Tuy nhiên, xem ra cổ đông vẫn phải mòn mỏi chờ đợi mong ước của mình trở thành hiện thực. Vấn đề trăn trở của cổ đông các NHTM chưa niêm yết trên sàn chứng khoán là thanh khoản. Thời gian qua, nhiều cán bộ công nhân viên, hay cổ đông bên ngoài của các NH này dù chấp nhận bán cổ phiếu với giá thấp nhưng vẫn không thể bán được.
Đầu tháng 3 này, Thống đốc NHNN một lần nữa yêu cầu chi nhánh NHNN tại các tỉnh, thành phố tiếp tục đôn đốc các NHTMCP đặt trụ sở chính trên địa bàn chưa niêm yết cổ phiếu hoàn thiện kế hoạch niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Đồng thời NHNN cũng giao cho những đơn vị này theo dõi, giám sát việc triển khai kế hoạch niêm yết cổ phiếu của các NHTM trên địa bàn. Bên cạnh đó, Thống đốc yêu cầu những chi nhánh này phải báo cáo đề xuất các biện pháp nâng cao tính minh bạch trong hoạt động của hệ thống các TCTD.
Đây là lần thứ 2 trong năm 2015, NHNN yêu cầu NHTM đẩy nhanh tiến độ niêm yết cổ phiếu. Trước đó vào năm 2013, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và NHNN cũng đã từng có văn bản thúc giục về vấn đề này. Đến tháng 7-2014, chủ trương này tiếp tục được nhắc nhở và đưa ra lộ trình trong năm 2015, tất cả NHTM phải niêm yết.
Trên thực tế, hiện có 9 NH đang niêm yết cổ phiếu trên 2 sàn chứng khoán, gồm các NH lớn mà cổ đông nhà nước nắm vai trò chi phối là Vietcombank, VietinBank, BIDV, một số NHTMCP lớn như ACB, Eximbank, Sacombank, MB, SHB và 1 NHTMCP nhỏ vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng là Navibank.
Tổng giá trị niêm yết cổ phiếu của các NH này tính theo mệnh giá vào khoảng 134.000 tỷ đồng. Trong khi đó hiện còn 25 NHTMCP chưa được niêm yết. Trong đó có những cái tên nằm trong nhóm NH khá lớn như Đông Á, Techcombank, LienVietPostBank…
Kể từ lần gần nhất BIDV đưa hơn 2,8 tỷ cổ phiếu niêm yết trên sàn HOSE vào đầu năm 2014, đến nay vẫn chưa có thêm NH nào niêm yết. Mới đây, lãnh đạo NH Nam Á (NamABank), cho biết đơn vị này đã có đủ điều kiện và đang tiến hành hoàn tất thủ tục để được cho phép lên sàn sớm nhất trong năm 2015.
Ngoại trừ thông tin này, NamABank vẫn chưa đưa ra kế hoạch cụ thể nào. Tại đại hội thường niên của Maritime Bank hồi tháng 4-2014, nhiều cổ đông đã giục ban điều hành NH niêm yết trên sàn chứng khoán để cải thiện tính thanh khoản. Tuy vậy, đến nay NH này cũng chưa có thêm thông tin nào về việc này.
Theo một chuyên gia trong ngành tài chính, niêm yết cổ phiếu NH là việc phải làm. Ông lý giải NH là doanh nghiệp đặc biệt và có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế, hệ thống tài chính. Một NH phá sản có thể ảnh hưởng đến cả hệ thống tài chính. Do vậy, tính minh bạch của hệ thống NH rất quan trọng. Ngoài các quy định về chế độ báo cáo, các hệ số tài chính theo quy định để đảm bảo an toàn, việc niêm yết cũng rất cần thiết để làm minh bạch và kiểm soát hoạt động NH.
Thực tế, NHTM thường có số lượng cổ đông rất lớn nên nhu cầu về tính thanh khoản cổ phiếu rất quan trọng đối với những cổ đông này. Hiện tại, hầu hết NH chưa niêm yết chính thức đều được giao dịch trên thị trường OTC. Tuy nhiên, thanh khoản trên thị trường này rất thấp do ít được nhà đầu tư quan tâm.
Do vậy, dù muốn mua bán cũng không thể thực hiện được. Sự kiện minh chứng cho điều này là hơn 500 cổ đông của VNCB đang đứng trước khả năng mất trắng toàn bộ tài sản của mình. Giả sử nếu VNCB niêm yết, chắc chắn mọi hoạt động của NH này sẽ minh bạch hơn, thay vì không niêm yết khiến cổ đông khi mất toàn bộ tài sản vẫn không biết sự thật sức khỏe NH mình đã gửi gắm niềm tin.
Ngoài ra, họ cũng có cơ hội bán cổ phiếu vớt vát đôi chút tài sản của mình. Tất nhiên vụ việc này đã được NHNN trực tiếp can thiệp, tuyên bố chịu trách nhiệm với người gửi tiền, cổ đông của VNCB.
Với diễn biến trên thị trường và tình trạng sức khỏe NH hiện nay. Việc niêm yết toàn bộ 25 NHTMCP còn lại trong năm 2015, như mục tiêu của NHNN, là không dễ dàng. Tuy nhiên, NHNN thúc giục niêm yết là một tín hiệu tốt, một tin vui cho cổ đông. Dù vậy, chắc chắn nhiều cổ đông vẫn sẽ phải chờ đợi thêm thời gian để được mua bán cổ phiếu của mình.
