Cứu giá CP?
Việc GAS đặt ra giá mua CP quỹ lên đến 100.000 đồng/CP, cao hơn 35% so với giá đóng cửa tuần rồi, đã nói lên nhiều điều. Đứng trên cương vị của người mua ai cũng muốn mua giá tốt, vì vậy nếu GAS chấp nhận mua với giá 100.000 đồng/CP, cũng có thể suy luận rằng giá này vẫn còn… tốt chăng?
Theo tính toán của phòng phân tích CTCK BIDV-BSC, tại mức giá 74.000 đồng/CP, P/E của GAS khoảng 10,05 lần (EPS dự tính gần 7.400 đồng/CP). Nghĩa là tại mức giá 100.000 đồng/CP, P/E của GAS vào khoảng 13,5 lần.
Định giá CP, nhất là một CP lớn, có nhiều ảnh hưởng đến TTCK như GAS chưa bao giờ là chuyện đơn giản, CP rẻ còn có thể rẻ hơn, ngược lại đắt vẫn có thể đắt hơn. Về mặt cảm tính, đặt ra mức giá cao như vậy sẽ tạo ra suy nghĩ rằng GAS rất quyết tâm mua CP quỹ và đây là điều tích cực.
Thử định giá phương án mua CP quỹ của GAS: 10 triệu CP GAS với giá 100.000 đồng/CP, tương ứng với 1.000 tỷ đồng, nghĩa là nếu GAS thực hiện đến cùng phương án mua CP quỹ, số tiền sẽ từ 1.000 tỷ đồng đổ lại. Vậy 1.000 tỷ đồng lớn như thế nào?
Số tiền này tương ứng với 30-50% thanh khoản hàng ngày của TTCK (2.000-3.000 tỷ đồng/phiên). Gần đây, trong mỗi đợt chia cổ tức của GAS, tỷ lệ thường nằm trong khoảng 10-20%, tức số tiền mỗi lần chi trả khoảng 2.000-4.000 tỷ đồng, lớn gấp 2-4 lần so với số tiền dự kiến GAS dùng để mua CP quỹ.
Và nếu GAS tăng giá từ 74.000 đồng/CP lên 100.000 đồng/CP nhờ công ty mua CP quỹ, tỷ suất sinh lời sẽ cao gấp… 6 lần so với việc đem gửi tiết kiệm trong vòng 1 năm. TTCK đã có một quý IV-2014 không thuận lợi, mà GAS chính là một trong những tác nhân (giảm gần 40%) khiến VN Index suy giảm. Vì vậy, khi GAS công bố phương án mua CP quỹ, nhiều người nghĩ ngay đến việc cứu giá CP và sẽ ủng hộ.
Cục diện TTCK
Cách đây vài ngày, nhiều NĐT mong VN Index vượt qua ngưỡng 550 điểm nhưng cũng "không dám" nghĩ đến ngưỡng 570 điểm. Tương tự, nhìn diễn biến của GAS những phiên đầu tuần rồi, trầy trật để trụ ở ngưỡng 70.000 đồng/CP rồi 68.000 đồng/CP, ít ai ngờ GAS sẽ có một phiên tăng trần như ngày 9-1.
Nói như vậy để thấy sự bất ngờ, không thể dự báo luôn tồn tại trên TTCK. Vì thế, nếu suy luận khi GAS tiến hành mua CP quỹ, giá CP sẽ tăng một mạch lên 100.000 đồng/CP chưa hẳn đúng bởi TTCK chưa bao giờ đơn giản như vậy. Vậy GAS sẽ diễn biến như thế nào, tác động đến TTCK ra sao trong thời gian tới?
Trước tiên, cần xem xét đến cung - cầu của CP này. Vào ngày GAS tăng trần, khối ngoại bán ròng hơn 63.000 CP, trị giá hơn 4,5 tỷ đồng. Những con số này khá thấp so với những phiên đỏ lửa của GAS và của cả thị trường với lượng bán ròng tính bằng hàng trăm ngàn CP.
Trong khoảng chục phiên gần đây, tỷ trọng tham gia của NĐTNN tại GAS giảm khá mạnh. Điều này gợi ra 2 hướng suy nghĩ: Phải chăng, lực bán của NĐTNN tại GAS đã được hãm? Sau giai đoạn bán ròng, nếu GAS tăng giá trở lại, khối ngoại liệu có mua ròng CP này lại?
Nhưng cũng phải tính đến phương án khối ngoại đang thay đổi khẩu vị với CP năng lượng khi giá dầu đang ở mức thấp. Thực tế giá dầu đã giảm xuống dưới 50USD/thùng, nên lực mua dành cho CP năng lượng nói chung đang gặp nhiều thách thức.
Tiếp theo, nếu xét đến vị thế của GAS là CP lớn nhất thị trường, khi đã tăng giá thị trường sẽ tăng theo và buộc NĐTNN, nhất là các quỹ phải mô phỏng theo chỉ số chứng khoán mua theo, cũng sẽ gặp thách thức. Thực ra, phiên ngày 9-1, nếu chỉ có GAS tăng trần, điểm số sẽ không được bổ sung nhiều như vậy.
Một loạt các trụ khác bao gồm VNM, BVH, BID, VCB… cũng đã tăng rất tốt, đặc biệt sự trỗi dậy đáng ngạc nhiên của nhóm CP ngân hàng với VCB và BID. Nếu trong thời gian tới những VNM, VCB, BID hay MSN xuất hiện thông tin tích cực, kéo dòng tiền tập trung về nhóm này, thị trường có thể xảy ra hiện tượng đổi trụ. Tiền đổ về cho những trụ khác sẽ đẩy giá trị vốn hóa tăng, sự chênh lệch với GAS sẽ bị thu hẹp và ảnh hưởng của GAS cũng sẽ giảm.
Cuối cùng cần xét đến một quy luật của thị trường. Nếu phiên ngày 9-1 lặp lại 2-3 lần nữa, việc VN Index vượt ngưỡng 600 điểm rất dễ dàng. Nếu GAS tăng một mạch từ 74.000 đồng/CP lên 100.000 đồng/CP như kỳ vọng, VN Index cũng sẽ bùng nổ tương ứng.
Nhưng thị trường hiếm khi nào "phi" mạnh như vậy và không phải ai cũng thích như vậy, bởi nếu điểm số tăng nhanh, giá CP tăng nhanh, đồng thời các cơ hội trên thị trường cũng trôi đi rất nhanh. Chưa kể, tăng mạnh có thể giảm mạnh tương ứng.
