Trước đó, góp ý cho dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự sửa đổi, Bộ Tài chính đã đề nghị Ban soạn thảo bổ sung thẩm quyền khởi tố, điều tra ban đầu cho UBCKNN đối với 3 tội danh quy định trong Bộ luật Hình sự gồm: Tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán, tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán và tội thao túng giá chứng khoán.
Hiện nay, quyền hạn của UBCKNN mới chỉ dừng ở phạt và xử lý hành chính đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm. Trường hợp nghiêm trọng, Ủy ban chuyển sang cơ quan công an điều tra, xử lý.
Trong khi đó, theo nhận định của UBCKNN, bối cảnh thị trường có nhiều khó khăn và càng tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp phát sinh, do vậy công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra đối với các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường càng phải quyết liệt.
Tính cả năm 2014, UBCKNN tổ chức 13 đoàn thanh tra và 45 đoàn kiểm tra, ban hành 110 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các tổ chức và cá nhân, với tổng số tiền phạt là 9,35 tỷ đồng. Hầu hết, các vi phạm bị xử phạt hành chính trong thời gian qua chủ yếu là các vi phạm về báo cáo và công bố thông tin, vượt hạn mức đầu tư, chưa tách bạch hoàn toàn tiền của nhà đầu tư và của công ty chứng khoán, hỗ trợ vốn ngoài nghiệp vụ giao dịch ký quỹ, cho khách hàng vay chứng khoán để bán…
Bên cạnh đó, UBCKNN đã chỉ đạo và phối hợp sát sao với các Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm lưu ký chứng khoán phân tích, làm rõ và kiểm tra xử lý vi phạm về thao túng giá, giao dịch nội bộ. Kết quả, năm 2014 đã triển khai 4 đoàn kiểm tra giao dịch và đã xử phạt bằng tiền đối với 2 trường hợp thao túng giá cổ phần; chuyển 3 vụ việc cho cơ quan Công an để điều tra làm rõ.
Tuy nhiên, theo nhận định của các nhà đầu tư thì phạt hành chính dường như chưa phải là biện pháp nhằm ngăn chặn hiệu quả các vi phạm của thành viên tham gia thị trường. Do vậy, với mong muốn nâng tầm quan trọng của UBCKNN nói riêng và làm trong sạch thị trường, bảo vệ nhà đầu tư thì rất cần thiết trao thẩm quyền điều tra ban đầu cho cơ quan này.
