Đang lãi thành lỗ, bất ngờ bị hủy niêm yết
5 tháng đầu năm 2015, TTCK Việt Nam diễn biến không thuận lợi bởi nhiều lý do trong đó có nguyên nhân đến từ sự thiếu minh bạch trong hoạt động của các doanh nghiệp.
Gần đây nhất là câu chuyện bất ngờ bị hủy niêm yết của của CTCP Hồng Hà Việt Nam (mã PHH - HNX) với lý do khá hy hữu, tổ chức kiểm toán đã từ chối đưa ra ý kiến đối với BCTC công ty mẹ và hợp nhất năm 2014 của công ty.
Theo đó, công ty kiểm toán cho biết khoản đầu tư dài hạn khác của PHH vào CTCP Kinh doanh Tổng hợp Việt Lào (tại Việt Nam) và CTCP ChacKKa Phanh Mining Group (tại Lào) với số tiền 81,233 tỷ đồng và khoản phải thu khác của CTCP Kinh doanh Tổng hợp Việt Lào trị giá 61,02 tỷ đồng, hiện đang chiếm 44,59% giá trị tài sản thuần của PHH ngày 31/12/2014, không xác nhận được số dư công nợ phải thu và số dư khoản tiền đầu tư.
PHH cũng không cung cấp BCTC của 2 công ty trên tại thời điểm khóa sổ lập báo cáo tài chính. Vì vậy, kiểm toán viên đã không thể khẳng định được tính hiện hữu của khoản đầu tư và phải thu khác này. Bên cạnh đó, việc trích lập dự phòng đối với các khoản đầu tư này cũng không có cơ sở để xem xét.
Trong khi đó, ngày 27/5/2015, PHH đã tổ chức Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2015 với sự tham gia của 51% tổng số cổ phần có quyền biểu quyết. Tại Đại hội, báo cáo của ban lãnh đạo, ban kiểm soát công ty đều không hề đề cập đến vấn đề kiểm toán viên từ chối đưa ra ý kiến kiểm toán đối với BCTC của công ty.
Trước đó, câu chuyện Oceanbank bị NHNN mua lại với giá 0 đồng do hoạt động kinh doanh thua lỗ hàng ngàn tỷ đồng, âm vốn chủ sở hữu trong khi các cổ đông hiện hữu không có giải pháp tăng vốn điều lệ, đảm bảo đủ vốn pháp định để hoạt động theo yêu cầu.
Cổ đông của Oceanbank đã bất ngờ mất trắng khoản tiền đầu tư vào ngân hàng này. Đáng chú ý, OGC sẽ có thể mất gần 1.000 tỷ đồng tổng tài sản do kkhông còn sở hữu 20% vốn tại Oceanbank. Ngoài ra, PVN và VNT cũng sở hữu 20% tại Oceanbank. Tuy nhiên, tại báo cáo kết quả kinh doanh quý II/2014, Oceanbank cho biết ngân hàng vẫn hoạt động có lãi, lợi nhuận sau thuế đạt 46 tỷ đồng.
Thậm chí, đến thời điểm đầu tháng 5, vẫn còn hàng loạt DNNY "né" công bố BCTC 2014/ BCTC kiểm toán năm 2014 và đã bị rơi vào diện cảnh báo như KSQ, SRA, MCO, V15...
Đỉnh điểm của sự vi phạm các quy định về công bố thông tin là AVF khiến Sở giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh phải ra quyết định hủy niêm yết với cổ phiếu này.
Thiếu minh bạch, ai cũng thiệt
TTCK là kênh đầu tư dựa nhiều vào niềm tin trong đó niềm tin của nhà đầu tư, cổ đông vào lãnh đạo DN đóng vai trò quyết định. Niềm tin đó trở lên vững chắc hơn khi DN trung thực, minh bạch về hoạt động, kết quả kinh doanh.
Tuy nhiên việc nhiều doanh nghiệp vi phạm về tính minh bạch, lành mạnh trên thị trường trong thời gian gần đây gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển dài hạn của TTCK
Chịu thiệt thòi đầu tiên từ những vi phạm trên chính là cổ đông của doanh nghiệp đó. Những người hôm trước còn tin DN làm ăn có lãi, chờ đợi ĐHCĐ để chia cổ tức nay về tay trắng hay hôm trước vừa trở thành cổ đông, hôm sau đã không thể giao dịch cổ phiếu.
Tiếp đến, là các doanh nghiệp làm ăn chân chính, bài bản, minh bạch. Nhà đầu tư trước sẵn sàng mua cổ phiếu phát hành để DN có vốn kinh doanh, mở rộng sản xuất thì nay suy nghĩ lại bởi lòng tin bị xói mòn do thấy hậu quả từ vụ việc lùm xùm trên TTCK.
Tại buổi hội thảo "Vai trò TTCK đối với nền kinh tế" tại Sở GDCK TP. HCM Ông Nguyễn Duy Hưng - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc CTCK Sài Gòn SSI đã nhận xét: "Hiện nay, TTCK Việt Nam mới chỉ là một địa điểm để kiếm tiền, chứ không phải là nơi giữ tiền, khi nào TTCK trở thành nơi giữ tiền an toàn thì lúc ấy mới phát triển".
Giữ tiền sao được khi DNNY là những DN được coi là minh bạch nhất nhưng kiểm toán viên từ chối đưa ra ý kiến.
Theo ông Vũ Viết Ngoạn - Chủ tịch UBGSTC Quốc gia - đánh giá hạ tầng tài chính, thế giới dựa trên 4 tiêu chí gồm chính sách bảo vệ nhà đầu tư; chính sách xử lý phá sản; khả năng tiếp cận vốn của DN và năng lực thực thi pháp luật.
Trong 4 tiêu chí đó thì bảo vệ nhà đầu tư là tiêu chí đầu tiên và cách tốt nhất để thực hiện tiêu chí này chính là minh bạch thông tin, hạn chế tình trạng bất đối xứng thông tin trên TTCK.
Để thực hiện được điều này, thiết nghĩ các cơ quan quản lý cần mạnh tay hơn nữa trong xử phạt đối với các trường hợp cố tình che dấu thông tin, thiếu minh bạch. Nếu không, TTCK Việt Nam sẽ mãi là nơi "kiếm tiền" chứ không thể "giữ tiền" như ông Hưng chia sẻ.
