Ambarish Mitra, CEO và người sáng lập nên Blippar.
Chàng thanh niên 17 tuổi tham gia một cuộc tranh tài về kế hoạch kinh doanh, gửi ý tưởng của mình về việc trao cho phụ nữ quyền được kết nối miễn phí vào mạng internet. Địa chỉ nhận thư của anh khi ấy là ở khu ổ chuột, gần cống nước của thành phố.
Mitra đã không hề biết rằng mẩu quảng cáo đó lại là bước ngoặt thay đổi cuộc đời anh.
Với sự ghi nhận bước đầu của công chúng, Mitra giờ là CEO của Blippar, công ty chuyên cung cấp nền tảng thực tế ảo để quảng cáo và phát hành nội dung. Anh đã có vinh dự được chụp ảnh cùng với các thành viên của hoàng gia Anh. Chiếc điện thoại mới nhất của anh đã được chuyển đến bởi đích thân Hugo Barra– phó chủ tịch của Xiaomi.
Mitra đã thoát hoàn toàn khỏi cuộc sống tại khu ổ chuột nhờ có mẩu quảng cáo mà anh vô tình đọc được, nơi khởi nguồn tất cả. Tuy nhiên vào thời điểm năm 1997, điều duy nhất mà anh nghĩ đến là làm thế nào để có thể tồn tại.
“Chỉ là kẻ nổi loạn”
Mitra lớn lên trong một gia đình Ấn Độ trung lưu coi trọng giáo dục hơn là sự giàu có. Mẹ anh là một người phụ nữ của gia đình, một ca sĩ và một họa sĩ. Chị của Mitra kế nghiệp bà và theo học tại trường cao đẳng nghệ thuật. Hiện giờ cô đang điều hành một trường múa Ấn Độ ở ngoại ô Atlanta.
Cha của Mitra thường hay đưa cho anh những bản copy của tạp chí Businessweek và Forbes. Cha anh là một nhà sáng chế tự do, người đã từng tìm ra cách để sử dụng lại bùn than đá tại một trong những thị trấn khai thác than đá lớn nhất, và ông muốn con trai mình sẽ nối nghiệp mình theo học ngành kỹ thuật.
Mặc dù vậy, Mitra đã bị hút hồn bởi internet – và kết quả học tập thì không mấy xuất sắc. Trong khi ngăn kéo của anh luôn chứa đầy băng cát sét của Backstreet Boys và nhạc Heavy-metal rock thì sách kinh doanh lại chất thành chồng ngay cạnh bàn máy tính. Hai cuốn sách ưa thích mà cha Mitra tặng anh là về sự sụp đổ của IBM và một cuốn khác về việc kiểm soát vận mệnh của mình.
Bàn làm việc của Ambarish Mitra tại nhà. Nó vẫn không hề thay đổi kể từ khi anh bỏ nhà đi năm 1997.
Sau khi chứng kiến sự ra đời của internet, Mitra rất thần tượng Bill Gates. Anh đọc cuốn sách "Kinh doanh theo cách của Bill Gates" và "Con đường phía trước" của Gates. Bên cạnh bàn làm việc của mình, anh để một bức ảnh có hình của Gates và Warren Buffett lấy ra từ tạp chí Fortune.
"Tôi đã bắt đầu tôn sùng những người như Bill Gates và coi ông ấy như thần tượng", Mitra nói. "Tôi còn để một tấm hình của ông ấy trên bàn học của mình trong khi mọi người để ảnh của Madonna và Samantha Fox và những người cùng thời. Còn tôi có ảnh của Bill Gates."
Niềm đam mê với internet đã khiến Mitra bất hòa với cha mình vì ông luôn muốn anh theo học ngành kỹ thuật. Anh cho biết mình đã có một tuổi thơ tuyệt vời với một gia đình giàu tình thương, vui vẻ và ấm cúng nhưng trong anh có một chút nổi loạn và muốn nhiều thứ hơn thế.
"Cha mẹ tôi muốn tôi trở thành một kỹ sư, và tôi không hứng thú lắm với lĩnh vực đó", Mitra kể. "Tôi đam mê đến độ vào một ngày tôi đã quyết định bỏ nhà đi và bắt đầu cuộc sống tại khu ổ chuột ở Delhi."
Chào mừng đến Munirka
Sống trong khu ổ chuột, Mitra đã phải gõ cửa từng nhà trong thành phố để rao bán tạp chí vào ban ngày. Buổi tối anh làm việc tại một quán trà.
Hai công việc đó mang lại cho anh 1,5 đô la một ngày. Anh giữ liên lạc với chị gái chỉ để cô có thể nói với cha mẹ anh rằng anh vẫn còn sống. Còn lại anh tự lo hoàn toàn cuộc sống của mình.
Bảy tháng trong cuộc sống của một người lang bạt, Mitra chú ý đến một quảng cáo trên báo. Anh ứng tuyển tham gia cuộc thi, gửi ý tưởng về kế hoạch kế nối mọi người với internet để nâng cao vai trò của người phụ nữ.
Đó là một chủ đề xuất sắc đối với một người trẻ nhưng nó ảnh hưởng rất lớn tới nhận thức của anh.
Mitra gặp Catherine, Công nương của Cambridge, trong chuyến thăm của cô tới thành phố New York.
Bà của anh và bốn chị em gái của bà đều có bằng đại học và lái xe scooter trên những con phố đông đúc của Ấn Độ. Đó là một cảnh tượng hiếm gặp vào những năm 1920 ở Ấn Độ, nhưng Mitra đã nhận ra cách mà giáo dục mang lại lợi thế cho phụ nữ. Internet là sự nhân rộng của điều đó.
