Ngày 18/9, NHNN chi nhánh TP. Hồ Chí Minh tổ chức sơ kết một năm triển khai cho vay gói tín dụng nhà ở xã hội trị giá 30.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi (gói 30.000 tỷ đồng). Các phát biểu tại Hội nghị cho thấy, các NHTM Nhà nước - đầu mối cho vay với lãi suất 5%/năm theo chủ trương của Chính phủ nhằm hỗ trợ người dân làm việc trong khu vực công có nhà ở - kêu vẫn còn nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Tính đến 31/8/2014, đã có 1.088 khách hàng ký hợp đồng vay vốn với tổng mức tín dụng cam kết hơn 1.248 tỷ đồng. Thế nhưng tổng dư nợ đã cho người mua nhà vay mới chỉ đạt khoảng 303 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cho rằng, chủ trương của các nhà hoạch định chính sách gói 30.000 tỷ đồng là dành 70% lượng vốn tín dụng cho người mua nhà để ở, nhưng đến nay số vốn cam kết và giải ngân vẫn còn thấp so với kỳ vọng. "Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ cho vay mua nhà ở với lãi suất thấp, chứ không phải tài trợ, cấp phát vốn nên mọi điều kiện tín dụng các NHTM vẫn phải đảm bảo", ông Minh nhấn mạnh.
Theo đó, những NH triển khai gói tín dụng nhà ở này phải thực hiện rất nghiêm ngặt quy trình cho vay. Lãnh đạo các chi nhánh NHTM Nhà nước ở TP. Hồ Chí Minh cho rằng nếu không gỡ được những thủ tục, giấy tờ của chính quyền phường xã thì việc giải ngân tín dụng lãi suất thấp tiếp tục khó khăn.
Ông Võ Thanh Phong, Phó giám đốc BIDV chi nhánh Bắc Sài Gòn cho biết, đến nay lượng vốn giải ngân của gói tín dụng 30.000 tỷ đồng của NH này mới chỉ được 307 tỷ đồng nhưng là cho Công ty địa ốc Hoàng Quân tạo nguồn cung nhà giá thấp. Mặc dù có khoảng 500 hồ sơ cá nhân đề nghị vay vốn mua căn hộ dự án Hoàng Quân vay vốn của BIDV, nhưng đến cuối tháng 9/2014 mới có 9 hồ sơ được duyệt, tương đương với số vốn 1,5 tỷ đồng.
Ông Phong lý giải nguyên do ít cá nhân được duyệt vay vốn mua nhà lãi suất thấp vẫn nằm ở điểm thiếu giấy tờ chứng minh chưa sở hữu nhà, thu nhập đảm bảo trả nợ hàng tháng. Bản thân NH đã tiếp xúc trực tiếp với chủ đầu tư có sản phẩm nhà ở giá thấp, văn phòng chứng thực tài sản đảm bảo ở các địa phương nhưng các quy định chồng chéo, nên đến nay chưa có cách tháo gỡ về thủ tục giấy tờ ở địa phương cho người vay vốn.
Ý kiến từ một số NH khác cũng đồng tâm trạng: nếu gỡ vướng mắc trong quy trình thẩm định khoản vay thì lại vướng các thủ tục chứng thực giấy tờ cho người vay vốn. Đại diện VietinBank chi nhánh 3 (TP. Hồ Chí Minh) cho biết, thực tế có những khách hàng khi đến với ngân hàng có đủ điều kiện vay vốn nhưng để xin được những giấy tờ xác thực của cơ quan, chính quyền địa phương phải đi lại cả vài chục lần, kéo dài thời gian, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân rất nhiều.
"Với quy trình như vậy, thử hỏi nếu với việc thẩm định cho vay cả vài ngàn hồ sơ đối với chỉ một dự án thì không biết bao giờ tiến độ giải ngân của gói 30.000 tỷ mới có thể đạt được mục tiêu", vị đại diện NH này bức xúc.
Đầu năm nay UBND TP. Hồ Chí Minh đã có văn bản chỉ đạo chính quyền các cấp ở quận; huyện nhanh chóng tháo gỡ các thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có các giấy tờ cần và đủ để vay vốn tín dụng gói 30.000 tỷ đồng. Thế nhưng trên thực tế, cán bộ phường xã hiện nay ngại chứng thực cho người dân chưa sở hữu nhà trong địa bàn do sợ trách nhiệm sai sót nếu có xảy ra bởi tâm lý "bút sa gà chết".
Đồng quan điểm này, đại diện Agribank cho biết, ngân hàng này rộng cửa chờ khách hàng đến vay mua nhà lãi suất 5%/năm, trong khi người đi vay thì vẫn phải chạy ngược xuôi lo thủ tục giấy tờ ở các cơ quan công quyền.
