Đây là chia sẻ của bà Vũ Thị Chân Phương, Vụ trưởng Vụ Thanh tra, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) khi trả lời phỏng vấn PV TBTCVN về một số vấn đề liên quan tới công tác thanh tra trên thị trường chứng khoán (TTCK).
* Năm 2014 đã chính thức đi qua, xin bà điểm lại một số nét chính của công tác thanh tra trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK trong năm qua?
| |||||||||||||||
- Năm 2014, UBCKNN tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trên TTCK. UBCKNN đã tiến hành 14 cuộc thanh tra, 50 cuộc kiểm tra và xử phạt 115 trường hợp với số tiền phạt gần 10 tỷ đồng.
Đối với các tổ chức kinh doanh chứng khoán, UBCKNN chú trọng việc chấn chỉnh hoạt động của các công ty chứng khoán.
UBCKNN tiến hành rà soát, thanh kiểm tra các hoạt động nghiệp vụ, hoạt động cung cấp dịch vụ cho khách hàng của các CTCK, kịp thời chấn chỉnh các công ty chứng khoán tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
Trong năm đã có 17 CTCK bị xử phạt với tổng số tiền phạt hơn 3 tỷ đồng, trong đó một số công ty bị xử phạt với mức phạt hàng trăm triệu đồng do vi phạm quy định về giao dịch ký quỹ, cung cấp các dịch vụ tài chính khi chưa có hướng dẫn.
UBCKNN cũng tiến hành thanh tra và xử phạt đối với nhân viên môi giới tại CTCK do thực hiện hành vi cho vay chứng khoán trên tài khoản khách hàng.
Đối với các hành vi thao túng, giao dịch nội bộ, UBCKNN đã đẩy mạnh công tác phối hợp giữa cơ quan quản lý TTCK và cơ quan công an, chú trọng phối hợp phát hiện, điều tra xử lý các hành vi tội phạm, hành vi lạm dụng thị trường.
Trong bối cảnh các hành vi thao túng, nội gián ngày càng tinh vi, phức tạp nhưng cơ quan quản lý TTCK chưa có thẩm quyền thực hiện một số hoạt động điều tra ban đầu nên gặp khó khăn trong việc phát hiện và xác minh làm rõ các hành vi vi phạm. Do vậy, UBCKNN đã đề xuất với Bộ Tài chính kiến nghị các cơ quan hữu quan bổ sung thẩm quyền điều tra ban đầu cho cơ quan quản lý TTCK.
Đối với các công ty đại chúng, tổ chức chào bán chứng khoán ra công chúng, sau khi Nghị định 108/2013/NĐ-CP có hiệu lực, UBCKNN tổ chức phổ biến, tuyên truyền các quy định về xử phạt vi phạm hành chính mới, trong đó có quy định về xử phạt vi phạm cam kết đưa chứng khoán chào bán vào giao dịch tập trung, tiến hành rà soát các trường hợp chào bán chứng khoán ra công chúng phải thực hiện quy định theo Luật chứng khoán sửa đổi và có phương án xử lý.
Bên cạnh đó, trong thanh tra, kiểm tra, giám sát, UBCKNN thường xuyên khuyến nghị, chấn chỉnh các công ty đại chúng, tổ chức niêm yết chú trọng thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công ty đại chúng, tăng cường quan hệ với các cổ đông, đảm bảo công khai, minh bạch thông tin tới cổ đông và nhà đầu tư.
 |
| Các hành vi thao túng, nội gián ngày càng tinh vi, phức tạp. Ảnh: D.T |
* Có thể thấy, năm 2014, số lượng quyết định xử phạt cũng như số tiền xử phạt hành chính đều tăng so với năm 2013. Liệu điều này có thể hiện cho vấn đề số lỗi vi phạm trên thị trường năm qua nhiều hơn, hay là do cơ quan quản lý đã làm "nặng tay" hơn không, thưa bà?
- Năm 2014, UBCKNN áp dụng Nghị định 108/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK với mức xử phạt cao hơn so với Nghị định 85/2010/NĐ-CP, thực thi các chế tài đối với những hành vi vi phạm mới bổ sung nên số tiền xử phạt cao hơn năm 2013.
