[Góc nhìn môi giới] Thời điểm chọn lựa cổ phiếu tốt nhất là BÂY GIỜ

Dựa trên quan sát và kinh nghiệm nghiên cứu, có thể tin rằng nỗi lo lắng về những khoản cho vay ký quỹ đang cao là không đúng và rất trừu tượng. Các số liệu thu thập trong quá khứ theo từng thời điểm như sau:

- 04/09/2014: Tổng lượng cho vay ký quỹ chứng khoán là 20.000 tỷ ( theo Thời báo Kinh Tế Sài Gòn) – VN Index 640

- 13/1/2015: Số liệu báo cáo của UBCK dư nợ cho vay ký quỹ giao dịch là 17.000 tỷ - VN Index 580

- 31/3/2015: Top 10 công ty chứng khoán có số dư nợ cho vay ký quỹ đạt 10.606 tỷ (link) - VN Index 551

- 11/11/2015: Lượng vay ký quỹ đạt 90% vào thời điểm giữa tháng 3 ( ĐTCK) – VN Index 603

Xét theo vốn hóa: Toàn thị trường có 675 công ty với giá trị 55 tỷ USD thì giá trị cho vay ký quỹ hiện nay chỉ dưới 1% và trong 1 tháng qua, lượng tiền cho vay này chủ yếu tài trợ cho những cổ phiếu có vốn hóa lớn như VNM, FPT, VCB, VIC, MWG so với những thời điểm trước đây lượng tiền vay này tài trợ cho những cổ phiếu nhỏ, vốn rất được ưa thích bởi nhà đầu tư cá nhân. Trong hai tháng qua, VNIndex chủ yếu được dẫn dắt bởi cổ phiếu blue chip trong khi đó các cổ phiếu vốn hóa nhỏ lại có xu hướng giảm giá do đó, lượng tiền vay dành cho các cổ phiếu nóng rất thấp không đủ gây ra biến động gọi là " nỗi sợ margin cao".

Thời điểm chọn lựa cổ phiếu tốt nhất là BÂY GIỜ

Với hai động lực chính từ: (i) Nhu cầu tài chính của Chính phủ dẫn đến thoái vốn các công ty trọng điểm và (ii) gia tăng tỷ lệ sở hữu nhà đầu tư nước ngoài (thông tư 60) cùng các hiệp định tự do thương mại đến trong thời gian tới sẽ tạo ra những cơ hội sở hữu cổ phiếu đem lại thu nhập hấp dẫn.

Trong quá khứ, thị trường Việt Nam đã từng có 3 thời điểm tăng tỷ lệ sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài (gọi tắt là FOL – Foreign room Limit) vào 7/2000 với giới hạn là 20%, tăng lên 30% trong năm 2003 và 49% từ 2005 đến nay. Đối với mỗi giai đoạn, thị trường luôn có mẫu hình giống nhau: thông tin mơ hồ về sự cho phép tăng tỷ lệ FOL từ nhà quản lý sau đó một thời gian, thông tin chính thức sẽ được xác nhận. Quá trình này sẽ làm thị trường có nhiều biến động theo xu hướng đi lên.

Tại thời điểm Thông tư 60 hướng dẫn chi tiết ngành được tăng tỷ lệ FOL chưa ban hành (nhưng sẽ đến trong quý 1) sẽ là thời điểm tích lũy cổ phiếu tốt nhất. Nhận xét này dựa trên quan sát nhà đầu tư nước ngoài cũng gia tăng mạnh lượng mua ròng từ 8,9 triệu USD mỗi ngày trong tuần thời điểm chính phủ chính thức tuyên bố sẽ cho tăng tỷ lệ sở hữu nước ngoài ( tháng 6-7/2015) sau đó giảm dần xuống 2,3 triệu USD/ngày trong tháng 10.

Chính phủ cho dấu hiệu tăng FOL sớm:

Ngày 18/10 Chính phủ thông báo sẽ giảm tỷ lệ sở hữu tại các công ty đã hết room cho nhà đầu tư nước ngoài như FPT, VNM, BMP. Điều này đồng nghĩa để mời người mua, Chính phủ phải nâng tỷ lệ sở hữu tại các công ty này lên. Giá trị của từng công ty này trong khoảng từ 500-800 triệu USD, đủ lớn đế chính phủ thực hiện nhanh quá trình thực thi việc gia tăng sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài.

Quan sát các thị trường tại Châu Á như Thailand, Philippines, Indonesia và Hàn Quốc trong ngữ cảnh sau 10 năm nâng tỷ lệ sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài, đều không cho thấy sự đột biến mạnh. Điểm tương đồng của Việt Nam giống với thị trường Ba Lan, vốn hoạt động ít liên thông với khối châu Âu như Công Hòa Séc, Slovakia, Hungry đang gắn chặt với các nền kinh tế lớn như Đức, ta sẽ thấy sự tăng trưởng của thị trường rất mạnh.

Vậy, tiếp tục lựa chọn những công ty đã hết ( hoặc gần hết) tỷ lệ sở hữu dành cho nhà đầu tư nước ngoài trước khi Chính phủ có hướng dẫn chi tiết Thông tư 60 sẽ đem lại khoảng lợi nhuận tích cực.

Bài viết có tham khảo trong báo cáo chiến lược của Vinacapital 11/2015 và trao đổi với các nhà phân tích trong ngày 11/11/2015.