiệp vận chuyển (Gemadept) do không đáp ứng tỷ lệ "room" của nhà đầu tư nước ngoài. Điền vào chỗ trống là FLC của Tập đoàn FLC và KDC của Tập đoàn Kinh Đô.
Theo lịch, thứ Sáu tuần này sẽ đến lượt Market Vectors Vietnam ETF công bố đổi rổ. CTCK Sài Gòn (SSI) cho biết, các nhà đầu tư ngắn hạn kỳ vọng quỹ này sẽ thêm vào IJC của CTCP Phát triển Hạ tầng Kỹ thuật (Becamex IJC) và FLC, đồng thời loại GMD với cùng lý do về tỷ lệ sở hữu nhà đầu tư nước ngoài.
Đến hẹn lại lên, cứ đến kỳ đổi rổ thì thị trường lại náo nhiệt hẳn lên. Trước thời điểm các ETF này công bố đổi rổ, một loạt CTCK bắt tay phân tích và đưa ra dự báo cổ phiếu nào sẽ bị loại, cổ phiếu nào sẽ được thêm vào. Dựa vào đó, nhiều nhà đầu tư chơi trò "đánh đu" với dự báo. Họ bán trước các cổ phiếu được cho là sẽ bị loại với hy vọng sau đó có thể mua lại với giá thấp hơn, đồng thời mua trước các cổ phiếu dự kiến sẽ được các ETF thêm vào và sau đó canh bán ra khi các quỹ thực hiện việc mua.
Mới chỉ là 2 ETF ngoại đã gây náo nhiệt thị trường như thế. Sắp tới, khi các ETF nội đi vào hoạt động, nhịp đập thị trường chắc chắn sẽ "sung" hơn. Thực tế, khi Công ty Quản lý Quỹ Việt Nam (VFM) chuẩn bị ra mắt ETF nội địa đầu tiên mô phỏng chỉ số VN30 của HOSE, nhiều cổ phiếu trong rổ chỉ số này cũng đã rục rịch tăng. Một số thông tin cho biết, VFMVN30 đã huy động được 200 tỷ đồng, gấp đôi so với quy mô dự kiến ban đầu, cho thấy sức nóng của ETF nội đã bắt đầu âm ỉ. Dự kiến trong tháng 9 này, ETF này sẽ chính thức niêm yết trên HOSE.
Hiện nay, Công ty Quản lý quỹ SSI (SSIAM) cũng đang xúc tiến thành lập ETF mô phỏng chỉ số HNX30 của Sở GDCK Hà Nội (HNX). Hồ sơ đăng ký phát hành lần đầu đã được gửi lên UBCK và chỉ còn chờ ngày cấp phép. Ông Nguyễn Khắc Hải, Phó Tổng giám đốc SSIAM, cho biết, ông hy vọng sẽ nhận được giấy phép trong tháng 9 này.
SSIAM kỳ vọng quy mô ban đầu sẽ khoảng 100 tỷ đồng, huy động chủ yếu từ các nhà đầu tư tổ chức trong nước. Ông Hải cho rằng, do trước nay, các nhà đầu tư trong nước có rất ít lựa chọn để có thể thực hiện một chiến lược đầu tư thụ động nên họ thường chủ động tự đầu tư, nhưng một khi thị trường đã có những công cụ đầu tư bị động an toàn cao, đa dạng và linh hoạt thì thói quen này sẽ thay đổi.
Quy mô TTCK Việt Nam hiện mới chỉ tương đương 40% GDP, và việc Chính phủ đặt mục tiêu thúc đẩy con số này lên 70% GDP là một yếu tố quan trọng để hàng loạt các quỹ nội địa xuất hiện. Tổng tài sản của các quỹ mở hiện mới chỉ tương đương 0,13% GDP, rất thấp so với con số 40% của Malaysia, 15% của Thái Lan và 2% của Indonesia.
"Dòng tiền của các quỹ mở và ETF nội địa sẽ tập trung vào những cổ phiếu nằm trong VN30 và HNX30 do đây phần lớn là cơ sở tham chiếu để tính toán hiệu quả danh mục đầu tư. Do vậy, dịch chuyển đầu tư vào nhóm cổ phiếu HNX30 như PVS, PGS, SRC và KLS… là lựa chọn hợp lý do chỉ số này chưa tăng nếu so với VN30", SSI nhận định.
Làn sóng ETF nội địa mới chỉ bắt đầu. Môi trường cho các ETF nội vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện. Gần đây, Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) đã ban hành Quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán (SBL).
Các ETF nội khi đi vào hoạt động kỳ vọng cũng sẽ gây náo nhiệt thị trường vào mỗi kỳ rà soát danh mục như các ETF ngoại. Ngoài ra, bất cứ khi nào có sự chênh lệch giữa thị giá chứng chỉ quỹ so với giá trị tài sản ròng của chúng cũng có thể tạo ra những hoạt động kiếm lời (arbitrage).
Giả sử giá mỗi chứng chỉ quỹ ETF đang giao dịch ở mức 45.000 đồng, trong khi giá trị của chứng khoán cơ sở trong danh mục là 46.000 đồng. Lúc này, các nhà tạo lập thị trường sẽ mua chứng chỉ quỹ trên thị trường và hoán đổi (redeem) lấy danh mục tài sản cơ sở để bán ra hưởng chênh lệch, và ngược lại.
Ngày 11 và 12/9 tới đây, SSI sẽ tổ chức hội nghị đầu tư Gateway to Vietnam 2014 - Đại diện quỹ Van Eck Global sẽ có bài trình bày tại sự kiện với hy vọng sẽ có nhiều thông tin mới về Quỹ và dòng vốn từ các ETF quốc tế vào Việt Nam.