Bên cạnh việc áp dụng chế tài xử phạt với mức phạt cao có tác dụng răn đe, UBCKNN cũng yêu cầu các tổ chức, cá nhân bị xử phạt thực hiện các biện pháp chấn chỉnh, khắc phục.
* Có nhiều ý kiến cho rằng, việc làm giá hay thao túng giá chứng khoán là vấn đề khá nhức nhối. Xin bà cho biết cơ quan quản lý chuyên ngành về chứng khoán có khó khăn gì trong việc giám sát, thanh tra, kiểm tra phát hiện, xử lý các hành vi thao túng giá chứng khoán và có biện pháp gì để hạn chế tình trạng này?
- Để đảm bảo cho thị trường chứng khoán hoạt động ổn định, công bằng và minh bạch, thời gian qua, UBCKNN đã không ngừng tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán, đặc biệt là chú trọng phát hiện và xử lý các hành vi bị cấm trên thị trường chứng khoán như giao dịch nội gián, thao túng thị trường.
UBCKNN đã phối hợp chặt chẽ với các Sở GDCK kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường trong giao dịch chứng khoán của các tổ chức, cá nhân trên thị trường, tập trung lực lượng tiến hành kiểm tra, thanh tra đột xuất các vụ việc có dấu hiệu thao túng giá chứng khoán. Bên cạnh đó, UBCKNN cũng chủ động phối hợp với cơ quan công an trong điều tra, xác minh, làm rõ các vi phạm, tội phạm trên TTCK.
Trong thời gian tới UBCKNN sẽ tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, giám sát từ các Sở GDCK, từ các tổ chức kinh doanh dịch vụ chứng khoán để giám sát chặt chẽ đến từng tài khoản của các nhà đầu tư để kịp thời phát hiện các dấu hiệu thao túng thị trường. Tuy nhiên, để đi từ dấu hiệu đến kết luận được hành vi đó là thao túng thị trường thì không phải là vấn đề đơn giản.
Khó khăn lớn nhất hiện nay là UBCKNN vẫn chưa được trao quyền được chủ động yêu cầu cung cấp nhân thân, email, sao kê điện thoại, truy xuất tài khoản ngân hàng của các đối tượng.
Để giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong công tác phát hiện, đấu tranh, xử lý các hành vi thao túng, giao dịch nội gián, UBCKNN đã đánh giá hệ thống pháp lý về tố tụng hình sự, tình hình vi phạm, tội phạm, các yêu cầu đặt ra đối với công tác đấu tranh, xử lý, phòng ngừa các hành vi thao túng, giao dịch nội gián, yêu cầu về hội nhập, thực hiện cam kết quốc tế cũng như học tập kinh nghiệm các nước trên thế giới để đề xuất Bộ Tài chính kiến nghị các cơ quan chủ trì soạn thảo Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) và dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự, đề xuất bổ sung thêm chủ thể cơ quan được tiến hành một số hoạt động điều tra ban đầu là cơ quan quản lý TTCK.
Do vậy, việc bổ sung thẩm quyền điều tra ban đầu cho cơ quan quản lý TTCK có ý nghĩa rất quan trọng.
* Có người ví rằng, "công tác thanh tra chứng khoán âm thầm nhưng không hề lặng lẽ", bởi TTCK đang phát triển thì rất có thể sự tinh vi trong vi phạm lại tăng lên. Vậy bà có thể cho biết trọng tâm của công tác thanh tra trong năm 2015?
- Công tác thanh tra chứng khoán được UBCKNN rất coi trọng. Hàng năm, trên cơ sở định hướng thanh tra ngành của Bộ Tài chính, UBCKNN xây dựng kế hoạch thanh tra mang tính trọng tâm, trọng điểm, trên cơ sở các tiêu chí lựa chọn đối tượng thanh tra phù hợp với yêu cầu của công tác quản lý đối với TTCK.
Trong năm 2015, UBCKNN sẽ tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra định kỳ để kịp thời ngăn ngừa, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm trên thị trường; tập trung lực lượng tiến hành các đoàn thanh tra, kiểm tra đột xuất khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm; tăng cường phối hợp với cơ quan công an, cơ quan cảnh sát điều tra để xử lý các hành vi vi phạm, tội phạm trên thị trường, đặc biệt là vi phạm, tội phạm về giao dịch nội gián, thao túng giá chứng khoán.
* Xin cảm ơn bà!
