VNPT đã thoái hơn 31% vốn tại CTCP Đầu tư và Phát triển Sacom (Sacom, mã SAM- HOSE). Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại Xuất nhập khẩu HFC Việt Nam (HFC) được cho là đã mua lại số cổ phần này từ VNPT.
Tiếp sau đó, ngày 3.12.2014, ông Nguyễn Đình Tú, Chủ tịch Hội đồng Quản trị CTCP Chứng khoán Phố Wall (WSS) được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Quản trị Sacom. Chuyện gì đang xảy ra ở Sacom? HFC là ai và vì sao lại mua số cổ phần lớn của công ty này?
Câu chuyện Sacom
Lý do cổ đông lớn VNPT thoái vốn khỏi Sacom được công bố là vì thực hiện theo đề án tái cơ cấu tập đoàn này. Theo đó, VNPT sẽ phải thoái toàn bộ vốn khỏi các khoản đầu tư ngoài ngành (khoảng 2.000 tỉ đồng) và những khoản đầu tư lớn sẽ được tập đoàn này ưu tiên thoái vốn trước, trong đó có Sacom. Thông thường, khi một cổ đông lớn bán toàn bộ vốn tại doanh nghiệp sẽ khiến cho nhiều nhà đầu tư lo lắng và Sacom cũng không ngoại lệ.
Ngoài chuyện thoái vốn của VNPT, Sacom cũng tự đưa mình vào thế khó khi không còn tập trung vào lĩnh vực kinh doanh có lợi thế là cáp. Thay vào đó, Công ty chuyển hướng sang đầu tư đa ngành, cụ thể là bất động sản và đầu tư tài chính, kể từ năm 2009. Lý do Công ty quyết định thay đổi chiến lược phát triển là vì lo ngại mảng sản xuất cáp sẽ bị bão hòa, ông Đỗ Văn Trắc, Tổng Giám đốc Sacom, cho biết trong một lần trả lời báo giới. Tuy nhiên, sự thay đổi chiến lược này lại là một trong những nguyên nhân chính kiềm hãm đà tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận của Sacom.
Trên thực tế, với thị trường bất động sản đóng băng những năm gần đây, mảng kinh doanh này chưa thể mang lại tín hiệu khả quan cho Công ty. Doanh thu và lợi nhuận hằng năm vẫn chủ yếu đến từ sản xuất cáp. Chẳng hạn, năm 2013 lợi nhuận trước thuế của Sacom đạt gần 135 tỉ đồng, trong đó đến từ dây và cáp, cộng với lãi từ hoạt động tài chính, còn mảng bất động sản thì lỗ 9 tỉ đồng.Trước tình hình kinh doanh giảm sút, Công ty đã rà soát lại các khoản đầu tư ngoài ngành.
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2014 của Sacom, ban lãnh đạo cho biết Công ty sẽ thoái vốn khỏi các khoản đầu tư tài chính tại các đơn vị sản xuất, kinh doanh không hiệu quả. Hiện Sacom mới chỉ thu hồi được vốn đối với khoản đầu tư vào cổ phiếu HPG và một phần vốn từ việc giải thể Công ty Cáp Sài Gòn. Còn lại các khoản đầu tư vào các công ty khác như Công ty Chứng khoán Phố Wall... thì Sacom vẫn đang nắm giữ.
Ai thực sự mua cổ phiếu Sacom?
Trong khi cổ phiếu Chứng khoán Phố Wall đang bị xem là một trong những khoản đầu tư không hiệu quả của Sacom thì Chủ tịch Hội đồng Quản trị của công ty này, ông Nguyễn Đình Tú - đại diện phần vốn của HFC tại Sacom, vừa được đề cử làm Chủ tịch Hội đồng Quản trị Sacom. HFC là ai và có mối quan hệ gì với Chứng khoán Phố Wall?
HFC (được thành lập vào ngày 26.11.2013) dù là cái tên khá xa lạ với nhiều nhà đầu tư chứng khoán, nhưng lại quá quen thuộc với Chứng khoán Phố Wall. Cả HFC và Chứng khoán Phố Wall cùng đặt trụ sở tại tầng 9, tòa nhà ICON4 số 243A Đê La Thành, quận Đống Đa, Hà Nội. Đáng chú ý hơn là Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị Chứng khoán Phố Wall, bà Phạm Diễm Hoa cũng đồng thời là Tổng Giám đốc và chủ sở hữu của HFC.
