Quyết định thực hiện chương trình nơi lỏng định lượng (QE) giống Mỹ của Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) sẽ được xem xét vào cuộc họp tổ chức vào ngày 22/1. Chương trình QE này sẽ cho phép ngân hàng trung ương mua lại trái phiếu chính phủ từ các ngân hàng thương mại cũng như các tổ chức tài chính khác nhằm đẩy mạnh lượng cung tiền với mục đích thúc đẩy tín dụng trong nền kinh tế.
Chủ tịch ECB Mario Draghi
Tuy nhiên, Giám đốc nghiên cứu trái phiếu Steven Major tại HSBC cho biết các ngân hàng sẽ có ít động lực để bán lại tài sản cho ECB khi tỷ lệ lãi suất gửi tiền tại các ngân hàng trung ương đang ở mức âm.
Điều này có nghĩa là các ngân hàng thương mại phải trả tiền lãi cho ngân hàng trung ương nếu họ gửi tiền tại đó. Quy định này được đưa ra vào tháng 6/2014 nhằm khuyến khích các ngân hàng cho vay đối với doanh nghiệp và người tiêu dùng hơn là giữ các khoản tiền trong kho của ECB.
Khu vực Eurozne
Chuyên gia Major cho rằng QE và lãi suất âm tại ngân hàng trung ương, hiện là -0,2%, có tác dụng trái ngược nhau mặc dù cả 2 chính sách này đều có chung mục đích tăng trưởng kinh tế. Chuyên gia này cho biết ông không thể hiểu ECB sẽ mua lại trái phiếu như thế nào khi tỷ lệ lãi suất là -0,2% do không có lợi ích nào nếu các ngân hàng thương mại bán tài sản. Tại sao các ngân hàng lại phải bán trái phiếu, một tài sản đầu tư tốt, cho ECB để nhận tiền với mức lãi suất -0,2%?
Một giải pháp cho ECB là các ngân hàng trung ương có thể mua lại trái phiếu với mức gía cao hơn thực tế nhằm đền bù cho các ngân hàng thương mại khi phải chịu lãi suất âm. Ngoài ra, ECB còn có thể mua lại trái phiếu trực tiếp từ các nhà quản lý tài sản và bỏ qua khâu trung gian là ngân hàng thương mại.
Bất chấp những hạn chế về tính hiệu quả, các số liệu ảm đạm của nền kinh tế khu vự Eurozone đang thúc đẩy cơ hội cho việc ECB thực hiện chính sách QE. Chỉ số PMI công bố hôm 6/1 tại khu vực Eurozone thấp hơn so với mức dự kiến đã cho thấy tăng trưởng trong hoạt động kinh doanh tại đây đã chậm hơn so với dự báo.
Sự không chắc chắn về động thái tiếp theo của ECB cùng những căng thẳng chính trị tại Hy Lạp đã kéo thị trường chứng khoán châu Âu xuống. Kể từ đầu năm, chỉ số Euro Stoxx 600 đã giảm 3%.
Tỷ giá USD/Euro
Những mối lo khác
Do sự phản đối mạnh mẽ của Đức, nền kinh tế lớn nhất Châu Âu, đối với QE nên có thể ECB sẽ lựa chọn một giải pháp nhẹ nhàng hơn, một chính sách mà các chuyên gia phân tích cho rằng sẽ hạn chế khả năng kích thích kinh tế trong khu vực. Một chính sách như vậy, có thể bao gồm việc chỉ mua những trái phiếu chính phủ được đánh giá cao nhằm hạn chế rủi ro trong bảng cân đối tài chính của ECB.
Giám đốc nghiên cứu tín dụng Alberto Gallo của Ngân hàng Hoàng gia Scotland cho biết việc chỉ giới hạn mua những trái phiếu được đánh giá cao sẽ hạn chế tác dụng của chính sách QE và khiến khả năng bơm thêm tiền mua tài sản xuống còn khoảng 3,3 nghìn tỷ Euro. Số tiền này thấp hơn 1 nghìn tỷ Euro so với mục tiêu của ECB và chính sách này cũng sẽ giới hạn số tài sản mà ngân hàng trung ương có thể mua lại.