Ba tháng sau, Mitra đã tìm ra kế hoạch để kết nối thế giới.
“Tôi thật sự sốc, ngạc nhiên và vui mừng”, Mitra nói, “Nó đã làm thay đổi cuộc sống.”
Anh đã thu về một số tiền và vay phần còn lại từ bố của một người bạn là một nhân viên ngân hàng. Mitra sau đó ra mắt cổng thông tin điện tử: Women Infoline.
Công ty đã cung cấp quyền truy cập internet miễn phí cho phụ nữ có thu nhập thấp, và lấy nguồn tài trợ từ quảng cáo.
Năm 2000, công ty của Mitra tiến hành IPO khi anh mới 20 tuổi.
“Khi việc này xảy ra, tôi và cha tôi đã làm hòa. Tôi nói, 'Con sẽ trở về, nhưng con sẽ làm những gì con muốn. Họ đã rất tự hào về tôi.', Mitra chia sẻ.
Từ bùng nổ tới tan vỡ và lại bùng nổ lần nữa
Mitra không tiết lộ anh kiếm được bao nhiêu tiền khi công ty tiến hành IPO, chỉ biết rằng đó là khoản tiền không quá lớn trong thế giới ngày nay nhưng lại là một số tiền rất lớn vào những năm 2000 ở bất cứ quốc gia nào. Việc từ nhiệm sau đợt IPO không lâu đã giúp anh thoát khỏi cuộc vỡ bong bóng công nghệ một năm sau đó.
Ở độ tuổi 20 với ví tiền rủng rỉnh, Mitra chuyển tới London bởi vẻ hào nhoáng của cuộc sống ở Anh và văn hóa của nó. Bốn ngày sau khi tới Anh, Mitra bắt đầu công việc là một nhân viên bán hàng tại một cửa hàng quần áo của Top Shop ở phố Oxford. Sau đó anh dành thời gian giúp chính phủ Anh xây dựng hệ thống intranet, và anh cũng thử sức ở một vài dự án khởi nghiệp.
Tuy nhiên vào năm 2008, khi mà cuộc khủng hoảng tài chính đổ bộ trên toàn cầu, Mitra đã gần như phá sản. Anh nhận thấy bản thân phải tìm một công việc “phù hợp”, như cách mà anh gọi.
Anh gia nhập Axa, một công ty bảo hiểm, nỗ lực để trở thành trưởng bộ phận sáng tạo, trong khi vẫn tiếp tục gặp gỡ Omar Tayeb, một người bạn từ một dự án khởi nghiệp trước đó.
Một lần, khi đang ở quán rượu, họ nói đùa về việc Nữ hoàng sẽ bước ra đời thực từ tờ tiền một bảng Anh.
Họ biến câu chuyện đó trở thành một trò ảo thuật khi khiến hình ảnh Nữ hoàng trong tờ 20 bảng Anh trở thành hình ảnh sống động trước mắt bạn bè. “Khoảnh khắc ơ-rê-ka” của Mitra đã đến khi anh nhận ra rằng họ không nên bị ám ảnh bởi một tờ tiền giấy. Bất kỳ hình ảnh nào đều có thể trở nên sống động.
Tayeb và Mitra đầu tư hết số tiền 200.000 đô la để khởi động một dự án khởi nghiệp mới mà họ gọi là Blippar.
Nó đã thành công, và đợt phát hành cổ phiếu gần nhất với 45 triệu đô la vào tháng 3 năm 2015 đã nhanh chóng giúp công ty đạt giá trị 1,5 tỷ đô la.
Tìm chiến thuyền của riêng bạn
Nói rằng Mitra đang chờ đợi giá cổ phiếu của Blippar tăng có lẽ là chưa đủ. Anh nói với Business Insider rằng anh sẽ không bao giờ bán công ty của mình cho Google hay bất kỳ thần tượng nào của mình., Gates, và Microsoft, bởi vì cái mà anh đang làm “lớn hơn chính bản thân internet”.
Tuy vậy, không phải việc bỏ nhà ra đi thời niên thiếu đã mang lại thành công cho anh – mà đó là những mối quan hệ anh gây dựng được kể từ thời điểm đó, anh nói.
“Bạn sẽ không bao giờ có thể bắn được tên lửa từ một chiếc xuồng kayak,” Mitra nói. “Tôi nghĩ rằng tôi đã tìm thấy chiến thuyền của mình. Tôi có một đội ngũ những con người phù hợp và phối hợp ăn ý để phát triển công việc kinh doanh này.”
Trong khi những thanh thiếu niên bỏ học đang là hình mẫu lý tưởng cho các doanh nhân về công nghệ, Mitra không khuyến khích điều này – và sẽ không chọn lựa như vậy một lần nữa.
Một lý do là, anh biết rằng quyết định này đã làm tổn thương mẹ của anh.
“Con người thường ăn mừng những thành công tạo dựng nên trong hoàn cảnh khó khăn bởi vì điều đó mang lại cho chúng ta hy vọng,” Mitra nói.”Nhưng cuối cùng thì, đa phần khi bạn đưa ra những quyết định như vậy, mọi việc sẽ trở nên tồi tệ. Thông minh hay không không quan trọng, quan trọng là xây dựng được những mối quan hệ xung quanh bạn. Bạn sẽ đi được rất xa nếu như bạn thực sự chú ý đến môi trường xung quanh và những người quan tâm tới việc bạn làm.”