Hai công ty này cũng có mối quan hệ hợp tác kinh doanh mật thiết. Ngay sau khi thành lập, HFC đã được Chứng khoán Phố Wall ủy thác đầu tư tài chính hơn 60 tỷ đồng, theo giải trình báo cáo tài chính kiểm toán của Chứng khoán Phố Wall năm 2013. Ngoài ra, Chứng khoán Phố Wall cũng đã trả cho HFC gần 25 tỉ đồng tiền Repo chứng khoán, liên quan đến 4 triệu cổ phiếu của Công ty Cổ phần Bất động sản Tổng hợp 1 - một cổ phiếu mà Chứng khoán Phố Wall đầu tư khá nhiều. Hầu như các hoạt động của HFC chỉ xoay quanh việc đầu tư liên quan đến Chứng khoán Phố Wall.
Xâu chuỗi tất cả các thông tin trên cùng với sự kiện HFC bán ra 15 triệu cổ phiếu SAM sau khi trở thành cổ đông lớn, rồi mua lại sau đó 20 triệu, nhiều nhà đầu tư cho rằng HFC không phải là chủ nhân thực sự sở hữu cổ phiếu SAM mà là Chứng khoán Phố Wall. Nếu giả định này là đúng, câu hỏi được đặt ra là vì sao Chứng khoán Phố Wall lại muốn mua cổ phiếu SAM và triển vọng kinh doanh của Sacom trong thời gian tới sẽ như thế nào dưới sự quản lý của một công ty chứng khoán?
Hãy trở lại tìm hiểu về Chứng khoán Phố Wall. Đây là một công ty khá nhỏ (vốn điều lệ hơn 500 tỉ đồng) nếu so với các công ty chứng khoán khác tại Việt Nam. Kết quả kinh doanh của Công ty trong nhiều năm qua cũng không mấy khả quan.
Doanh thu thuần về hoạt động kinh doanh năm 2013 giảm tới hơn 80% từ mức 112 tỉ đồng năm 2010. Lợi nhuận sau thuế cũng chỉ còn 1 tỷ đồng so với mức 84 tỷ đồng năm 2010. Tỉ suất lợi nhuận/vốn chủ sở hữu (ROE) 3 năm qua đều dưới 0,3%, thậm chí bị âm vào năm 2012.
Đành rằng thị trường chứng khoán trong những năm qua khá bấp bênh và khó sinh lời, nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng có kết quả kinh doanh khiêm tốn như Chứng khoán Phố Wall. Chứng khoán VNDirect, chẳng hạn, có ROE bình quân 9% trong 2 năm 2012, 2013 sau khi bị âm vào năm 2011. Ngay cả Công ty Chứng khoán Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng có ROE cao hơn Chứng khoán Phố Wall với mức bình quân gần 3%/năm.
Với kết quả kinh doanh như trên, cổ phiếu Chứng khoán Phố Wall đang bị đưa vào diện cảnh báo. Thế mà giờ đây đại diện của công ty này lại trở thành người đứng đầu tại Sacom. Triển vọng của Sacom như thế nào là câu chuyện của tương lai, còn lúc này, nhiều nhà đầu tư đang quan tâm đến việc vì sao Chứng khoán Phố Wall lại muốn nắm giữ cổ phiếu SAM.
Với những nhà đầu tư gắn bó lâu năm với Sacom, hẳn ai cũng biết được lợi thế của Công ty trong lĩnh vực sản xuất cáp. Từng là doanh nghiệp chiếm đến 70% thị trường cáp đồng tại Việt Nam và khi chuyển sang mảng cáp quang, Sacom vẫn nắm giữ tới 50% thị phần. Đến nay, cáp vẫn là nguồn thu chính của Công ty và dù có nhiều đối thủ nhưng Sacom vẫn là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu trong lĩnh vực này.
Thêm vào đó, hiện nay mảng bất động sản dù chưa đem lại doanh thu và lợi nhuận cao cho Công ty nhưng quỹ đất của Sacom là điều không phải Công ty nào cũng có.
Trước tiên phải kể đến dự án Sacom Tuyền Lâm - Lâm Đồng với diện tích gần 300 ha. Đây là dự án tích hợp sân golf 18 lỗ, khu biệt thư, khách sạn 4-5 sao, khu tiện nghi nghỉ dưỡng… với tổng giá trị đầu tư dự kiến trên 2.200 tỉ đồng.
Ngoài ra, dự án tòa nhà BCIS tại quận 9, TP.HCM (Sacom chiếm trên 70% vốn), chung cư Samland (Bình Thạnh) bắt đầu đem về dòng tiền cho Sacom trong năm 2014. Đây có lẽ là một trong những điểm sáng giúp Công ty thêm hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư, không loại trừ Chứng khoán Phố Wall.
