Theo các chuyên gia Phố Wall, việc có khoảng 2,8 nghìn tỷ USD rút khỏi chứng khoán Trung Quốc vào đầu năm nay sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế thế giới trong những tháng tới. Tuy nhiên, tờ Business Insider nhận định sẽ không có ngân hàng hay công ty chứng khoán lớn nào bị phá sản bởi 80% giao dịch tại Trung Quốc đến từ các nhà đầu tư cá nhân, như sinh viên, người nghỉ hưu, bảo vệ hay thợ điện. Hầu hết những nhà đầu tư này không có hoặc có rất ít kiến thức về đầu tư chứng khoán.
Phóng viên Aly Song của hãng tin Reuters đã cố gắng thâm nhập vào cuộc sống thường ngày của các nhà đầu tư cá nhân Trung Quốc và phát hiện ra những điều vô cùng thú vị.
Những “nhà đầu tư cá nhân” Trung Quốc thường hay tụ tập tại công viên để thảo luận đầu tư, chơi bài ngay tại công ty chứng khoán hoặc tụ tập xung quanh màn hình phân tích dựng trên một chiếc xe đạp để theo dõi thị trường.
Bất chấp những thua lỗ trên thị trường chứng khoán Trung Quốc, nhiều nhà đầu tư vẫn lạc quan cho rằng họ sẽ thu lại lợi nhuận trong tương lai và tin tưởng vào sự hỗ trợ từ chính phủ.
Ông Wang Cunchun, 90 tuổi và đã nghỉ hưu, đang theo dõi thị trường chứng khoán qua tivi tại nhà. Ảnh chụp tại Thượng Hải ngày 14/7/2015. “Đầu tư chứng khoán chỉ là niềm vui thú lớn nhất của tôi. Tôi chưa bao giờ hy vọng kiếm được nhiều tiền từ chứng khoán. Tôi đã có lương hưu vào khoảng 3.000 Nhân dân tệ (470 USD) một tháng.”- ông Wang nói.
Khi ông Wang nghỉ hưu khỏi một công ty kinh doanh văn phòng phẩm, nhà đầu tư này không có nhiều công việc để làm và ông bắt đầu chi tiền vào thị trường chứng khoán từ thập niên 90. Hiện oogn Wang đang sống chung với người con 60 tuổi trong một căn hộ 10m2.
Phong cách đầu tư của ông Wang phản ánh rõ nét cho thế hệ nhà đầu tư cá nhân Trung Quốc thập niên 90, với một quyển sổ viết tay ghi chú những thông tin giao dịch. Trên bàn ngoài sổ ghi chú là kính lúp, kính lão, những hộp thuốc và dầu xoa, những vật dụng cho thấy sự già nua của nhà đầu tư này.
Một nhà đầu tư khác là Qian Yujie, 16 tuổi và đang là học sinh cấp 3, coi đầu tư chứng khoán là sở thích và dự định sẽ thi vào ngành tài chính. Cậu Qian khởi nghiệp đầu tư với 2.000 Nhân dân tệ (315 USD) từ tiền bố mẹ cho vào năm 13 tuổi. Nhà đầu tư này chỉ giao dịch trực tuyến vào ngày nghỉ, còn các cổ phiếu của cậu sẽ tự động mua bán dựa trên một phần mềm có sẵn và mức giá dự đoán trước đó của cậu khi Qian phải đi học. Ảnh: Cậu Qian theo dõi thị trường qua máy tính cá nhân tại nhà.
Phương thức lưu truyền thông tin trên thị trường chứng khoán tại Trung Quốc cũng rất đặc biệt, khác xa so với các thị trường Phương Tây. Ảnh: Thông tin chứng khoán được ghi trên một mẩu giấy và được chia sẽ giữa các nhà đầu tư trong một nhóm thảo luận chứng khoán ngoài đường tại trung tâm Thượng Hải.
Các “nhà đầu tư cá nhân” đang nghe một “chuyên gia phân tích” tại một cuộc thảo luận ngoài đường. Mọi người có thể tự do đến nghe cuộc thảo luận này. Phần lớn những chuyên gia phân tích này không có tiếng tăm hay nhiều kinh nghiệm làm việc cho ngành phân tích chứng khoán.
