Kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm 2014 đã đi được ¾ chặng đường với khá nhiều doanh nghiệp cán đích kế hoạch kinh doanh trước hạn.
Không phủ nhận báo cáo năm nay nhiều doanh nghiệp hoạt động tăng trưởng hơn so với cùng kỳ năm trước đặc biệt trong ngành dầu khí như PVC 9 tháng lãi sau thuế 252 tỷ đồng, gấp 3 cùng kỳ, vượt 80% kế hoạch năm, GAS 9 tháng lãi ròng hơn 9.300 tỷ, giảm 8% so với cùng kỳ song vẫn vượt 11% kế hoạch năm, PVD 9 tháng lãi ròng hơn 1.920 tỷ, vượt 22% kế hoạch, PVS 9 tháng đạt gần 1.185 tỷ, tăng 8% cùng kỳ năm trước và vượt 43% kế hoạch năm…Khá nhiều bluechips khác vượt kế hoạch năm nhờ hoạt động kinh doanh cốt lõi như Hòa Phát, SSI, CSM, ….
Tuy nhiên trong danh sách các công ty có lợi nhuận tăng trưởng vượt trội và vượt kế hoạch năm vẫn có nhiều công ty lãi lớn nhờ thanh lý tài sản, bán tàu, thoái vốn tại công ty con…mà không nhờ hoạt động kinh doanh chính.
Đứng đầu trong nhóm này là các doanh nghiệp vận tải thủy lãi đột biến nhờ bán tàu như PVT, 9 tháng lãi ròng gần 240 tỷ, tăng 35% cùng kỳ năm trước, gấp đôi kế hoạch lợi nhuận nhờ thanh lý tàu PVT Kamari; VOS thanh lý tàu Silver Star,VHC 9 tháng lãi ròng gấp 4 cùng kỳ nhờ bán Vĩnh Hoàn 1, HTL Trường Long 9 tháng vượt 33% kế hoạch năm nhờ doanh số bán hàng vượt trội cùng với việc ghi nhận khoản tiền thưởng xấp xỉ 3,7 tỷ đồng của công ty LD Hino Motor VN, VIPCO thu về 150 tỷ đồng hoạt động bất thường trong 9 tháng đầu năm nhờ quý 1 bán tài sản trên đất thuê tại cảng Đình Vũ, các doanh nghiệp nhiệt điện lãi lớn nhờ tỷ giá như PPC, NT2, BTP..
Hoàng Anh Gia Lai riêng quý 3 lãi 971 tỷ, gấp 4 lần cùng kỳ năm trước nhờ doanh thu tài chính 925 tỷ (gấp 3 lần cùng kỳ 2013) do chuyển nhượng một phần quyền sở hữu tại 3 công ty con là CTCP Phát triển nhà Hoàng Anh, Công ty TNHH Hoàng Anh Gia Lai Myanmar và Công ty TNHH Hoàng Anh Gia Lai - Bangkok và bán CTCP Thủy điện Hoàng Anh Đắk Bia.
Cũng có một số doanh nghiệp thông báo lãi lớn so với cùng kỳ, nhìn vào con số tăng đột biến nhưng các doanh nghiệp này đã tăng vốn liên tục trong năm thì tính ra so với số vốn tăng thêm nhưng EPS không thể tăng tương ứng. Và bức tranh lợi nhuận đã bị bóp méo nếu nhà đầu tư chỉ nhìn vào mỗi con số lợi nhuận sau thuế.
Thế nhưng các thông tin kết quả kinh doanh đột biến luôn là “mảnh đất vàng” cho đội lái hoạt động. Các thông tin rò rỉ về kết quả kinh doanh đột biến có thể kéo cổ phiếu tăng trần 1-2 phiên, khi các nhà đầu tư cá nhân khi nhận được thông tin chính thức về “tin tốt” thì cũng là lúc đội lái đã kéo cổ phiếu lên cao trào và “tin ra là bán”. Thực tế các thông tin này đã được rò rỉ ở một ngõ ngách nào đó, và khi thông tin đến được với nhà đầu tư cá nhân là lúc đội lái xả hàng.
Giai đoạn này thị trường cũng xuất hiện một số cổ phiếu tăng trần với dư mua hàng triệu cổ phiếu, nhiều nhà đầu tư bán tín bán nghi về việc doanh nghiệp này có thông tin tốt rò rỉ để mua theo nhưng thực tế khi công bố kết quả kinh doanh thì lãi rất bèo bọt. Nhưng khi nhà đầu tư nhận ra thì đã "ôm quả đắng".
Một công ty tăng trưởng tốt phải dựa vào kết quả kinh doanh cốt lõi, còn với các doanh nghiệp lãi đột biến nhờ hoạt động khác, đà tăng giá chỉ trong ngắn hạn. Ai biết được khi nào giá cổ phiếu đã trở nên quá đắt so với thông tin được đưa ra, do đó nhà đầu tư cần tỉnh táo và phân tích kỹ lưỡng trước khi bỏ tiền mua một cổ phiếu đã “nằm sẵn” trong danh mục của các đội lái.
