Hiệp hội chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết trong những năm gần đây, đặc biệt là những tháng đầu năm 2015, tôm Việt Nam bị áp lực cạnh tranh lớn do giá thành cao dẫn đến giá xuất khẩu cao hơn đáng kể so với các nước đối thủ như Ấn Độ và Indonesia.
Theo thống kê của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), trong 2 tháng đầu năm 2015, giá tôm trung bình từ Việt Nam nhập khẩu vào Mỹ vẫn duy trì mức giá 13 USD/kg như của năm 2014.
Trong khi đó, giá tôm của Ấn Độ nhập khẩu vào Mỹ đã giảm từ 13 USD/kg xuống còn 11 USD/kg, còn giá tôm Indonesia trên thị trường Mỹ cũng xuống mức 11 USD/kg trong tháng 2/2015.
Giá xuất khẩu cao đã góp phần khiến xuất khẩu tôm của Việt Nam sang các thị trường lớn giảm mạnh trong những tháng đầu năm. Trong quý I/2015, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Mỹ chỉ đạt 116,3 triệu USD, chưa bằng 1 nửa so với quý I/2014; xuất khẩu sang Nhật Bản đạt 103,7 triệu USD, giảm 27,6% so với cùng kỳ.
Trước đó, xuất khẩu tôm Việt Nam đã tăng trưởng rất khả quan khi đạt giá trị 3,95 tỷ USD trong năm 2014, tăng gần 27% so với năm 2013 và chiếm tới một nửa tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của cả nước.
Xuất khẩu tôm tăng mạnh cũng kích thích hoạt động sản xuất và nuôi trồng. Năm 2014, diện tích nuôi tôm nước lợ của Việt Nam đạt 685.000 ha với sản lượng 660.000 tấn, tăng 4,4% về diện tích và 20,4% về sản lượng so với năm 2013. Sản lượng tôm sú năm 2014 đạt 260.000 tấn, tương đương với năm 2013, trong khi sản lượng tôm chân trắng đạt 400.000 tấn, tăng 45,3%.
Theo Vasep, giá tôm xuất khẩu của Việt Nam cao hơn các nước đối thủ là do giá thành cao, xuất phát từ những vấn đề tồn tại của ngành như là việc quy hoạch và quản lý quy hoạch còn nhiều bất cập, phát triển ồ ạt, tự phát, khó kiểm soát, dẫn đến khủng hoảng thừa/thiếu nguyên liệu, nguy cơ dịch bệnh và ô nhiễm môi trường gia.
Ngoài ra, Vasep cho rằng có 4 yếu tố quan trọng đang tác động đến giá thành tôm nuôi của Việt Nam hiện nay, gồm chất lượng con giống, thức ăn nuôi tôm, thuốc thú y thủy sản và các loại chế phẩm, và nhận thức của người nuôi. Đây là những vấn đề cần giải quyết nếu muốn hạ giá thành nuôi tôm của Việt Nam so với các nước.