Nhà đầu tư Wang Ji, 29 tuổi, đang đưa ra “khuyến nghị” cho những nhà đầu tư khác. Anh này cho biết mình đã có hơn 10 năm kinh nghiệm "đầu tư" chứng khoán.
Ông Ahen Yuxi (đội mũ) đang giới thiệu phần mềm phân tích chứng khoán cho nhà đầu tư trên phố. Cuối tuần nào ông Shen cũng dùng xe đạp chở màn hình phân tích đến một công ty chứng khoán và dựng ngoài cửa đề chào bán cho nhà đầu tư.
Ông Zhou, một nhà bán phần mềm phân tích chứng khoán khác, đang chào bán cho nhà đầu tư trong một tụ điểm thảo luận chứng khoán ngoài trời. Màn hình được dựng trên 1 chiếc xe đạp điện.
Những tụ điểm thảo luận chứng khoán mọc lên như nấm tại Thượng Hải và hoạt động hầu như cả ngày. Trong 10 năm qua, khu vực cạnh quảng trường Nhân Dân-Thượng Hải đã trở thành một tụ điểm tự phát thảo luận chứng khoán trong dịp cuối tuần. Nhiều nhà đầu tư từ khắp mọi nơi tại Thượng Hải đã đổ về đây để trao đổi thông tin và học kỹ năng đầu tư từ người khác.
Ông Gao Haibao, một thợ điện 55 tuổi, đã đầu tư chứng khoán từ thập niên 90. Ông thường giao dịch qua điện thoại và máy tính cá nhân tại nhà.
Ông Du Mingpeng, 50 tuổi và là bảo vệ tại một cửa hàng trang sức, đã tham gia thị trường chứng khoán do muốn kiếm thê thu nhập ngoài lương. Với số vốn 4.700 USD ban đầu, nhà đầu tư này đã kiếm 25.204 USD nhờ chứng khoán. Dù chứng khoán Trung Quốc hiện nay không khả quan nhưng ông Du vẫn tin tưởng mình sẽ kiếm được lợi nhuận. Ảnh: Ông Du (hình trong gương) đang thảo luận với người bạn ngoài cửa một công ty chứng khoán.
Ông Wu Lin (thứ 2 từ trái sang) tự coi mình là một chuyên gia tư vấn chứng khoán, hiện đang tư vấn cho một nhà đầu tư cá nhân trong một tụ điểm thảo luận ngoài trời. “Chuyên gia” Wu tin rằng chính quyền Bắc Kinh sẽ tiếp tục hỗ trợ thị trường và giúp nhà đầu tư trở nên giàu có.
Nhà đầu tư Yu Bangchai đang theo dõi thị trường trên một chiếc xe đạp điện trong một tụ điểm thảo luận chứng khoán ngoài trời.
Ngoài các tụ điểm thảo luận chứng khoán ngoài trời, Trung Quốc cũng có các phòng giao dịch với điều hòa nhiệt độ. Ảnh: Nhà đầu tư đánh bài trong khoảng nghỉ trưa giữa 2 buổi giao dịch.
Nhà đầu tư Tang Youyu, 73 tuổi, đã mất hơn một nửa số tiền chi vào chứng khoán nhưng vẫn hy vọng kiếm lại vào “một ngày nào đó.” Ông cho biết mình thích không khí tại phòng giao dịch cũng như việc được tán gẫu với những người bạn tại đây.
Một số nhà đầu tư cá nhân thực sự muốn kiếm lời từ chứng khoán, một số chỉ muốn kiếm ít tiền chi tiêu, số khác chỉ đầu tư cho vui, và một số khác nữa thì chỉ muốn được tham gia và trò chuyện cùng những người bạn trên sàn giao dịch. Ảnh: Nhà đầu tư hút thuốc trong khu vực được phép hút thuốc nhưng vẫn không quên theo dõi thị trường.
Đa phần các phòng giao dịch bình dân tại Trung Quốc sử dụng công nghệ khá cũ, và môi trường cũng không được chuyên nghiệp như thị trường chứng khoán Phương Tây.
